الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ
آنها کسانی هستند که به سخن گوش فرامیدهند و بهترين آن را پيروى میكنند اينانند كه خدايشان راه نموده و اينانند همان خردمندان
انتخاب و اتباع احسن، کار عقل است. عقل هم خوب را از بد می شناسد و هم خوب را از خوب تر و بد را از بدتر و هر چه این تشخیص دقیق تر و قوی تر باشد خرد به کمال نزدیک است چنانکه بعضی منتقدان گفته اند: «بهترین و برترین هنرها هنر تشخیص است» از آنکه همه هنرها با سرمایۀ تشخیص پیش می روند.
آن نقاش که مراتب رنگها و تأثیرها و اوصاف هر یک را از دیگری تشخیص نمی دهد، هنرمند برجسته ای نخواهد شد و آن کس که وزن و ارزش کلمات و معانی ضمنی و التزامی آنها را تشخیص نمی دهد در ادبیات به مقامی نمی رسد.
و همچنین است در کار دین و اخلاق که اگر شخص فرق میان رفتارها و گفتارها را تشخیص نمی دهد و عالی و دانی هر یک را نمی شناسد بلکه عالی ودانی را باهم می آمیزد: عفو را رها می کند و انتقام را می گیرد، یوسف را می فروشد و درهم سیاه می ستاند، در شمار بندگانی که به مقام تقوی و فضیلت می رسند نخواهد بود.
اتباع احسن، شناخت، اندیشه، مشورت و حساسیت و مسئولیت می طلبد. چه بسیار از عامۀ مردمان که حوصله مقایسه را ندارند تا چه برسد به انتخاب.
انتخاب و اتباع احسن کار روشنفکران حقیقی است که همه چیز را محک می زنند، تحقیق و مطالعه می کنند، مشورت می کنند، نظر بزرگان را می جویند و دائم نگران بهتر و بدترند. آنها هستند که در انجام کارِ بهتر توفیق می یابند و بشارت می شنوند.
مهمترین شرطِ انتخابِ احسن آزادی بیان است زیرا بدون آزادی بیان تنها اقوال و عقاید یکسان و مشابه در دسترس قرار می گیرد و انتخاب احسن به تعبیر اصحاب منطق سالبه به انتفاع موضوع می شود.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید