به گزارش
گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، در نخستین روزهای زمامداری کرزی، افغانستان در عرصه آموزش و پرورش وارث وضعیت وحشتناکی بود؛ مدارس دخترانه بسته و غیر فعال بود و در سایر مدارس نیز اساتید و امکانات آموزشی، حتی در حد آموزشهای ابتدایی وجود نداشت.
اکنون پس از 12 سال زمامداری کرزی، مدارس و دانشگاههای زیادی در این کشور تأسیس و فعال شده و هم اکنون 11.5 میلیون دانش آموز افغان به مدرسه میروند.
متون درسی جدید و متناسب با نیازهای امروزی برای مدارس تدوین شده و فعالیتها در راستای تهیه سایر امکانات آموزشی نیز چشمگیر و قابل تمجید بوده است.
برای ارائه تصویر بهتر از دستاوردهای 12 ساله کرزی در بخش آموزش، ابتدا باید اندکی به وضعیت آموزشی افغانستان در سالهای پیش از زمامداری وی اشاره کرد.
مراکز آموزشی و آکادمیک و تغییر کاربری به اردوگاه نظامی
پس از تهاجم ارتش سرخ شوروی به افغانستان آنچه در این کشور به وجه غالب زندگی افغان‌ها تبدیل شد جنگ، کشتار و کشمکش بود.
سالها ستیز و جنگ در افغانستان سبب شد که ناامنی و ناامیدی دامن معلمان و اساتید مدارس و دانشگاههای افغانستان را بگیرد و آنان را به ترک وطن و فرار تشویق کند.
وخامت وضعیت آموزشی در این کشور تا آنجا به پیش رانده شده بود که بسیاری از مراکز آکادمیک افغانستان به محلی برای حضور نظامیان و جریانهای جنگجو تبدیل شود.
دوام ترس ناشی از سالها جنگ و نظامیگری سبب شد که بیسوادی در افغانستان چنان گسترده و فراگیر شود که توانایی خواندن و نوشتن امتیازی باشد که افراد اندک و انگشتشماری در این کشور از آن برخوردار بودند.
وضعیت چنان وخیم شده بود که از یک سو آرامش اندیشیدن و انتقال دانش را از معلمان ستانده بود و از سوی دیگر انگیزه و فرصت فراگیری دانش را از دانش‌آموزان به شکل بیرحمانهای گرفته بود.
آموزش و احساس نیاز به آن روز به روز به حوزه حاشیهای زندگی افغان‌ها رانده میشد و علاقه به علمآموزی جای خود را به خصلت خشونتپروری و جسارت جنگی میسپرد.
محدودیت آموزش و فضای آموزشی امن در افغانستان
محدودیت‌های شکل گرفته کم‌کم منجر به شد که آموزش از شکل رسمی و دولتی به صورت آموزش در مدارس خانگی تبدیل شود.
حتی بستر برای ادامه آموزش در مدارس خانگی و نزد امامان جماعت مساجد در تمام افغانستان فراهم نبود، بلکه این مجال نیز به شماری از روستاهای دوردست و امن این کشور اختصاص داشت.
پس از پیروزی مجاهدین و استقرار دولت اسلامی به رهبری آنان در راستای بازگشایی و فعال ساختن مدارس و دانشگاههای افغانستان اقدام شد.
اما متأسفانه روندی که شکل گرفت اقبال ادامه نیافت، زیرا تهاجم طالبان و تسلط این گروه بر 95 درصد خاک افغانستان سبب توقف تلاشهای مجاهدین در راستای بهبود وضع آموزشی شد.
طالبان مدارس دخترانه را در افغانستان تعطیل کرد
حکومت 5 ساله طالبان، آموزش در افغانستان را به صورت بیسابقهای به عقب برد، طوری که این گروه با بستن مدارس دخترانه و محرومیت نیمی از جمعیت این کشور از نعمت سواد، ضربههای جدی و جبرانناپذیری را به پایه و بنیان آموزش در افغانستان وارد کرد.
طالبان با بازتاب علایق و عقاید خاص خود در مواد و متون درسی مدارس و دانشگاههای افغانستان از کارایی مدارس و کارآمدی دانشگاههای این کشور به شدت کاست.
وضعیت به گونه‌ای شد که از یافتههای دانش مدرن و پژوهشهای اخیر بشر در متون درسی مدارس و دانشگاههای زمان طالبان اثری به چشم نمیخورد و همه چیز به تدریس تفاسیر طالبانی از دین خلاصه شده بود.
دانشگاهها و مدارس افغانستان و آموزشگاههای ایدههای افراطی طالبان
ادامه آموزش به سبک و سیاقی که مطلوب و مورد نظر طالبان بود داشت به سرانجام خطرناکی منتهی میشد طوری که مدارس و دانشگاههای افغانستان میرفت تا به آموزشگاههای آموزههای افراطی و تفاسیر دینی تندروانه طالبان تبدیل شود.
پایان دوران سیاه آموزش
با روی کار آمدن دولت جدید به ریاست کرزی، نه تنها مدارس و دانشگاههای موجود افغانستان بازگشایی و فعال گردید بلکه صدها مدرسه و دانشگاه دیگر تأسیس شد و هزاران کودک دختر و پسر راهی مدارس و دانشگاهها شدند.
هرچند طالبان با اسیدپاشی به روی دانش‌آموزان، کشتار معلمان، تهدید دانش‌آموزان، آتش‌زدن مدارس و... به مخالفت خود با برنامه‌های دولت فعلی افغانستان که به هدف توسعه ابعاد آموزش در این کشور تلاش می‌کرد ادامه دادند، اما علاقه و عطش علمی که به برکت بستر و شرایط جدید در افغانستان به وجود آمده بود این قبیل اقدامات را خنثی نمود و منجر به پیشرفت روند رو به رشد آموزش در افغانستان شد.
11.5 میلیون کودک افغان مشغول تحصیل/ امکان آموزش تا مقطع دکتری فراهم شد
در مدت 12 سال اخیر آموزش در افغانستان به لحاظ کمی و کیفی با رشد بیسابقه و چشمگیری در 2 بخش دولتی و خصوصی مواجه بود.
اکنون در این کشور 11.5 میلیون دانش‌آموز به مدرسه میروند که حدود 42 درصد آنان را دختران تشکیل میدهد.
پیش از این تنها امکان ادامه آموزش عالی تا مقطع کارشناسی(لیسانس) در افغانستان فراهم بود اما اینک در برخی از دانشگاههای این کشور مقطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز تدریس میشود.
برخی از کشورهای جهان با ایجاد نمایندگی در برخی از دانشگاهها در کابل سهم بسزایی در ارتقای سطح سواد و توسعه ابعاد آموزش عالی در این کشور داشته‌اند.
جمهوری اسلامی ایران نیز که یکی از کشورهای همسایه افغانستان است، با ایجاد نمایندگیهای برخی از دانشگاههای خود مانند «پیام نور»، «آزاد اسلامی»، «خوارزمی» و «جامعة المصطفی» امکان ادامه آموزش عالی تا مقطع دکترا را در افغانستان فراهم کرده است.
در رویکرد 12 سال دولت‌داری به ریاست کرزی، آموزش عالی در افغانستان آنچنان پراهمیت و حیاتی دانسته شده که تقاضای بورسیه از کشورهای همکار و دوست تا سطح یکی از وجوه ارتباطات خارجی این کشور بالا رفته است.
/انتهای پیام