مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ ۚ إِنَّ أَنكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ [٣١:١٩] أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ
لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ
نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً ۗ وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي
اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ [٣١:٢٠]
(پسرم!) در راه‌رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‌ترین صداها صدای خران است. ﴿١٩﴾ آیا ندیدید خداوند آنچه را در آسمانها و زمین است مسخّر شما کرده، و نعمتهای آشکار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانی داشته است؟! ولی بعضی از مردم بدون هیچ دانش و هدایت و کتاب روشنگری درباره خدا مجادله می‌کنند! (٢٠)
معنی آیات روشن است و در ترجمه آمده است. در ادب فارسی مشابه همین نصیحتها را به زبانهای گونه گون می یابیم:
هرکجا دردمندی از سرِ ذوق گوش بر نالۀ حمام کند
چارپایی برآورد آواز وان تلذذ بر او حرام کند
کاش بلبل خموش بنشستی تا خر آواز خود تمام کند
سعدی
آهسته سخن گفتن نشان متانت و پختگی است چنانکه باصدای بلند مردمان را خطاب کردن عموماً نشان بی ادبی است. در قرآن آمده است که حتی با خداوند نیز باید با صدای ملایم سخن گفت.
صدای بلند چنان است که گویی شخص با آدمی سری خصومت دارد چنانکه گاه مردم با یکدیگر گویند صدایت را بلند مکن. صدای آهسته، هم نیروی کمتری از آدمی می گیرد و هم موجب آرامش فکری است.
نگاه نیز باید ملایم باشد و مهربان، خیره نباید نگریست، نباید کسی را با نگاه آزرده کرد.
بعضی احتمالا تصور می کنند که به صدای حمار بی لطفی شده و اما اینجا در مقام تعلیم می فرماید صدای بلند را مقامی نیست باید فهم و فکر بلند داشت و بلند اندیشید و گرنه صدای حمار از آدمی بلندتر است.
چنانکه آوازخوانی جوانی صدا را پیش استاد آواز بیش از حد بلند کرده بود و آن استاد گفت خوب خواندن در بلند خواندن نیست زیرا صفیر کارخانه و قطار نیز بلند است و لطفی در آن نیست.
دیگر از نکات این آیات توجه قلبهای مومنان به این مسئله است که مجادله با حضرت پروردگار خود امری ناپسند و مذموم است. در واقع اگر با دقت به آنچه در اطوار آسمان و زمین می گذرد بنگریم به فراست در می یابیم که همه آنچه نام آفریده بر خود گرفته در خدمت انسان است.
این یک اصل در نظام آفرینش است و هم از این روست که اصولا سخن گفتن درباره چیزی بی دانش و آگاهی شایسته نیست و مومنان را زیبنده نیست که در این وادی قدم گذارند تا خطاب این آیه قرار گیرند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید