علامه طباطبایی تا آخرین روزهای عمرش مستاجر بود

به گزارش خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران؛ آیت الله  رضا استادی در مراسم اختتامیه  همایش «اندیشه های علامه طباطبایی در المیزان» در دارالقرآن علامه طباطبایی گفت: از آغاز اسلام تا کنون تفاسیر مختلفی انجام شده که همه آنها ارزشمند هستند که بزرگانی که در تاریخ اسلام تفسیر نوشتند راه برای آیندگان تسهیل کردند و مفسران جدید از پژوهش های آنها استفاده کردند.

وی افزود: علامه با احترام به مفسران گذشته بدون اینکه به زبان بیاورند حس کردند که تفاسیر گذشته دارای نقایصی است که ایشان به دنبال رفع آن نواقص بودند.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه  خاطرنشان کرد: بخشی از امتیازات المیزان مرتبط با شخصیت ایشان و برخی دیگر مرتبط با مبانی ناب این مفسر بزرگ است؛ هر کسی که به دنبال کار قرآنی است اگر مبانی ایشان را که روشن نیز هست استفاده کند توفیقات بسیاری می یابد.

آیت الله استادی بیان کرد: یکی از مبانی ایشان این است که قرآن برای همه مردم نازل شده است و به شکلی بیان شده است که مردم نیز بفهمند؛ ایشان تصریح کرده است که قرآن برای استفاده از یک سری عرفا و... نیست و باید مبانی تفسیری رعایت شود.

وی افزود: ایشان با اینکه از عرفای بزرگ بودند هیچ گاه سعی نکردند که خارج از مبانی تفسیری چیزی بگویند؛ درست است که یک آیه مخاطبش همه هستند، ولی وقتی گفته می شود «هدی للمتقین» همه را شامل می شود حال اگر در مصداق کسی بهتر از فرد دیگری باشد، ولی هدی للمتقین مبنایش همین است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: برخی اسم تفسیر به رای را برداشت می گویند و تداعی معانی خود را برداشت عنوان کرده و به آیه می چسبانند که این کار درست نیست.
آیت الله استادی بیان کرد: مبنای دوم این است که علوم مختلف نباید باعث شود که کسی که آیه را تفسیر می کند به اصطلاح علم خاص گرایش پیدا کند و آیه را طوری تفسیر کند که دیگران نتوانند برداشت درستی از آن کنند.

وی افزود: برخی در خصوص متشابه بیان می کنند که آیاتی است که احتمالات فراوان در خصوص آن است؛ حتی مجمع البیان نیز چنین مساله ای را در خود داشت، ولی علامه نه به اقوال بی اعتنایی کرده و نه آنها را رها کرده است، ایشان نقل قول می کنند؛ ولی یکی یکی آنها را رد می کنند و به مخاطبان می گویند که  کدام نتیجه درست است و مخاطب را در شک نگاه نمی دارد.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه  خاطرنشان کرد: این روش علامه باید درسی برای همه فعالان قرآنی و پژوهشگران و سخنوران باشد تا دیگران را در شک فروبرد؛ البته این مساله به معنای این نیست که علامه محتاط نبودند، بلکه بسیار هم محتاط بودند؛ ولی روش شان در این رابطه بسیار هوشمندانه بود.

آیت الله استادی بیان کرد: مبنایی دیگری که ایشان توچه بسیاری به آن داشتند این است که استفاده از قرآن تمام نشده است؛ ایشان قائل بر این بودند که قرآن تمام نشده است و باید هر روز در این حوزه کار پژوهشی انجام شود؛ از قرن 5 تا 11 تفسیر خاصی وجود ندارد،چون شاید تصور می کردند که دیگر نیازی به تفسیر نداریم و تفاسیر قرآن یازدهم نیز به تفاسیر گذشته ارجاع داده می شد و ایشان ثابت کرد که قرآن تمام شدنی نیست.

وی افزود: تقریبا تفاسیر ما از روایات استفاده زیادی نکرده اند، ولی علامه بودند که نه از روایات صرف نظر کردند و نه کلا تفسیر را با روایاتی که قوی و ضعیف بودن آنها ثابت نشده بود پژوهش تفسیری را تمام کردند ایشان برای تفسیر خود از قوی ترین و جامع ترین روایات استفاده می کردند.

عضوجامعه مدرسین خاطرنشان کرد: ایشان خدمت بزرگی به تفسیر و جهان اسلام کردند زیرا ایشان به معنای کامل کلمه تفسیر اجتهادی نوشتند که کمتر کسی تا کنون این کار را کرده است؛ برخی بدون مطالعه بیان کرده اند که ایشان به روایت توجهی نداشته است در حالی که ایشان به بهترین شکل از روایات استفاده کردند.

وی گفت: اگر همه خصوصیات المیزان را در کنار هم بگذاریم، باید بگوییم که آنچه که تعیین کننده است، پاکی عجیب ایشان بود که زندگی سی ساله با قرآن چنین تفسیری را رقم می زند؛ ایشان در نهایت ساده زیستی زندگی کردند و با تمام مقامات عالی علمی ذره ای تجملات در زندگی و رفتار خود نداشتند؛ کسی بیان نکرده است که چرا ایشان تا آخرین روزهای عمرشان مستاجر بود، ولی همه این برکات را از ایشان به یاد دارند./س