"بنزین وارداتی" توجیه اقتصادی و فنی ندارد/پایین بودن کیفیت بنزین تولیدی پتروشیمی

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه  خبرنگاران،  بنزین سوختی استراتژیک که به عنوان بهترین سوخت مورد استفاده قرار می گیرد مهمترین خاصیت بنزین عدد اکتان آن است که نشان دهنده میزان مقاومت بنزین در برابر انفجار زودهنگام در سیلندر موتور است که باعث ضربه زدن به موتور و آسیب‌های جدی به موتور می‌شود. 

این عدد نسبت به مخلوط ۲ و ۲ و ۴- تری متیل پنتان ایزومر اکتان و n - هپتان اندازه‌گیری می‌شود. معیارهای قراردادی مختلفی برای بیان عدد اکتان وجود دارد بنابراین بسته به سیستم مورد استفاده سوخت‌های مشابه ممکن است اعداد اکتان متفاوت داشته باشند.

 بررسی ها نشان می‌دهد در یکی از این محموله‌های وارداتی درصد بنزن حدود 8 درصد و گوگرد 500 PPM بوده و محموله وارداتی دیگری نیز حاوی 3 درصد بنزن و 150 PPM گوگرد بوده است. درصد مواد آروماتیک این محموله‌ها نیز اغلب بالای 40 درصد بوده است.
 
بر اساس گفته مسئولان نفتی میزان بنزن در بنزین پتروشیمی‌ها به دلیل وجود برج بنزن‌زدایی در واحدهای پتروشیمی زیر 2 درصد است.  
 
محموله‌های یاد شده اغلب از کشورهای آسیای میانه مانند ترکمنستان به ایران وارد شده‌اند و هند و کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس نیز از جمله مبادی واردات بنزین ایران محسوب می‌شوند.
 
نکته جالب در این مورد آن است که کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از جمله امارات متحده عربی ریفرمیت پتروشیمی‌های ایران را خریداری کرده و با ترکیب با مواد دیگری با کیفیت بسیار پایین‌تر به عنوان بنزین به ایران صادر می‌کنند.
 
در عین حال، محموله‌های وارداتی بنزین به صورت تک‌محموله و اسپات خریداری می‌شوند و هیچ قرارداد مدت‌دار و قیمت مشخص و قابل نظارتی درباره خرید این محموله‌ها وجود ندارد.
 
بر خلاف بنزین وارداتی، خرید بنزین یا در واقع ریفرمیت از پتروشیمی‌ها بر اساس قراردادهای بسیار محکمی انجام می‌شود و پتروشیمی‌ها موظف به عرضه بنزین یا ریفرمیت با استانداردهای مشخصی هستند. چنانکه به عنوان مثال در قرارداد خرید ریفرمیت پتروشیمی‌ها درجه اکتان باید حداقل 95 باشد و به ازای هر درجه اکتان پایین‌تر پتروشیمی‌ها مشمول جریمه 5 دلاری در هر تن خواهند شد.
 
در مقابل، بنزین وارداتی به دلیل اکتان پایین که معمولا حدود 90 برآورد می‌شود موجب ضرر و زیان پالایشگاه‌هایی می‌شوند که برای افزایش اکتان محصولات خود روی اختلاط این بنزین با نفتا یا دیگر محصولات خود حساب باز کرده‌اند. به عبارت دقیق‌تر، بنزین وارداتی بر خلاف بنزین پتروشیمی‌ها کوچکترین کمکی به اکتان‌افزایی نمی‌کند. علاوه بر آنکه مسئولان صنعت نفت می‌گویند این بنزین از بنزین خریداری شده از پتروشیمی‌ها گران‌تر بوده و هزینه‌های حمل نیز به گران‌تر شدن آن دامن می‌زند.

** بنزین تولید پتروشیمی ها آلوده است

موید حسینی صدر رئیس کمیته پتروشیمی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران در خصوص بنزین تولیدی پتروشیمی ها گفت: بنزین تولید پتروشیمی ها از آلایندگی یشتر برخوردار است از آنجا که بحث سلامتی مردم مطرح است باید در این زمینه تجدید نظر شود.

در حالی وزیر نفت و رئیس سازمان محیط زیست بر آلایندگی بنزین پتروشیمی‌ها مانور می‌دهند و اعلام می‌کنند با این شرایط با سونامی سرطان مواجه خواهیم شد و تنها راه نفس کشیدن خلاص شدن از شر بنزین پتروشیمی ها است که یکی از پارامترهای مهم در بحث آلایندگی مربوط به "بنزن" است که حجم این ترکیب در بنزین تولید پتروشیمی‌ها بسیار کم‌تر از بنزین تولید پالایشگاهای کشور است؛ چرا که واحدهای پتروشیمی کشور دارای واحد "بنزن‌زدایی" هستند و بالاترین رقم بنزن موجود در بنزین تولیدی آنها دو درصد است این درحالیست که پالایشگاه‌های کشور فاقد واحد بنزن‌زدایی هستند.
 
در این میان سیدمهدی موسوی نژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان این که در کشور استاندار کاملاً مشخصی برای بنزین تولیدی تعیین نشده است اظهار داشت: اگر چه از میان ۹ پالایشگاه موجود کشور تنها ۲ پالایشگاه اراک و تبریز مجهز به واحد بنزن‌زدایی هستند اما درصد بنزن در بنزین پالایشگاهی کشور بسیار بالاتر از حد استاندارد شرکت ملی پالایش و پخش است؛ به طوری که با تعیین وجود حداکثر پنج درصد بنزن در بنزین تولید کشور، این رقم برای بنزین پالایشگاه‌های کشور بالاتر از میزان مجاز تعیین شده است.
 
وی تصریح کرد: بنابراین اگر بحث بر روی وجود بنزن موجود در بنزین است، بنزین تولیدی در پالایشگاه‌ها به طور قطع بنزن بیشتر نسبت به بنزین پتروشیمی‌ها دارد و به راحتی می‌توان کیفیت دو بنزین مورد نظر را با توجه به مستندات موجود مقایسه و صحت ادعای مطرح شده را ثابت کرد.
 
** بنزین وارداتی استانداردهای یورو نداشت
 
وی گفت: از سوی دیگر در حالی بر واردات بنزین برای افزایش کیفیت بنزین مصرفی تاکید می‌شود که آمارها و مستندات مربوط به گواهی کنترل کیفیت بنزین‌های وارداتی نشان می‌دهد که کیفیت بنزین های وارداتی در گذشته از بنزین تولید پتروشیمی‌ها پایین‌تر بوده است؛ به طوری‌که کیفیت آن در مواردی استانداردهای یورو را هم نداشت. بنابراین بهتر است وزارت نفت اعلام کند که قرار است از کدام پالایشگاه در جهان و با چه کیفیتی واردات بنزین داشته باشد.  
 
موسوی نژاد تاکید کرد: در حال حاضر پالایشگاه‌های کشور حدود ۸۵ درصد و پتروشیمی‌ها ۱۰درصد از نیاز کشور به بنزین را تامین می‌کنند و اگر قرار باشد بنزین پتروشیمی مقصر آلایندگی باشد که قطعاً چنین نیست، ضمن این که بنزین تولید پتروشیمی در شهرهای حاشیه خلیج فارس- عسلویه و ماهشهر- تولید می‌شود و در همان استان های جنوبی هم مصرف می‌شود.
 
وی افزود: همچنین به دلیل بالا بودن اکتان بنزین پتروشیمی‌ها و نیاز کشور به اکتان‌افزا، بنزین مورد نظر با بنزین پالایشگاهی ترکیب می‌شود وغیر منطقی است که در شرایط نیاز شدید کشور به اکتان افزا، این بنزین بدون ترکیب شدن عرضه شود. همچنین اگر در دنیا از واحد پتروشیمی برای تولید بنزین استفاده نمی‌شود برای این است که واحدهای پتروشیمی در آن‌جا برای تولید محصولات دیگری برنامه ریزی شده است و ارزیابی‌های اقتصادی سرمایه‌گذارها در جهت محصول خاصی صورت گرفته،در غیر این صورت آن‌ها نیز از این واحد‌ها برای تولید بنزین می‌توانند استفاده کنند.
 
عضو کمیسیون انرژی تصریح کرد: از سوی دیگر در حالی بنزین تولید پتروشیمی‌های کشور مورد اتهام قرار می‌گیرد که در گذشته این بنزین (ریفرمیت) به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صادر می‌شد و پس از اضافه شدن برخی ترکیبات، دوباره تحت عنوان بنزین باکیفیت به ایران فروخته می‌شد.

** دلیل واردت بنزین چیست؟

ابراهیم نکودبیر اول کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: ایران توان تولید بنزین با کیفیت و استانداردهای جهانی را دارد  متاسفانه بنزین وارداتی توجیه اقتصادی ندارد بجای واردات باید تدابیری صحیح اندیشیده شود تا بتوانیم بنزین با کیفیت بالا در سطح کلان تولید کنیم تا دیگر نیازی به واردات این محصول استراتژیک در کشور نباشد.
 
وی تصریح کرد: متاسفانه هم اکنون بنزین تولیدی داخل جوابگوی کشور نیست باید در این زمینه سرمایه گذاری اصولی صورت گیرد.
 
نکو تاکید کرد: زمانی که بنزین در کشور به تولید انبوه  می‌رسد که دولت و مجلس برنامه های ویژه‌ای را در جهت افزایش تولید به اجرا در آورند.
 
دبیر اول کمیسیون اقتصادی مجلس شورای در خصوص قیمت بنزین اظهار داشت: تعیین قیمت بنزین بر عهده دولت است، از این رو قوه مجریه باید نرخی معین کند تا به واسطه درآمدهای حاصل از آن، بتواند توسعه و تولید کشور را شتاب بخشد.
 
نکو ، بهترین حالت عرضه و توزیع بنزین را تک نرخی دانست و یادآور شد: هرچند بهترین حالت برای عرضه و توزیع بنزین در کشور تک نرخی است، اما در برخی موارد، دولت برای حمایت از اقشار آسیب پذیر و کم درآمد جامعه چاره ای جز اعمال سیاست های دو نرخی و یا چند نرخی ندارد.
 
دبیر اول کمیسیون اقتصادی مجلس شورای، ادامه داد: اگر قرار است بنزین به صورت دو نرخی عرضه شود باید از میزان سهمیه آن کاسته و یا میان قیمت بنزین یارانه ای و آزاد فاصله ای منطقی و معقول ایجاد شود.
 
وی گفت: با واقعی شدن نرخ بنزین هم مصرف این فرآورده در کشور کاسته خواهد شد و هم درآمدهای دولت به سمت نوسازی اقتصادی و توسعه کشور سوق داده می شود.
 
نکو در مورد علت اصرار دولت بر واردات بنزین گفت: به طور قطع نمی‌توان گفت علت اصلی اصرار دولت برای وارت بنزین چیست؟ اما استفاده از پول نفت بلوکه شده در خارج از کشور، حضور دوباره ذینفعان واردات بنزین، زیر سوال بردن عملکرد دولت گذشته در شرایط تحریم و یا معتقد نبودن وزیر نفت به ساخت پالایشگاه‌ می‌تواند ترکیبی از این عوامل باشد.
 
دبیراول کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر این که بهتر است مسائل حاشیه‌ای و سیاست‌بازی را کنار گذاشته و در این زمینه به صورت منطقی و با نگاه ملی تصمیم گرفته شود گفت: در شرایطی که دم از اقتصاد مقاومتی زده می‌شود باید با داشته‌های موجود بیشترین بهره‌وری را ایجاد کرد و واردات بنزین به قیمت حذف بنزین پتروشیمی‌ها با توجه به تحریم و شرایط فعلی کشور هیچ توجیحی ندارد.

گزارش: حبیبه رحیمیان

انتهای پیام/