امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 23 تیر 1392 خورشیدی برابر با 5 رمضان 1434 هجری و 14 جولای 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
آغاز به کار نخستین دوره مجلس خبرگان رهبری (1362 ش)
در جمهوری اسلامی ایران، رهبری، رکن اساسی و محور اصلی نظام است و این جایگاه رفیع، در قانون اساسی به عنوانِ ضامن عدم انحرافِ سازمان‌های مختلف از وظایف اصیل اسلامی خود شناخته شده است. انتخابات اولین دوره مجلس خبرگان رهبری، با شرکت هجده میلیونی مردم شجاع و مقاوم ایران در 19 آذر 1361 برگزار گردید و 75 نفر از نمایندگان مجلس خبرگان تعیین شدند.
در نهایت اولین نشست مجلس خبرگان رهبری که در واقع نخستین مجلس خبرگان جامعه اسلامی پس از خبرگان قانون اساسی بود، در 23 تیرماه 1362 تشکیل گردید و با پیام حضرت امام، افتتاح شد. مهمترین اقدام در کارنامه مجلسِ اول خبرگان رهبری، تلاشِ به موقعِ آن، پس از ارتحال حضرت امام خمینی (ره) در تعیین رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت اللَّه خامنه‌ای می‌باشد. مدت هر دوره مجلس خبرگان، هشت سال و دوره سوم مجلس خبرگان از سال 1378 آغاز شد.
ورود «اورل هریمن» برای میانجیگری بین ایران و شرکت نفت انگلستان (1330 ش)
پس از تصویب لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران در 29 اسفند 1329 ش در مجلس سنا، دکتر مصدق به عنوان نخست‌وزیر ایران درصدد اجرای این قانون برآمد. از آن طرف با خلع‌ید انگلسیها، شرکت نفت انگلیس به دیوان بین المللی دادگستری شکایت برد ولی دولت ایران رسیدگی به اختلاف یک شرکت با یک دولت را در صلاحیت دیوان نمی‌دانست. چون کار اختلاف بالا گرفت، در بیست و سوم تیر ماه 1330 ش، اورل هریمن مشاور مخصوص هاری ترومن رییس‌جمهور وقت آمریکا برای میانجیگری بین شرکت نفت انگلیس و دولت ایران وارد تهران شد.
به دعوت هریمن هیئتی از انگلستان به ایران آمد و مذاکراتی طولانی به مدت سه هفته بین دو طرف انجام گرفت. انگلیسی‌ها در حقیقت خواهان سهمی برابر با ایران و به مدت 25 سال بودند که بیش از پیش نفت کشور را به قیمت ارزان به یغما برند؛ اما هیئت ایرانی مذاکره‌کننده با انگلیسی‌ها این مساله را نپذیرفت و مذاکرات دو جانبه با میانجیگری نماینده آمریکا بی‌نتیجه ماند. در نهایت اورل هریمن پس از شکست در ماموریتش، در اول شهریور آن سال بدون دستیابی به نتیجه‌ای به کشورش بازگشت.
درگذشت دکتر «عبدالهادی حائری» نویسنده، پژوهشگر و مورخ معاصر (1372 ش)
دکتر عبدالهادی حائری، نواده آیت اللَّه شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم، یک و نیم سال پیش از رحلت جد بزرگوار خود، در سال 1314 ش در قم به دنیا آمد. وی فراگیری علم را از مکتب آغاز کرد و گرچه به دبستان و دبیرستان نرفت اما بعدها موفق شد طی چهار سال به صورت شبانه روزی این دوره را پشت سر نهد و در سال 1336 وارد دانشگاه شود. دکتر حائری پس از اخذ لیسانس راهی کانادا شد و در آنجا به اخذ دکترای تاریخ نائل آمد. تقابل اندیشه اسلامی و دینی با فرهنگ و تمدن غرب، بیشترین مشغله ذهنی دکتر عبدالهادی حائری را تشکیل می‌داد و در این زمینه مطالعات زیادی به انجام رساند. مدت‌ها نیز به تدریس رشته تاریخ در دانشگاه‌های کانادا و آمریکا پرداخت و کتاب‌ها و مقالات متعددی به زبان‌های گوناگون به رشته تحریر درآورد که تشیع و مشروطیت، ایران و جهان اسلام و آن‌چه گذشت و پس از نیم قرن تکاپو، از آن جمله‌اند. سرانجام این نویسنده و مورخ بزرگ معاصر در تیرماه 1372 ش در 58 سالگی در مشهد درگذشت.
درگذشت دکتر مهدی حمیدی شیرازی شاعر، محقق و نویسنده نامی معاصر (1365 ش)
دکتر مهدی حمیدی شیرازی شاعر، محقق و نویسنده نامی معاصر در گذشت. وی در سال 1293 شمسی در شیراز به دنیا آمد و تحصیلاتش را در رشته زبان و ادبیات فارسی تا اخذ درجه دکتری ادامه داد. دکتر حمیدی در عرصه شعر فارسی آثار متعددی به رشته تحریر در آورده که شکوفه ها، سالهای سیاه، عروض حمیدی، دریای گوهر در سه جلد، زمزمه شب، شعر فارسی در قرن سیزدهم، بهشت سخن و سبک سریهای قلم از آن جمله‌اند. این محقق و نویسنده معاصر در زبان شناسی ترجمه و عروض نیز استاد بود و در این علوم آثاری چند از خودئ به یادگار گذاشته است. از مشهور ترین اشعار وی می توان به مرگ قو اشاره کرد که در این شعر با زیبایی بسیار به افسانه ای درباره چگونگی مرگ یک قو اشاره شده است.
درگذشت «افضل الدین خونجی» حکیم نامی (646 ق)
ابوعبداللَّه افضل الدین طبیب خونجی از حکیمان نامدار قرن هفتم هجری در سال 590 ق در خونج از نواحی خلخال متولد شد و در آن جا، تحصیل خود را آغاز کرد. وی از مشاهیر پزشکان و فیلسوفان شیعی است که در حکمت و طب، یگانهٔ عصر و علامهٔ زمان خود بود و در حدیث و فقه نیز دستی داشته است. این حکیم فرزانه دارای تالیفات بسیار است که از بین آن‌ها می‌توان به کتاب کشف الاسرار عن غوامض الافکار فی المنطق و موجز اشاره کرد. خونجی در اواخر عمر، قاضی القضاة مصر بوده و سرانجام در 56 سالگی در همان دیار درگذشت.
تولد خانم «مارگارِت گِرْتْرودبل» ادیب و مستشرق انگلیسی (1868 م)
مارگارت گرترودبل در چنین روزی از سال ۱۸۶۸ میلادی زاده شد. گرترود بل به سیر و سیاحت نیز علاقه‌مند بود، از این‌رو به‌همراه یکی از بستگان خود - که وزیرمختار انگلیس در ایران بود - به تهران آمد و در طول اقامت پنج سالهٔ خود، زبان فارسی را به‌خوبی یاد گرفت. او هم‌چنین به زبان‌های عربی، فرانسه و آلمانی نیز تسلط یافت و با انجام سفرهایی به کشورهای عربی، هند، برمه، چین، ژاپن و امریکا با آداب و رسوم و مذاهب آن‌ها آشنا شد. آشنایی گرترود بل با فرهنگ و ادبیات ایرانی باعث شد تا وی به ترجمهٔ منظوم اشعار حافظ بپردازد که از دید برخی کارشناسان شرق‌شناس، وی روح و جوهر اشعار حافظ را در ترجمه‌ها رعایت کرده است.
گرترود بل هم‌چنین در سفرنامهٔ خود، ضمن توصیف شهرهای ایران که در میان بیابان‌ها و کوه‌های پوشیده از برف قرار دارد، از مهمان‌نوازی و خوش‌برخوردی ایرانیان تعریف می‌کند. عمدهٔ آثار گرترود بل مجموعه نامه‌های ادبی اوست که برخی، آن را در شمار شاهکارهای ادبی انگلستان می‌دانند. ترجمهٔ منظوم اشعار حافظ و سفرنامهٔ ایران و سوریه نیز از دیگر آثار اوست. مارگارت لوئیان گرترود بل پس از آن‌که موزه‌ای را در بغداد تأسیس کرد و مدیر آثار باستانی عراق گردید، سرانجام در ۱۲ ژوئیهٔ ۱۹۲۶م در سن ۵۸ سالگی درگذشت و در بغداد به خاک سپرده شد.
درگذشت ملاعلی علیاری، عالم جلیل (1236 ق)
مرحوم آیت الله عظمی مجتهد علیاری در سال 1238 در قریه سردرود تبریز به دنیا آمد. پس از اتمام مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول سالها در نجف اشرف از محضر شیخ مرتضای انصاری، میرزای بزرگ و سید ترک و... بهره مند بود و خود به مقام اجتهاد و استادی رسید. کتاب مناهج الاحکام و دلایل الاحکام یک دوره مبسوط فقهی در شرح شرایع محقق اول، مجلدات بهجت الآمال (و کتاب مقال) او در علم رجال و شناخت اعلام زبدهٔ مقال و نخبه، ایضاح غوامض، ریاض المقاصد، ریاض المسائل، مشکوة الاصول، منتهی الآمال و منهاج المله... از آثار ارزنده اوست. مجتهد علیاری پس از عمری طولانی در راه خدمت به اسلام و تدریس فقها سرانجام در شب جمعه چهارم رجب 1327 در تبریز وفات نمود.
روز ملی فرانسه، یادبود فتح زندان باستیل در جریان انقلاب این کشور (1789 م)
انقلاب کبیر فرانسه در پی سیاست استبدادی و دیکتاتوری لویی شانزدهم، پادشاه این کشور روی داد. با تشکیل مجلس مؤسسان در روز نهم ژوئیه 1789 م برای تنظیم قانون اساسی بر مبنای محدود کردن اختیارات مقام سلطنت و اعمال حاکمیت ملی، لویی شانزدهم و اطرافیانش وحشت‌زده شدند. در روز چهاردهم ژوئیه، مردم خشمگین پاریس به مخازن اسلحه دولت حمله کرده و مقداری توپ و تفنگ به دست آوردند. سپس زندان باستیل را که محل نگهداری زندانیان سیاسی بود تصرف نمودند و پس از آزادسازی زندانیان، آن را با خاک یکسان کردند.
فتح زندان باستیل توسط انقلابیون فرانسه در 14 ژوئیه 1789 م، به عنوان آغاز انقلاب بزرگ این کشور محسوب می‌شود و ضربه‌ای مستقیم و نابود کننده از جانب ملت بر حکومت استبدادی لویی شانزدهم وارد کرد. به دنبال این قیام، خانواده سلطنتی که قصد فرار از کشور را داشتند، دستگیر شدند و در نهایت لویی شانزدهم در 21 ژانویه 1793 م به گیوتین سپرده شد. از آن پس وقوع انقلاب فرانسه در چهاردهم ژوئیه به عنوان روز ملی و انقلاب کبیر فرانسه در این کشور گرامی داشته می‌شود.
تولد اینگمار برگمان کارگردان سوئدی (1918 م)
وی از برجسته ترین فیلم‌سازان سوئد است. پدرش یک کشیش لوتری بود. او نخستین فیلمش را در سال ۱۹۴۵ به نام بحران ساخت. وی پس از فیلم «خانه بازی» که آن را در سال ۱۹۴۹ میلادی ساخت, به آفرینش شاهکارهای سینمایی همت گماشت. نخستین فیلم سینمایی تحسین برانگیز او به زبان انگلیسی فریادها و نجواها نام دارد. از دیگر فیلم‌های مشهور وی می‌توان به پرسونا و مهر هفتم اشاره کرد.
درگذشت آلفونس موشا (1939 م)
آلفونس موشا یکی از هنرمندان آرت نوو و ملهم از هنر شرق و بیزانس بود. او در طراحی های خود علاوه بر فرم های اسلیمی موجود در هنر شرقی از روح سمبولیتی این هنرها نیز بهره فراوان برد.
آغاز عملیات بزرگ رمضان، در منطقه جنوب در شرق بصره (1361 ش)
پس از عملیات بیت‌المقدس و عقب راندن دشمن از قسمت وسیعی از خاک ایران و نیز آزاد سازی خرمشهر، مدتی در جبهه‌ها تحرکی جدی از ایران صورت نگرفت؛ اما به دلایلی قرار بر این شد که عملیاتی برون مرزی طرح ریزی و به اجرا درآید. از این رو، عملیات بزرگ رمضان که بعد از جنگ جهانی دوم بزرگترین نبرد زمینی از نظر وسعت منطقه عملیات محسوب می شود بارمز یا صاحب الزمان ادرکنی در تاریخ 23 تیرماه 1361 در منطقه‌ای به وسعت 1600 کیلومتر مربع در شرق بصره آغاز گردید و تا هفتم مرداد ماه همان سال به مدت 15 روز و طی چهار مرحله ادامه یافت.
در این عملیات که با هدف دفاع از انقلاب اسلامی در مقابل توطئه‌های دشمن، دور کردن آتش دشمن از شهرهای جنوبی کشور و انهدام ماشین جنگی دشمن صورت گرفت، رزمندگان اسلام متشکل از سپاه، بسیج و ارتش از سه محور هجوم خود را آغاز کردند و علی‌رغم وجود استحکامات بسیار سنگین و پیشروی کم در یکی از محورها، در نهایت، قوای اسلام موفق شدند مواضع دشمن را درهم کوبیده و راه پیشروی را باز نمایند. نتایج عملیات بزرگ رمضان عبارتند: از 1315 نفر اسیر، 7400 نفر کشته و زخمی، به تصرف درآمدن منطقه عمومی زید در خاک عراق و انهدام ادواتِ سنگین دشمن؛ تانک و نفربر: 1097 دستگاه انهدامی و 100 دستگاه اغتنامی؛ خودروهای نظامی و مهندسی: چندصد دستگاه انهدامی و ده‌ها دستگاه اغتنامی؛ هواپیما: 5 فروند انهدامی.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید