فرحناز نژادی، روانشناس کودک در گفتگو با
خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران گفت: پس از اضطراب، خشم و پرخاشگری از شایع‌ترین مشکلات والدین با کودکان است.
وی با اشاره به اینکه خشم و عصبانیت با پرخاشگری تفاوت دارد، افزود: خشم یک واکنش طبیعی در برابر ناکامی، تهدید، امنیت یا مواردی از این قبیل است و به عنوان دفاع از خود تلقی می‌شود در حالی که پرخاشگری روش نامناسب بروز خشم همراه با آسیب رساندن به دیگران است.
وی، به دلایل ایجاد خشم در کودکان اشاره کرد و گفت: تا قبل از 5 تا 6 سالگی پرخاشگری وجود ندارد و خشم کودک صرفاً در راستای برآورده کردن نیازهایش است و در صورتی که به نحو مناسب کنترل نشود، در آینده به پرخاشگری مبدل می‌شود.
این کارشناس با تأکید بر اینکه اصلی‌ترین دلیل خشم کودک در این سن، عدم تأمین نیازهای عاطفی‌اش است، تصریح کرد: با ایجاد توانمندی حرکتی و اشتیاق در کشف محیط، کودکانی که با مخالفت والدین، ایراد گرفتن و یا کنترل بیش از حد آنان مواجه می‌شوند دچار نوعی سرخوردگی و ذخیره شدن هیجان می‌شوند.
نژادی، در ادامه به دلایل خشم پس از 6 سالگی اشاره کرد و گفت: کودکانی که بیش از حد مورد توجه یا مقایسه هستند و در صورت انجام اشتباه، سریعاً مورد سرزنش قرار می‌گیرند گاهی اوقات احساس خود را به صورت خشم یا پرخاشگری ابراز می‌کنند.
وی بیان داشت: در صورتی که به مهارت و توانمندی کودک مجال بروز داده نشود، او به مرور احساس کم ارزشی و کمبود عزت‌نفس پیدا می‌کند و به گونه‌ای دیگر می‌خواهد خود را به اثبات برساند.
این روانشناس در ادامه به راه‌های ابراز خشم در کودکان اشاره کرد و گفت: در برخی موارد کودک آشکارا یعنی همراه با جیغ یا کتک زدن خود یا دیگری خشم خود را ابراز می‌کند و در پاره‌ای دیگر از موارد، خشم به صورت پنهان یا منفعلانه است و با واکنش‌هایی نظیر عیب‌جویی، بهانه‌گیری، فراموش کردن به عمد وظایف و یا سخت‌گیری بر خواهر یا برادر کوچک ابراز می‌شود.
وی با اشاره به اینکه "پیشگیری" همیشه نخستین و بهترین راه حل است، افزود: در نخستین قدم والدین باید بتوانند هیجانات و خشم خود را تشخیص دهند و مهارت‌های کنترل آن را بیاموزند چرا که اصلی‌ترین مرجع یادگیری کودک، خانواده است.
نژادی در ادامه به راه‌های پیشگیری اشاره کرد و گفت: والدین موظف‌اند مانع از مشاهده صحنه‌های خشن توسط فرزندشان شوند، همچنین، در این خصوص کیفیت و چگونگی بازی‌ها و فیلم‌های کودک تأثیر بسزایی بر خلق و خوی او خواهد داشت.
وی اظهار داشت: والدین باید به کودک خود اجازه دهند نظرش را بیان کند و همچنین آنان نیز باید خواسته‌هایشان را با زبانی ساده به کودک منتقل کنند و به هیچ وجه از تنبیه بدنی استفاده نکنند.
نژادی ادامه داد: در صورتی که علی‌رغم ایجاد محیط آرام و عاری از تنش در خانه، کودک پرخاشگری کرد، در قدم اول پدر یا مادر باید رو به روی او بنشینند و با آرامش و صدای پایین به او بگویند "تو در حال حاضر عصبانی هستی چند دقیقه بعد با هم صحبت می‌کنیم".
وی به "فن چراغ قرمز" نیز اشاره کرد و گفت: می‌توان به صورت نمادین یک چراغ راهنمایی رانندگی برای کودک درست کرد و او را عادت داد که در هنگام عصبانیت همچون چراغ قرمز باید توقف کند.
چراغ زرد نشانه تأمل و چراغ سبز صحبت کردن است.
نژادی در پایان خاطرنشان کرد: عادت دادن کودک به ورزش و هنر از همان سنین پایین سبب تخلیه انرژی و تعدیل در رفتار او می‌شود.
انتهای پیام/