جهان، سال 92 را چگونه پشت سر گذاشت؟/ بخش دوم: مهمترین رخدادهای اروپا
همراه با 4 بخش از سری گزارش‌های سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران، مهمترین حوادث سالی که گذشت را ورق بزنید؛ در این گزارش به مهمترین رخدادهای بین‌المللی سال 1392 در کشورهای قاره اروپا می‌پردازیم:
*** اوکراین
کشور اوکراین واقع در اروپای شرقی، در سال 1392 دستخوش تحولات ساختاری- زیربنایی بسیاری شد و یکی از خبرسازترین کشورهای جهان بود. در یک نگاه حوادث رخ داده در این کشور طی سال 92 را که همچنان داغ و جاری است، مرور می‌کنیم.
آذر: نخستین بار اوکراینی‌ها در اعتراض به سیاست‌های "ویکتور یانوکوویچ" خواستار تعمیق روابط دولت با اتحادیه اروپا شده و در میدان استقلال شهر کی‌یف پایتخت این کشور تجمع کردند. بهانه این تجمعات، تصمیم ناگهانی دولت برای امضای قرارداد تجاری با روسیه به جای همکاری‌های اقتصادی با اتحادیه اروپا بود و این، گسترده‌ترین اعتراضاتی بود که پس از وقوع کودتای نارنجی 2005 رخ می‌داد.
اتحادیه اروپا بلافاصله با مساعد دیدن اوضاع، به تحریک و تقویت اپوزیسیون این کشور پرداخت.
بهمن: اعتراضات خیابانی رفته رفته اوج گرفت و درگیری‌های پلیس با شورشیان به دیگر شهرها نیز کشیده شد تا به تسخیر کاخ ریاست جمهوری اوکراین توسط مخالفان انجامید. پارلمان این کشور به بازگشت به قانون اساسی سال ٢٠٠٤ رأی داد و این طرح با ٣٢٥ رأی موافق به تصویب رسید. همچنین پارلمان اوکراین به آزادی "یولیا تیموشنکو" نخست وزیر سابق اوکراین از زندان نیز رأی مثبت داد و این زن برجای مانده از "کودتای نارنجی" از زندان آزاد شد.
اسفند: "یانوکوویچ" طی انتخاباتی زودهنگام، با کاهش اختیارات ریاست جمهوری و تشکیل دولت وحدت ملی موافقت کرد. این اقدام یانوکوویچ بعد از مذاکره با رهبران مخالفان و وزرای امور خارجه آلمان، لهستان و فرانسه انجام شد اما با این وجود معترضان همچنان در خیابان‌ها حضور داشتند.
"یانوکوویچ" پس از برکناری، تصمیمات پارلمان اوکراین را غیرقانونی دانست و به دلیل تهدیدات جانی علیه وی و نزدیکانش از دولت روسیه خواست تأمین امنیت جانی او را بر عهده بگیرد. سپس با مخفی گذاشتن محل استقرارش در روسیه، عازم این کشور شد.
"الکساندر تورچینف" به عنوان رییس جمهور موقت برگزیده شد. بلافاصله آمریکا و غرب که اوضاع را برای به چنگ آوردن حاکمیت اوکراین بسیار مساعد دیدند، از یک سو نسبت به مداخله نظامی احتمالی روسیه در اوکراین هشدار دادند؛ از سوی دیگر نیز "کری" وزیر خارجه آمریکا از کمک احتمالی 1 میلیارد دلاری و اتحادیه اروپا نیز از اعطای یک وام 1.5 میلیارد دلاری به دولت جدید اوکراین خبر دادند. سیصد جنگجوی خارجی از اتباع کشورهای مختلف وارد اوکراین شدند.
در گرماگرم گفتگوهای تلفنی و ملاقات‌های پی در پی مقاماتِ تازه به کرسی نشستۀ اوکراین با دیگران، یک فایل صوتی از "کاترین اشتون" مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا افشا گردید. مکالمه تلفنی افشاشده بین اشتون و وزیر امور خارجه استونی ثابت کرد آنچه در اوکراین رخ داد، یک کودتا بود.
حمایت همه‌جانبه کشورهای غربی از سیاستمداران غربگرا و دیپلمات‌های معترض باعث شد که مناصب مهم و کلیدی مانند نخست وزیری، وزارت امور خارجه و... به دست نیروهایی بیفتد که تمام هم‌وغم‌شان دست‌درازی به سوی اتحادیه اروپا و ساز زدن در سمفونی غربی بود.
در این میان مردم شبه‌جزیره خودمختار کریمه به خیابان‌ها ریخته و حمایت خود را از پیوستن به روسیه اعلام کردند. دولت "پوتین" که افزایش بی‌ثباتی در کشور همسایه را مقدمه خونریزی و ناامنی در مرزها می‌دید، اقدام به گسیل نیروهای نظامی روس در مرز شبه‌جزیره کریمه کرد. اوضاع در این منطقه به حدی پرتنش بود که وقتی موضوع استقلال شبه‌جزیره کریمه مطرح شد، قریب به اکثریت مردم این منطقه از آن استقبال کردند. لذا شبه‌جزیره کریمه توسط نیروهای روسی تحت عنوان محافظت از روس‌تبارهای این ایالت خودمختار اشغال شد.
سرانجام همه‌پرسی برگزار شد.
براساس اعلام کمیسیون عالی انتخابات شبه‌جزیره کریمه، حدود 96 درصد از شرکت‌کنندگان در همه‌پرسی به الحاق کریمه به روسیه رأی مثبت دادند. پوتین، همه پرسی کریمه را به طور کامل موافق با اصول قوانین بین‌المللی دانست اما "باراک اوباما" خشمگین از نتیجه قاطع این رأی، هشدار داد واشنگتن و متحدانش هرگز نتیجه همه‌پرسی در شبه‌جزیره کریمه را به رسمیت نخواهند نشناخت و مجازات‌هایی علیه مسکو اعمال خواهند کرد. چنانچه قبل از اعلام نتایج نیز سازمان ملل متحد همصدا با سفیران ناتو و تعدادی دیگر از کشورها از برگزاری چنین همه‌پرسی درباره سرنوشت آینده کریمه نگران بودند.
آمریکا و اتحادیه اروپا ده‌ها شخصیت روسی و اوکراینی هوادار روسیه را تحریم کرد. در مقابل، کرملین فرمان به رسمیت شناخته شدن کریمه به عنوان دولت مستقل را صادر کرد.
*** انگلیس
سال 92 نخستین سالی بود که مقامات انگلیسی صراحتاً درباره موضوعی که تاکنون پشت پرده مانده بود، سخن گفتند و آن موضوع عبارت است از: برگزاری همه‌پرسی درباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا و بازتعریف روابط انگلیس با این اتحادیه در چهارچوب دیدگاه‌های موافق یا مخالف.
فروردین: چنانچه می‌دانیم، مردم انگلیس به طور سنتی دل خوشی از همگرایی این کشور در قاره سبز نداشتند و خواستار محدود شدن نفوذ بروکسل - مقر اتحادیه اروپا - در امور داخلی انگلیس بودند.
دولت انگلیس در ماه‌های ابتدایی سال 92 به اختلافات مهمی با دیگر اعضای اتحادیه اروپا گرفتار شد که عمده آن‌ها بر سر نحوه ساماندهی به اقتصاد بحران‌زده اروپا و افزایش اختیارات نهادهای اروپایی (نظیر بانک مرکزی اروپا) برای نظارت بر فعالیت‌های مالی و بانکی کشورهای عضو بود. در این اختلاف‌نظر "دیوید کامرون" مجبور شد چند تصمیم سران اتحادیه را در این زمینه وتو کند.
دو حزب ائتلافی انگلیس، مواضعی کاملاً متضاد در قبال اتحادیه اروپا اتخاذ کردند و کارشناسان به این نتیجه رسیدند که تشدید اختلافات بر سر موضوع اتحادیه اروپا ممکن است شکاف‌های موجود میان احزاب دولت ائتلافی در انگلیس را عمیق‌تر کند و حتی باعث فروپاشی این ائتلاف شود.
"مارگارت تاچر" (Margaret Thatcher) نخست وزیر اسبق انگلیس طي سال‌هاي 1979تا1990 در اثر سکته مغزی مُرد و با مرگش، یک دوران جنجالی نخست وزیری با سیاست‌های افراطی نئولیبرالی و جنگ‌طلبانه را در اذهان زنده کرد.
جالب آن که همزمان با انتشار پیام‌های تسلیت و بزرگداشت از سوی تمامی سیاستمداران فعلی و سابق انگلیس به ویژه اعضای حزب محافظه‌کار، بلافاصله هزاران نفر از مردم در شهرهای مختلف انگلیس مخصوصاً لندن، لیدز، منچستر، لیورپول، بیرمنگهام و گلاسکو به طور خودجوش به جشن و پایکوبی در خیابان‌ها و سردادن شعارهایی نظیر "مگی مرد"، "بانوی بی‌رحم رفت"، "جادوگر پیر مُرد"، مرگ "بانوی آهنین" و... پرداختند.
خرداد: قتل فجیع یک سرباز انگلیسی به دست دو سیاهپوست افراطی نیجریه‌ای با ضربات متعدد ساتور که در خیابانی در جنوب شهر لندن رخ داد، جامعه این کشور را تکان داد. بر اساس محتویات پرونده و به گفته نماینده دادستان، این دو نفر در روز حادثه ابتدا سرباز را با خودرو زیر گرفتند و سپس با چاقو و ساتور به وی حمله کردند.
این دستاویز رسانه‌ای باعث شد حملات نژادپرستانه علیه مسلمانان انگلیس به شدت افزایش یابد. نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان و دامن زدن به اسلام‌هراسی باعث شد که در همان روزهای نخست بعد از این حادثه، ده‌ها نفر از مسلمانان در مناطق مختلف انگلیس هدف حملات و توهین‌های نژادپرستانه قرار بگیرند.
گزارشات حاکی است که تنها تا ده ماه بعد از این حادثه، بیش از هزار و 200 فقره حمله نژادپرستانه و مبتنی بر نفرت مذهبی علیه مسلمانان و اماکن متعلق به آنان در نقاط مختلف انگلیس به ثبت رسید. به طور مثال در همین ماه یک مرکز اسلامی در شمال لندن در پی یک حمله افراطی و ظاهراً در واکنش به کشته شدن سرباز انگلیسی بر اثر آتش‌سوزی تخریب شد.
اجلاس گروه بیلدربرگ به عنوان محرمانه‌ترین تجمع بین‌المللی، نشست خود را خرداد 92 در انگلیس برگزار کرد. قدرتمندترین و بانفوذترین سران در این کنفرانس غیررسمی اما تعیین‌کننده، در مورد مسایل جاری سیاسی و اقتصادی جهان (كار، مطالبات اجتماعي و بدهي‌های اتحادیه اروپا، ناسيوناليسم و پوپوليسم، چالش‌هاي آفريقا، جنگ سايبري و گسترش تهديدات، سياست خارجي اتحاديه اروپا در قبال تحولات خاورميانه) به صورت محرمانه با یکدیگر تبادل نظر و مشورت کردند.
تیر: "جرج کمبریج" (Prince George of Cambridge) فرزند "ویلیام" و "کاترین" نوه خاندان سلطنت‌طلب انگلیس به دنیا آمد. آنان یک روز پس از تولد، به همراه نوزادشان بیمارستان را ترک کردند و در مقابل دوربین‌های خبرنگاران حاضر شدند.
شهریور: پارلمان انگلیس با رأی قاطع با پیشنهاد دولت "دیوید کامرون" مبنی بر مداخله نظامی در سوریه مخالفت کرد. می‌توان گفت این مخالفت، برنامه‌های انگلیس برای همراهی برنامه‌ریزی‌های جنگی آمریکا را به وضوح مختل کرد؛ رسانه‌ها و کارشناسان انگلیسی این شکست را برای دولت فعلی انگلیس تحقیرآمیز و غیرمنتظره خواندند.
مهر: خبری مبنی بر توافق ایران و انگلیس برای برقراری روابط دیپلماتیک و بازگشایی مجدد سفارتخانه‌ها از طریق "انتخاب کاردار غیر مقیم" پس از دو سال قطع رابطه رسمی بین تهران - لندن منتشر شد. سرانجام "محمدحسن حبیب الله زاده" و "آجی شارما" (Ajay Sharma) به عنوان کاردار غیرمقیم طرفین معرفی شدند. بدین ترتیب ارتباط دو کشور به سطح کاردار غیرمقیم ارتقاء یافته و به استناد خبر توئیتری وزارت خارجه انگلیس قرار شد این کشور از اسفندماه 92 روابط مستقیم با ایران برقرار کند.
اسفند: دادگاه رسیدگی به متهمان قتل یک سرباز انگلیسی در لندن (فروردین 92) طی سه هفته متوالی برگزار شد و نهایتاً حکم حبس ابد بدون امکان آزادی یا درخواست بخشش برای آنان قطعی شد. این دو متهم، پیش از این اعلام کرده بودند که در اعتراض به حضور نظامیان انگلیسی در کشورهای اسلامی وظیفه خود را انجام داده‌اند!
*** آلمان
فروردین: حزب تازه‌تأسیس ضداروپایی "آلترناتیو برای آلمان" (AfD) تشکیل شد و براساس رأی‌گیری در جلسه افتتاحیه قرار شد این حزب مستقل در انتخابات پارلمانی آلمان شرکت کند. اصلی‌ترین مشخصه این حزب که بعدها در میان مقامات آلمانی جنجال برانگیخت، پافشاری براین بود که تغییر واحد پول آلمان از مارک به ارز یورو، یک اشتباه تاریخی بوده و هرچه سریع‌تر باید آن را به حالت قبل بازگرداند.
اردیبهشت: راستگرایان افراطی، موسوم به باند تروریستی ناسیونال سوسیالیست آلمان (NSU) در دادگاه شهر مونیخ، رسیدگی به اتهامات "بت چپه" (Beate Zschäpe) را آغاز کردند. این زن، نماینده باند زیرزمینی ناسیونال سوسیالیست آلمان و متهم به قتل ۱۰ نفر من‌جمله 9 مرد ترک‌تبار، ترتیب دادن حملات تروریستی و سرقت‌های بانکی در سال‌های بین ۲۰۰۰ – ۲۰۰۷ می‌باشد.
بزرگترین شرکت هوایی آلمان "لوفت‌هانزا" اکثر پروازهای خود را بخاطر اعتصاب کارکنانش لغو کرد. کارکنان این شرکت هوایی خواهان افزایش حقوق خود شده بودند.
شهریور: "آنگلا مرکل" برای سومین دوره در انتخابات صدارتی آلمان پیروز شد. حزب دموکرات مسیحی تحت رهبری صدراعظم آلمان در انتخابات پارلمانی این کشور برای سومین بار پیاپی پیروز و "آنگلا مرکل" در پست خود ابقا شد.
دیگر احزاب آلمان شامل حزب دموکرات آزاد (FDP)، حزب سوسیال دموکرات (SPD)، سبزها (die Grünen) و چپ‌ها (Die Linke) به ترتیب موفق به کسب 8/4، 7/25، 6/8، 6/8 درصد آراء شدند.
مهر: هجدهمین پارلمان آلمان (بوندستاگ) رسماً در برلین تشکیل شد.
مهر: کاشف به عمل آمد که سرویس محرمانه جاسوسی آمریکا (NSA) سال‌هاست تلفن همراه "آنگلا مرکل" صدراعظم آلمان را شنود می‌کرده است. این شوک، مرکل و یارانش را به اندیشیدن چاره‌ای اساسی برای در امان ماندن از هم‌پیمانی مشکوک ایالات متحده انداخت.
آذر: رؤسای احزاب منتخب آلمان (CDU, CSU SPD ) معاهده تأسیس ائتلاف بزرگ را به امضاء رساندند. آنگلا مرکل نیز طی مراسمی برای ابقا در مقام صدراعظمی سوگند یاد کرد.
بهمن: پنجاهمین کنفرانس امنیتی مونیخ امسال با حضور وزرای امور خارجه و دفاع، نظامیان و کارشناسان امور بین‌المللی و نیز برخی از صاحبان صنایع تسلیحاتی از کشورهای مختلف جهان در آلمان برگزار شد.
*** روسیه
خرداد: "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه بعد از 30سال زندگی مشترک از همسرش لودمیلا جدا شد. این دو طلاقشان را "یک جدایی متمدنانه" معرفی کردند.
مجلس دومای روسیه، قانون ممنوعیت تبلیغات همجنسگرایان را که با مخالفت شدید برخی کشورهای غربی مواجه بود به تصویب رساند. به موجب این قانون، اشاعه همجنسگرایی در اماکن عمومی دارای جریمه نقدی بالغ بر 25000 یورو است.
تیر: "اسنودن" قهرمان افشاگری علیه آژانس امنیت ملی آمریکا به روسیه گریخت و پس از مدتی اجازه اقامت و پناهندگی دائم دریافت کرد. رسانه‌های آمریکایی خروج اسنودن از خاک ایالات متحده، عبور از شهر هنگ‌کنگ و حضور در خاک روسیه را علامت بی‌لیاقتی سرویس‌های آمریکایی در حفظ فردی می‌دانستند که لقب "جاسوس خائن" به وی داده بودند.
شهریور: اجلاس سران "گروه بیست" گروهی متشکل از بیست وزرای اقتصاد و مسئولان بانک‌های مرکزی بیست اقتصاد مطرح دنیا در سن پترزبورگ روسیه تشکیل شد.
آبان: "ادوارد اسنودن" که به روسیه پناهنده شده بود و علی‌رغم اصرارهای فراوان واشنگتن مبنی بر بازگرداندنِ وی به ایالات متحده همچنان در این کشور به سر می‌برد، با "هانس کریستین شتروبله" (Hans-Christian Ströbele) نماینده حزب سبز آلمان در مسکو دیدار کرد. اسنودن در این دیدار ابراز آمادگی کرد که آلمان را در موضوع رسوایی‌های جاسوسی آمریکا یاری دهد.
دی: دو انفجار در نزدیکی شهر ولوگراد روسیه رخ داد و طی آن 30 نفر کشته و بسیاری نیز زخمی شدند. ناظران معتقدند این انفجارها برای ایجاد ناامنی در آستانه مسابقات المپیک زمستانی سوچی صورت گرفته بود.
*** فرانسه
اردیبهشت: ازدواج همجنسگرایان در فرانسه با 331 رأی موافق قانونی شد. پیش از این، تصویب یک ماده قانونی ازدواج را تنها مانند توافقی میان دو طرف تعریف می‌کرد. حزب محافظه‌کار با ارسال این ماده به کنسول قانون اساسیِ پارلمان فرانسه اعلام نمود که این قانون مخالف قانون اساسی است. در مقابل، کنسول قانون اساسی اعلام کرد این قانون هیچ منافاتی با قانون اساسی فرانسه ندارد؛ در همان روز "فرانسوا اولاند" آن را امضا کرد.
*** ایتالیا
اردیبهشت: پارلمان ایتالیا پس از پنج دور رأی‌گیری ناموفق برای انتخاب رئیس جمهور جدید این کشور "جورجو ناپولیتانو" (Giorgio Napolitano) را برای بار دوم به این سمت انتخاب کردند.
"سیلیو برلوسکونی" (Silvio Berlusconi) رئیس جمهور سابق ایتالیا در دادگاه تجدیدنظر این کشور به جرم اختلاس مالی به تحمل چهار سال حبس و پنج سال ممنوعیت شرکت در مشاغل دولتی محکوم شد. اما دادستانی دولت ایتالیا اعلام کرد که به دلیل کهولت سن برلوسکونی، وی می‌تواند بین حصر خانگی و فعالیت‌های مدنی یکی را انتخاب کند. این حکم اعتراضات بسیاری را در شهرهای ایتالیا برانگیخت.
*** سوئیس
آبان: کارشناسان ارشد پزشکی قانونی دانشگاه سوئیسی "لاوسانه" گزارشی علمی- تحلیلی منتشر کرد که نشان می‌داد "یاسر عرفات" رهبر فلسطین که در سال 2004 درگذشته بود، با ماده سمی پلوتونیوم مسموم شده بوده است. عاملان این مسئله همچنان نامشخص است.
بهمن: سوئیس پذیرای اجلاس سالانه "داووس" یا همان مجمع جهانی اقتصاد بود. این اجلاس که یکی از مهمترین نشست‌های بین‌المللی به شمار می‌آید، هر ساله قدرت‌های اقتصادی، تجاری، علمی و سیاسی جهان را گردهم می‌آورد تا در مورد مهمترین مسائل مبتلا به جامعه جهانی بحث و گفت‌وگو کرده و بهترین راه حل‌ها را برگزینند. در نشست امسال که دکتر روحانی رئیس جمهوری کشورمان نیز در آن حضور یافت، شرکت‌کنندگان "شکل‌دهی مجدد جهان" را محور گفتگوهای خود اعلام کردند.
*** هلند
اردیبهشت: "ویلم الکساندر" (Willem-Alexander) فرزند شاه قبلی، "بتریکس" (Beatrix) به پادشاهی جدید هلند انتخاب شد. وی طی مراسم جشن ملی در شهر آمستردام امضاء و سوگند یاد کرد.
*** کرواسی
تیر: کرواسی به عنوان 28مین عضو به اتحادیه اروپا پیوست و جمعیت این اتحادیه را 4/4 میلیون شهروند افزایش داد. این در حالی است که این کشور همچنان از فساد مالی گسترده در بدنه دولت و بیکاری رنج می‌برد و به امید بهبود وضعیت اقتصادی خود به اتحادیه اروپا پیوسته است.
*** بلژیک
تیر: "آلبرت دوم" پادشاه بلژیک پس از دو دهه سلطنت از مسند پادشاهی کناره گرفت و پسر 53 ساله‌اش ولیعهد "فیلیپ" (Philippe) به عنوان پادشاه جدید بلژیک انتخاب شد.
*** نروژ
شهریور: "جنز استولتنبرگ" (Jens Stoltenberg) رئیس جمهور سوسیال دموکرات در انتخابات پارلمانی نروژ اکثریت آراء را به محافظه‌کاران واگذار کرد.
مهر: در اسلو پایتخت نروژ اعلام شد که کمیته صلح نوبل، "سازمان منع تسلیحات شیمیایی" را به عنوان برنده جایزه صلح نوبل برای سال ٢٠١٣ انتخاب کرده است.
*** چک
خرداد: "پتر نکاس" (Petr Necas) رئیس جمهور چک، به اتهام رسوایی شنود و فساد مجبور شد از سمت خود کناره‌گیری کند. پلیس در هفته‌های پیش از این نیز تعدادی از نزدیکان وی و همقطاران حزبی‌اش را دستگیر کرده بود.
تیر: "جیری راسنوک" (Jiri Rusnok) به سمت ریاست جمهوری جدید این کشور منصوب گردید.
*** اتریش
شهریور: ائتلاف بزرگ دو حزب "سوسیال دموکرات" و "حزب مردم" در اتریش توانست در مجموع با به دست آوردن ۵۰.۹ درصد آراء پیروز انتخابات پارلمانی این کشور شود.
انتهای پیام/