به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، پايگاه اينترنتي المانيتور در تحليلي به قلم «حسين موسويان» نوشت : از سال 2003 موضوع غني‌سازي اورانيوم در مرکز منازعه هسته‌اي ايران و قدرت هاي جهان به خصوص آمريکا قرار داشته است. ايران همواره استدلال کرده است در چارچوب قوانين اِن پي تي، غني سازي حق مسلم آن بوده و توقف اين برنامه «خط قرمزي» است که نمي توان از آن عبور کرد. آمريکا با اين موضع ايران مخالفت کرده است.
ايران و گروه پنج بعلاوه يک پس از چهار روز مذاکرات نفس گير در نهايت توافق موقت ژنو را امضا کردند که مقدمه اي براي دستيابي به راه حلي بلند مدت و جامع است.
اندکي بعد ، محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران در کنفرانسي خبري گفت :« در دو حوزه جداگانه ، اشاره مشخصي به اين موضوع مي شود که برنامه غني سازي اورانيوم ايران ادامه مي يابد و بخشي از هر گونه توافق در زمان حال و آينده خواهد بود.»
ظريف به متن « طرح اقدام مشترک » اشاره مي کرد که تصريح مي کند توافق نهايي شامل يک برنامه غني سازي با تعريف مشترک و محدوديت‌هاي عملي و اقدامات شفاف سازي به منظور تضمين ماهيت صلح آميز برنامه هسته‌اي ايران خواهد بود.
جان کري وزير امور خارجه آمريکا در واکنش به اين موضع در مصاحبه با شبکه تلويزيوني اي بي سي نيوز گفت : «خير، حقي براي غني سازي وجود ندارد. ما حق غني سازي را به رسميت نمي شناسيم.»
در هر صورت ، گنجاندن موضوع غني سازي باعث تحقق توافق ژنو شد هر چند که حدود آن بايد در مذاکرات آينده مورد توافق قرار بگيرد.
توافق ژنو ، پيروزي تاريخي بود چرا که هم ايران و هم آمريکا نشان دادند درس‌هاي بزرگي از گذشته آموخته اند. موضع آشتي ناپذيري که ظرف 34 سال گذشته دو طرف در قبال يکديگر اتخاذ کرده بودند منافع و امنيت ملي هيچ يک را تامين نمي‌کرد. اتفاق مهمي که رخ داد اين بود که پس از بيش از سه دهه ايران و آمريکا توانستند با هدايت مذاکراتي معني دار، در بالاترين سطح ديپلماتيک، بر سر منازعه اي بسيار پيچيده، با اين هدف که در کمتر از يک سال به راه حلي دائمي دست يابند با يکديگر توافق کنند.
نتايج اين رويکرد بي سابقه مي تواند از مرز موضوع هسته اي ايران فراتر برود و جغرافياي سياسي منطقه را از نو شکل دهد. تسليم نشدن دولت اوباما به فشار هاي لابي حامي اسرائيل و کشورهاي عرب منطقه که مخالف حصول چنين توافقي بودند مي تواند بوجود آمدن عصر جديدي را در سياست خارجي آمريکا در منطقه خاورميانه نويد دهد.
جان کري در نشستي خبري در ژنو، با تاکيد بر عزم اوباما براي خاتمه دادن به بحران هسته اي ايران گفت در حالي که برخي در کنگره درصدد هستند تحريم هاي جديدي بر ضد ايران اعمال کنند ، واضح است که اوباما نيز امکان وتو را دارد.
رابطه ايران و آمريکا نبايد در چارچوب يک بازي با حاصل صفر تعريف شود (که الزاما بايد يک طرف برنده و طرف ديگر بازنده باشد). همکاري آمريکا به عنوان قدرتي جهاني و ايران به عنوان قدرتي منطقه اي، مي توانند ثبات را از افغانستان در شرق، تا لبنان در غرب به منطقه باز گردانند. لبنان در شرف وارد شدن به يک جنگ داخلي ديگر بر اثر دخالت برخي از کشور هاي عربي است.
سلفي هاي افراطي و تروريست ها دشمنان مشترک ايران، آمريکا و کشورهاي منطقه هستند. ايران و آمريکا براي تامين منافع ملي خود هر دو به ثبات در منطقه نيازمندند.
در حالي که ايران و آمريکا در تلاش هستند اختلاف‌هاي خود را حل کنند، کشورهاي منطقه به جاي تشديد اختلافات با امريکا و فاصله گرفتن از واشنگتن بايد اين حرکت جديد به سمت خاورميانه اي پر ثبات را با آغوش باز پذيرا باشند. کشورهاي منطقه به جاي مخالفت با سياست‌هاي جديد ايران بهتر است به تلاش هاي دولت روحاني براي تحقق روابط حسنه با آمريکا پاسخ مثبت دهند. احتمالا تنش زدايي بين ايران و آمريکا راه ديگري هم به جز اين در برابر کشور هاي منطقه باقي نمي گذارد.
ظريف روز اول دسامبر ظريف در کويت گفت :«مطمئن باشيد توافق هسته اي به نفع ثبات و امنيت منطقه خواهد بود.»
عربستان در بيانيه اي رسمي اعلام کرد توافقنامه ژنو را قدم اوليه در جهت رسيدن به توافق جامع بر سر مسئله هسته اي ايران تلقي مي کند مشروط بر اينکه اين امر منجر به تبديل خاورميانه به منطقه اي عاري از سلاح هاي کشتار جمعي شود. عربستان هم چنين اظهار اميدواري کرد اين گام نخست، به قدم هاي بعدي منتهي شود و حق همه کشورهاي منطقه براي استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي به رسميت شناخته شود.
ايران اندکي پس از مذاکرات ژنو اعلام کرد آماده است فصل جديدي در روابط خود با کشورهاي منطقه خليج فارس باز کند. هفته گذشته تهران ميزبان وزير امور خارجه امارات عربي متحده بود که از وي به گرمي استقبال شد. عبدالله بن زايد با حسن روحاني و همتاي خود ظريف ملاقات کرد. اين سفر نخستين ديدار از نوع خود پس از سالها بوده است.
ظريف در نخستين سفر خود به کشورهاي عرب منطقه خليج فارس، در مرحله نخست ، روز يکشنبه اول دسامبر در کويت توقف کرد. هم چنين قرار است که وي به زودي از عربستان نيز ديدن کند. هم چنين اين احتمال وجود دارد که وي در کنفرانس منامه در بحرين در روز 7 دسامبر شرکت کند. اينک زمان آن فرا رسيده است که تهران و رياض و کشور هاي "شوراي همکاري خليج فارس" به جاي صحبت کردن از يکديگر "با يکديگر" صحبت کنند. ظريف به هنگام ورود به کويت به خبرنگاران گفت :« ما به عربستان به عنوان کشوري بسيار مهم و صاحب نفوذ در منطقه نگاه مي کنيم.»
زمان مناسب فرا رسيده که با حمايت بين المللي ايران، عربستان، عراق و کشوري هاي عضو شوراي همکاري خليج فارس ، بر اساس طرحي ده ماده‌اي اقدام به ايجاد "سيستم همکاري منطقه اي خليج فارس" با هدف از ميان بردن خصومت ها، ايجاد صلح و ثبات در منطقه و فراتر از آن، مبارزه عليه تروريسم و افراط گرايي، تحقق منطقه عاري از سلاح هاي کشتار جمعي در منطقه خليج فارس و تمامي خاورميانه کنند.
انتهای پیام/