مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛
سوره 31. لقمان آیه 18
وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّک لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّ اللَّهَ لَا یحِبُّ کلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ
و روی خود را از مردم (به تکبّر) بر مگردان، و در زمین مغرورانه راه مرو، زیرا خداوند هیچ متکبّر فخر فروشی را دوست ندارد.
* «تَصعیر»، نوعی بیماری است که شتر به آن گرفتار می‌شود و گردنش کج می‌شود. لقمان به فرزندش می‌گوید: تو بر اساس تکبّر مثل شترِ بیمار، گردنت را با مردم کج نکن.«مَرَح»، به معنای شادی زیاد است که در اثر مال و مقام به دست می‌آید.«مُختال» به کسی گویند که بر اساس خیال و توهّم خود را برتر می‌داند، و «فَخور» به معنای فخرفروش است.تکبّر، هم توهین به مردم است، هم زمینه ساز رشد کدورت‌های جدید و هم تحریک کننده‌ی کینه‌های درونی قدیم.* با مردم، چه مسلمان و چه غیر مسلمان، با خوشرویی رفتار کنیم. «لاتصعّر خدّک للنّاس»* تکبّر ممنوع است، حتّی در راه رفتن. «لاتمش فی الارض مرحا»* از عامل خشنودی خداوند برای تشویق و از ناخشنودی او برای ترک زشتی‌ها و گناهان استفاده کنیم. «انّ اللّه لایحبّ»* به موهومات، خیالات و بلندپروازی‌ها خود را گرفتار نسازیم. «مُختال»* بر مردم فخر فروشی نکنیم. «انّ اللّه لایحبّ کلّ مُختال فَخور» تواضع در این آیه لقمان به فرزندش می‌گوید: در زمین متکبرانه راه نرو «لاتمش فی الارض مرحاً» و در سوره‌ی فرقان، اوّلین نشانه‌ی بندگان خوب خدا، حرکت متواضعانه‌ی آنهاست. «و عباد الرّحمن الّذین یمشون علی الارض هَونا»(فرقان، 63) یکی از اسرار نماز که در سجده‌ی آن بلندترین نقطه بدن را (حداقل در هر شبانه روز 34 مرتبه در هفده رکعت نماز واجب) روی خاک می‌گزاریم، دوری از تکبّر، غرور و تواضع در برابر خداوند است. گرچه تواضع در برابر تمام انسان‌ها لازم است؛ امّا در برابر والدین، استاد و مؤمنان لازم‌تر است. تواضع در برابر مؤمنان، از نشانه‌های برجسته‌ی اهل ایمان است. «اذّلة علی المؤمنین»(مائده، 54) بر خلاف تقاضای متکبّران که پیشنهاد دور کردن فقرا را از انبیا داشتند، آن بزرگواران می‌فرمودند: ما هرگز آنان را طرد نمی‌کنیم. «و ما انا بطارد الّذین آمنوا»(هود، 29) انسانِ ضعیف و ناتوانی که از خاک و نطفه آفریده شده، و در آینده نیز مرداری بیش نخواهد بود، چرا تکبّر می‌کند؟! مگر علم محدود او با فراموشی آسیب‌پذیر نیست؟! مگر زیبایی، قدرت، شهرت و ثروت او، زوال‌پذیر نیست؟! مگر بیماری، فقر و مرگ را در جامعه ندیده است؟! مگر توانایی‌های او نابود شدنی نیست؟! پس برای چه تکبّر می‌کند؟! قرآن می‌فرماید: متکبّرانه راه نروید که زمین سوارخ نمی‌شود، گردن‌کشی نکنید که از کوه‌ها بلندتر نمی‌شوید. «ولاتَمشِ‌فی الارض مَرحاً اِنّک لن تَخرق الارض و لن تَبلغ الجبال طولا»(اسراء، 37)
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید