به گزارش
خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران،
پرسش :در قرآن بار ها خدا به آفریده هاش قسم خورده. مثلا به انجیر به زیتون و خیلی چیزای دیگه.مگه نمیگیم خدا بزرگه ... خدا همه کاری میتونه انجام بده ،خب؟پس چراخدا باید به آفریده هاش قسم بخوره؟ چه لزومی داره؟ چرا خدای به اون بزرگی باید بیاد مثلا به انجیر قسم بخوره.فلسفه این قسم ها چیه؟پاسخ:1. سوگند های خداوند در قرآن:در قرآن بیش از صد "قسم" با واژگان مختلف: قسم، حلف، یمین، واو قسم و... در بیش از چهل سوره ذکر شده است. سوال شما مربوط به آفریده ها و واژگانی است که خداوند با آن ها قسم یاد کرده است . این موارد عبارتند از: 1. قسم به نام پاکش،2. قسم به جان پیامبر ،3. قسم به قرآن،4. قسم به فرشتگان،5. قسم به انسان،6. قسم به اسبان دونده¬ ی مجاهدان،7. قسم به زمان( زمان های دنیوی و زمان های اخروی)،8. قسم به مكان ( مکان های زمینی،مکان های آسمانی)،9. قسم به میوه¬ ها.
2. تفاوت سوگندهاى الهى يا سوگندهاى متعارف ميان مردم :
11- مردم معمولاً به چيزهايى سوگند ياد مى كنند كه در نظرشان مقدس و يا بسيار عزيز است و در تمام آنها نگران مؤاخذه و يا صدمه، در صورت دروغ گويى هستند.
22- هدف اصلى از سوگند مردم اثبات مطلب است، وقتى گويندهاى احتمال مى دهد كه شنوندگان سخن او را باور نكنند با سوگند خوردن سعى مى كند آنان را وادار به قبول نموده شك و ترديد را برطرف سازد.
اين در حالى است كه هيچيك از اين مطالب در سوگندهاى قرآن نيست، زيرا خداوند نه از كسى يا چيزى ترس دارد و نه فقدان چيزى برايش ضرر مى رساند تا سوگند ياد كند، از طرف ديگر درباره سخن خدا ،مؤمن نياز به سوگند ندارد و براى كافر و معاند سوگند سودى ندارد .
3.حكمت و فلسفه سوگندهاى قرآن
1. براى تأكيد و بيان اهميت امورى كه خداوند براى آنها سوگند ياد كرده (جوابهاى قسم) تا مردم در آنها نيك بينديشند و به آنها اهميت ويژه قائل شوند.
2. براى متوجه كردن انسان به منافع و فوائد فراوان چيزهايى كه به آنها سوگند ياد شده است مانند خورشيد و ماه و ستارگان و شب و روز و حتى مثل انجير و زيتون كه آنها وسيله رحمت و نعمتند.
3. براى بيان واقعيت داشتن امورى كه مورد انكار يا شك و ترديد مردم مى باشد مانند سوگند به قيامت و فرشتگان و وجدان انسان و امثال آنها
4. براى تعظيم و تكريم اعمال خير و شايسته تا مردم به انجام آنها تشويق و ترغيب شوند، مانند سوگند به اسبان مجاهدان و اوقات فريضه حج و امثال آن.
پس آن طورى كه از آيات قرآن و بيانات ائمه و پژوهشگران اسلامى استفاده مى شود، سوگندهاى قرآن عالى ترين وسيله جهت گرايش افكار انسان به تحقيق در ژرفاى مسائل و موجودات جهان است تا از رهگذر اين كوشش ها و دقت ها درهاى علوم و دانشها را بسوى جامعه انسانى بگشايند. و بقول طنطاوى «سوگندهاى قرآن كليد دانشها است».
(الجواهر طنطاوى، ج 25، ص 258 به نقل از سوگندهاى قرآن ابوالقاسم رزاقى)