امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز ۱۰ آذر ۱۳۹۲ خورشیدی برابر با ۲۷ محرم ۱۴۳۵ هجری و ۱ دسامبر ۲۰۱۳ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
شهادت آیت‌اللَّه «سید حسن مدرس» به دستور «رضاخان» (۱۳۱۶ش)
آیت‌اللَّه سیدحسن مدرس در حدود سال ۱۲۴۹ ش در قریه «سرابه کچو» از توابع زواره اردستان در استان اصفهان دیده به جهان گشود. وی همزمان با اوج‌گیری نهضت مشروطه در ایران، وارد صحنه سیاست شد و از طرف علما و مراجع شیعه به عنوان مجتهد طراز اول کشور برای نظارت بر قوانین مجلس شورای ملی انتخاب گردید. او بار‌ها با در نظر گرفتن منافع ملت با صاحبان قدرت، مخالفت ورزید که تحصن درحرم حضرت عبدالعظیم (ع) در اعتراض به دولت صمصام‌السلطنه بختیاری، مخالفت با قرارداد استعماری ۱۹۱۹م وثوق‌الدوله، اعتراض به کودتای انگلیسی رضاخان و نیز جمهوریت رضاخانی از آن جمله‌اند.
با به قدرت رسیدن رضاخان، سیدحسن مدرس به عنوان دشمن شماره یک وی در مجلس، نسبت به زورمداری‌ها و قدرت‌ورزی‌های رضاخان مطرح شد و بر اثر سوء تدبیر سردار سپه، طرح استیضاح رضاخان را به تصویب رساند. رضاخان پس از به دست گرفتن سلطنت و پس از آنکه نقشه ترور مدرس را ناکام دید، او را در شانزدهم مهر ۱۳۰۷ دستگیر و به خواف و پس از مدتی به کاشمر از توابع خراسان تبعید نمود و پس از ده سال تبعید، ماموران شاه، وی را مسموم و سپس در دهم آذر ۱۳۱۶ش در ۶۷ سالگی، در حال نماز خفه کردند.
لغو قرارداد دارسی مربوط به نفت جنوب توسط ایران (۱۳۱۱ ش)
در سال ۱۲۸۰ ش (۱۹۰۱ م) ویلیام دارسی، سرمایه‌دار انگلیسی، موفق به کسب امتیاز بهره‌برداری و لوله‌کشی نفت و قیر در سراسر ایران، به غیر از شمال و شرق کشور، به مدت شصت سال گردید. صاحب امتیاز، در تمام مدت قرارداد، از پرداخت مالیات، عوارض و حقوق گمرکی برای کلیه اراضی، ماشین آلات و وسایل و مواد لازمی که وارد کشور می‌کرد معاف شده بود. فعالیت‌های دارسی سرانجام پس از هفت سال منجر به دسترسی به چاه نفت عظیم مسجد سلیمان گردید و سود فراوانی نصیب صاحب امتیاز شد. پس از گذشت بیش از سی سال از انعقاد قرارداد، دولت ایران که مکرّراً این امتیاز هنگفت را به ضرر مصالح منافع ایران اعلام کرده بود، آن را لغو کرد و خشم شرکت دارسی را برانگیخت. پس از لغو قرارداد دارسی، انگلستان شکایتی علیه ایران به جامعه ملل ارسال کرد و پس از منازعات بسیار، سرانجام قرارداد ۱۹۳۳ به جای دارسی به امضا رسید. معایب قرارداد ۱۹۳۳، اختلافاتی را بین ایران و شرکت نفت انگلیس به وجود آورد که در نهایت منجر به تنظیم قرارداد الحاقی گس - گلشائیان گردید. انگلستان تا سال‌ها بعد نیز بر نفت ایران خیمه زده بود تا اینکه با تصویب ملی شدن صنعت نفت، در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹، دست این استعمار پیر از این منبع خدادادی کوتاه شد.
اعلام عمومی لغو مصوبه انجمن‌های ایالتی و ولایتی به درخواست امام خمینی (ره) (۱۳۴۱ش)
با اعلام تصویب لایحه انجمن ایالتی و ولایتی، علما و مراجع که پی به ماهیت اصلی این طرح برده بودند، دست به افشای آن زدند. حضرت امام خمینی (ره) نیز با تعطیل درس‌های خود، خواستار لغو این مصوبه شدند. به دنبال این تهدید، هیئت دولت در یک نشست طولانی، تصویب نامه مورخ ۱۶ مهرماه ۱۳۴۱، مبنی بر حذف قسم به قرآن برای نمایندگان، حذف قید اسلام برای انتخاب شوندگان و حق رای برای بانوان در انجمن‌های ایالتی و ولایتی را لغو کرد. پس از جلسه دولت، نتیجه آن در هشتم آذرماه به اطلاع علما رسید اما حضرت امام، خواستار اعلام همگانی آن توسط رسانه‌های گروهی شدند و سرانجام دولت، لغو این مصوبه را در ۱۰ آذرماه ۱۳۴۱ش در روزنامه‌ها اعلام کرد.
این حرکت توانست اولین پیروزی نهضت نوپای اسلامی را به دنبال آوَرَد و جامعه را به سمت طاغوت‌ستیزی سوق دهد. گسترش بیداری و آگاهی مردم؛ افشاگری و نمایاندن ماهیت رژیم ضداسلامی شاه؛ توجه دادن مردم به خطرهای ناشی از وابستگی رژیم به قدرت‌های جهانخوار؛ هشدار در زمینه خطر پنهانی صهیونیسم؛ ایجاد امید به پیروزی و شکستن افسانه قدرت شاه و ساواک؛ کشانیدن مردم به صحنه سیاسی کشور و حضور توأم با هشیاری مردم در مسائل جاری و از بین بردن حالت بی‌تفاوتی نسبت به مسائل سرنوشت ساز؛ و ایجاد وحدت کلمه در بین مردم از نتایج این پیروزی بود.
اعلامیه حوزه علمیه قم درباره چگونگی واکنش دولت در برابر اعتراضات مردمی (۱۳۵۶ش)
به مناسبت فرا رسیدن چهلمین روز شهادت آیت‌اللَّه سید مصطفی خمینی فرزند بزرگوار حضرت امام، تظاهراتی از طرف دانشجویان در داخل و خارج از کشور در اعتراض به رژیم برپا شد. در پی این وقایع، از سوی حوزه علمیه قم اعلامیه‌ای منتشر گردید که در آن ضمن تصریح حمایت حرکت‌های دانشجویی از نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی (ره)، از وحشی‌گری دستگاه حاکم به شدت انتقاد شده بود. در بخشی از این اعلامیه آمده بود: «تظاهرات اخیر و چشمگیر دانشجویان در آمریکا و اروپا و همزمان با آن، تظاهرات دانشجویان دانشگاه‌ها و عموم ملت ایران در سراسر کشور و به ویژه بزرگ‌ترین رفراندوم ضدحکومت با شرکت روحانیون، دانشجویان و عموم طبقات مختلف مردم در روز شهادت عالم مجاهد، حضرت آیت‌اللَّه مصطفی خمینی، نمودار جنبش عظیم ملت و بیداری عموم و تنفر مردم نسبت به دستگاه خیانتکار و جبار حکومت ایران است.
سرکوب تظاهرات شبانه مردم تهران و کشته و مجروح شدن بیش از هزار نفر (۱۳۵۷ ش)
رحلت آیت‌اللَّه» میرزاجواد سلطان القُرّائی تبریزی «(۱۳۷۶ ش)
آیت‌اللَّه میرزا جواد سلطان القُرّائی تبریزی در سال ۱۲۸۰ ش در تبریز به دنیا آمد. وی پس از فراگیری دروس مقدماتی و سطوح در حدود ۲۵ سالگی به اجتهاد دست یافت. آیت‌اللَّه سلطان القرائی در ادامه تحقیق، تتبع و مطالعات خویش، رهسپار عتبات عالیات، مکه، مدینه، بیروت، دمشق و استانبول شد و علاوه بر استنساخ کتاب‌های خطی و چاپی، مجموعه‌های فراوانی را نگاشت. ایشان علاوه بر آگاهی کامل از علوم فقه، اصول، ادب فارسی و عربی، حدیث و رجال، در تاریخ، جغرافیا، هیئت و نجوم و ریاضی نیز متبحر بود. ایشان همچنین به مدت بیش از نیم قرن، نماز جمعه را در یکی ازمساجد تبریز اقامه می‌کرد. حاشیه بر عروة الوثقی، کتاب الطهاره و دیوان اشعار از جمله آثار ایشان می‌باشند. آن فقیه والامقام سرانجام پس از عمری کوشش در جهت اعلای کلمه توحید و تعظیم شعائر الهی در دهم آذر ۱۳۷۶ ش برابر با آخر رجب ۱۴۱۸ ق در ۹۶ سالگی چشم از جهان فرو بست و به موالیان طاهرینش پیوست.
درگذشت کامران شاهین فر دبیر اول جامعه معماران ایران (۱۳۹۱ش)
کامران شاهین‌فر متولد سال ۱۳۲۳ شمسی در تهران بود. وی که دانش‌آموخته رشته معماری از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران بود، فعالیت‌های بسیاری در زمینهٔ معماری داشت. او از سال ۱۳۶۳ ریاست هیئت مدیره گروه مهندسین مشاور آبان را بر عهده داشت. شاهین‌فر علاوه بر آثار معماری در شهرهای مختلف ایران، تألیفاتی را نیز در زمینه معماری ارائه کرده بود. وی روز جمعه ۱۰ آذر ۱۳۹۱ هجری شمسی بر اثر عارضه قلبی در بیمارستان مهراد تهران درگذشت.
روز مجلس شورای اسلامی
بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۷۲ ش، دهم آذرماه، سالروز شهادت مجاهد نستوه و اسوه بزرگ حق‌مداری و ظلم‌ستیزی، آیت‌اللَّه سید حسن مدرس، به عنوان روز مجلس نامگذاری شده است. انگیزه‌های اصلی این نامگذاری، حضور و مبارزات خستگی‌ناپذیر شهید مدرس در سنگر مجلس شورای ملی، علیه استبداد و استعمار و نقش خاص و ویژه مجلس شورای اسلامی در پاسداری و صیانت از راه پاک آن شهید والامقام و همه شهدای راه خدا می‌باشد.
اگر اندیشه‌ها و شیوه انقلابی مدرس از شرایط و مقتضیات زمانش جدا شود، می‌تواند برای انقلاب اسلامی در هر زمان و شرایطی، دست مایه‌ای غنی و رهنمودی راهگشا باشد.
تولد» ابوالحسن اسماعیل «(ابن سیده) ادیب نابینای مسلمان (۳۹۸ ق)
ابوالحسن علی بن اسماعیل بن سیده اندلسی، از علمای مسلمان اندلس و لغت‌شناسی بزرگ به شمار می‌رفت. وی قوهٔ حافظه‌ای قوی داشت و همانند پدرش از نعمت بینایی محروم بود.
تصرف شهر تبریز توسط نادرشاه افشار (۱۱۴۳ق)
نادرقلی افشار که بر اثر رشادت‌های خود در یکی از مناطق خراسان به قدرت رسیده بود، پس از حملهٔ افغان‌ها به اصفهان، به یاری شاه طهماسب صفوی رفت و افغان‌ها را شکست داد. سپس سفیری به دولت عثمانی فرستاد و تخلیهٔ نواحی اشغالی آذربایجان را خواستار شد. عثمانیان اهمیتی به سفیرِ نادر نداده و در اشغال آذربایجان اصرار داشتند. بنابراین نادر به کمک قبیلهٔ خود در ۲۷ محرم ۱۱۴۳ ق وارد تبریز گردید و آنجا را به تصرف خود درآورد.
فروپاشی اتحادیه کشورهای اروپایی موسوم به اتحاد مقدس (۱۸۲۵م)
اتحادیه تاریخی کشورهای اروپایی یا اتحاد مقدس در ۲۶ سپتامبر سال ۱۸۲۵م به دنبال سقوط ناپلئون و تشکیل کنگره ویِن، بین امپراتوری‌های روسیه، اتریش و پادشاهی پروس به امضا رسید و به موجب آن، این دولت‌ها موافقت کردند که در کشورهای تحت حکومت خود و در روابط بین‌الملل بر اساس آیین مسیحیت رفتار کنند. در واقع، اصل سند در دفاع از صلح و عدالت بود. پس از چندی، بسیاری از دولت‌های اروپایی نیز این موافقت نامه را امضا کردند. اصول کلی مورد توافق در اتحاد مقدس بعد‌ها جهت فرونشاندن انقلاب‌های ملی و جنبش‌های آزادی خواهی مردم اروپا و سایر کشورهای تحت سلطه استعمارگران، به کار گرفته شد. این اتحاد در اوّل دسامبر ۱۸۲۵م با خروج روسیه تزاری از هم فرو پاشید. اگرچه اصول موردِ توافق نیز خالی از ابهام نبود. با این حال انقلاب‌های سال ۱۸۴۸م اروپا به صورت عملی این اتحاد را خاتمه بخشید.
امضای قرارداد «لوکارنو» درباره تثبیت مرزهای آلمان (۱۹۲۵م)
پس از جنگ جهانی اول، فرانسه که با امضای معاهده وِرْسایْ با تصرف مناطقی از آلمان به کناره‌های رودخانه راین در آلمان دسترسی پیدا کرده بود از باز پس گرفتن این نواحی توسط آلمان وحشت داشت و می‌خواست به نحوی الحاق این اراضی به فرانسه را تضمین کند. پس از آن در پنجم اکتبر ۱۹۲۵م نمایندگان فرانسه، انگلستان، آلمان، ایتالیا، بلژیک، لهستان و چکسلواکی در لوکارنو در آلمان گرد آمدند تا درباره تثبیت مرزهای خود و نیز غیرنظامی شدن منطقه راین گفتگو کنند. در این کنفرانس یک رشته توافق‌ها بین دولت‌های شرکت‌کننده به عمل آمد و این موافقت‌نامه‌ها در نهایتْ در اول دسامبر ۱۹۲۵م به امضا رسید. به موجب این پیمان، مرزهای فرانسه - آلمان و بلژیک - آلمان تثبیت شد و سرزمین راین در آلمان که با بلژیک و لوکزامبورگ هم مرز است، غیرنظامی اعلام گردید. پیمان‌های لوکارنْو، در نهایت در پی اشغال سرزمین راین از سوی آلمان در مارس ۱۹۳۶م، نقض شد و سایر امضاکنندگان نیز تنها به ارسال اعتراض رسمی برای هیتلر قناعت کردند و اقدام جدی به عمل نیاوردند.
نخستین انتقال تصویر به وسیله تلگراف بین برلین و ویِن (۱۹۲۷م)
تصرف سرزمین فلسطین عربی توسط اردن (۱۹۴۷م)
با افزایش مهاجرت یهودیان از نقاط مختلف جهان به سرزمین فلسطین، طرح خائنانه تقسیم فلسطین به دو منطقه عرب‌نشین و یهودی‌نشین در سازمان ملل متحد به بحث گذاشته شد و این طرح در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷م به تصویب رسید. طبق طرح تقسیم فلسطین، در حدود ۵۷ درصد اراضی این کشور به دولت یهود و ۴۳ درصد به اعراب، اختصاص می‌یافت. این در حالی بود که اکثریت جمعیت فلسطین را اعراب بومی تشکیل می‌دادند و یهودیان در اقلیت ضعیفی بودند. پس از تصویب این طرح، نزدیک به ۷۵۰۰ کیلومتر مربع از سرزمینِ واقع در ساحل غربی رود اردن که قرار بود دولت عربی فلسطین در آن تشکیل شود، در اول دسامبر ۱۹۴۷م به تصرف نیروهای اردنی در آمد و پس از دو و نیم سالْ در آوریل ۱۹۵۰م رسماً به این کشور ضمیمه شد. این عواملْ، عدم تأسیس و تشکیل دولت عربی فلسطین را فراهم آورد و در عوض، زمینه اعلامِ موجودیت رژیم اشغال‌گر قدس در ۱۴ مه ۱۹۴۸م را مهیا نمود.
روز جهانی مبارزه با بیماری ایدز
ایدز سرنام عبارت (به انگلیسی: AIDS یا Acquired immune deficiency syndrome) به معنی نشانگان نقص ایمنی اکتسابی است. این بیماری حاصل تکثیر ویروسی به نام اچ‌آی‌وی در بدن میزبان است که باعث تخریب جدی دستگاه ایمنی بدن (معروف به نقص ایمنی یا کمبود ایمنی) انسان می‌گردد که خود زمینه‌ساز بروز عفونت‌های موسوم به فرصت طلب است که یک بدن سالم عموماً قادر به مبارزه با آنهاست.
در نهایت پیشرفت همین عفونت‌ها منجر به مرگ بیمار می‌گردد به طوری که بیماری سل عامل اصلی مرگ و میر در میان مبتلایان به ایدز در سراسر جهان است. از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجه‌ها و همچنین برای بهبود آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیض‌ها اول دسامبر هر سال (۱۰ آذر) به عنوان روز جهانی ایدز معین شده‌است و هر سال برای این روز شعاری نیز در نظر گرفته می‌شود.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید