امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 24 خرداد 1392 خورشیدی برابر با 5 شعبان 1434 هجری و 14 ژوئن 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
ولادت حضرت امام سجاد (ع)(38 ق)
امام چهارم شیعیان حضرت امام سجاد (ع) در پنجم شعبان سال سی و هشت هجری در مدینه به دنیا آمد. در سال و ماه ولادت حضرت، اختلاف است ولی این تاریخ معتبرتر می‌باشد.
ابو محمد و ابوالحسن از کنیه‌های ایشان و مشهورترین القابش، زین‌العابدین، سیدالعابدین و سجاد است. مادر وی شهربانو (شاه زنان) دختر یزدگرد سوم می‌باشد. آن حضرت در بقیهٔ حکومت یزید و حکومت معاویه بن یزید، مروان بن حکم، عبدالملک مروان و ولید بن عبدالملک زندگی می‌کرده است. برای آن حضرت یازده پسر و چهار دختر ذکر کرده‌اند.
ورود مجاهدان مشروطه خواه به تهران و پایان استبداد صغیر (1288 ش)
با ورود مجاهدان گیلان از قزوین و مجاهدان بختیاری از راه اصفهان و فتح شهر تهران در بیست و چهارم خرداد 1288 ش، محمد علی شاه قاجار پس از یک دوره سلطنت کوتاه، ولی بسیار پر کشمکش، از اریکه قدرت سقوط کرد و دوران استبداد صغیر پایان گرفت. وی که با اتکاء به قدرت روس‌ها در با بر خواست مردم کشور سخت مقاومت کرده بود، پس از آگاهی از ورود مجاهدان به پایتخت و ناامیدی از حمایت واقعی روس‌ها، سراسیمه با کالسکه به سفارت روسیه پناهنده شد و بدین ترتیب، فصل نوینی در تاریخ ایران آغاز شد. فاتحان تهران، سپس در جلسه‌ای محمدعلی شاه را از سلطنت عزل و پسرش احمدشاه را به این مقام نشاندند. فتح تهران و خلع محمدعلی شاه قاجار از سلطنت، پایانی بر استبداد صغیر و آغازی بر شکل‌گیری دومین دوره مجلس شورای ملی بود.
رحلت عالم مجاهد آیت‌اللّه «غلامحسین تبریزی عبد خدایی» (1359 ش)
آیت‌اللَّه شیخ غلامحسین تبریزی، در حدود سال 1264 ش (1303 ق) در تبریز به دنیا آمد و در همان شهر مقدمات علوم دینی را فرا گرفت. وی سپس راهی نجف اشرف گردید و در محضر علامه سید محمدکاظم یزدی، مدارج ترقی را پیمود. آیت‌اللَّه عبد خدایی بعدها مجله مذهبی «تذکرات دیانتی» را در تبریز به هنگام حکومت استبدادی رضاخان منتشر کرد و به دلیل مبارزات ضد رضاخانی ماه‌ها در اختفا به سر برد. وی از سال 1310 ش مقیم مشهد گردید و از سال 1320 شتا اواخر عمر در جوار مرقد امام هشتم (ع) اقامه نماز جماعت می‌نمود. از آثار چاپ شده ایشان، دروس دینیه بر تفسیر قرآن قابل ذکر است. این عالم مبارز سرانجام در 24 خرداد 1359 برابر با اول شعبان 1400 قدر سن 97 دار فانی را وداع گفت.
نامه 120 تن از نمایندگان مجلس برای بررسی طرح عدم کفایت سیاسی بنی صدر (1360 ش)
پس از آن که مقاومت مردمی علیه تهاجم قوای متجاوز بعث در جبهه‌های جنگ به علت عدم پشتیبانی لازم از جانب بنی صدر به عنوان فرماندهی کل قوا، به فرسایش گرایید و اختلافات داخلی بین رییس جمهور با مجلس شورای اسلامی و قوه قضائیه و دیگر نهادهای انقلابی به اوج رسید، همچنین نصایح امام خمینی (ره) نیز برای تفاهم و رفع اختلافات به جایی نرسید، در جلسه 24 خرداد 1360، نامه یک صد و بیست تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرائت شد که در آن تقاضای رسیدگی به صلاحیت سیاسی بنی صدر را داشته و خواستار طرح آن با قیدِ دو فوریت شدند. در این میان، هواداران بنی صدر در مجلس، سعی می‌کردند با مخالفت با این طرح و نیز کارشکنی در رسمیت یافتن جلسات مجلس و خروج از صحن علنی، بنی صدر را همچنان در رأس قدرت نگاه دارند.
اما نمایندگان انقلابی مجلس، با تصویب این طرح در 31 خرداد 1360، عملاً این عنصر خائن را به مرحله خلع قدرت رساندند. پس از تصویب عدم کفایت سیاسی بنی صدر در مجلس شورای اسلامی، حضرت امام نیز بر همین مبنا، وی را از ریاست جمهوری اسلامی ایران عزل نمودند. با عزل بنی صدر، هر چند یکی از ریشه‌های اصلی کارشکنی‌ها و اختلافات موجود از بن کنده شد، ولی از این به بعد، دوران چند ماهه فعالیت‌های خرابکارانه ضد نظام و درگیری‌های مسلحانه و خونین روی داد که به شهادت عالی‌ترین مسؤولان نظام تا مردم کوچه و بازار منجر شد؛ اما ملت مسلمان ایران تحت رهبری‌های پیامبر گونه حضرت امام و با عنایات حق تعالی و امام عصر (عج) از این دوران پر اغتشاش گذشت و اهداف اسلامی و انقلابی خود را در پیش گرفت.
تقاضای خلع «محمد علی شاه» از سلطنت از سوی انجمن‌های ایالتی کشور (1287 ش)
در اوایل روز چهاردهم خرداد 1287 ش، عده‌ای سرباز در خیابان‌ها به تهاجم و کتک و غارت مردم پرداختند. این وضعیت، مردم را چنان هراسان ساخت که هر کس به گوشه‌ای فرار کرد و پناهی جُست.
به علت قطع سیم‌های تلگراف، این خبر تا چند روز به شهرهای دیگر نرسید، اما هنگامی که مردم دیگر شهرها نیز آگاه شدند، شورش کردند و انجمن ایالتی و ولایتی آذربایجان، تلگرافی به انجمن‌های شیراز، خراسان، اصفهان و کرمان فرستاد که خواهان حرکت انقلابی مردم به منظور خلع محمد علی شاه از سلطنت است. در پی آن، از شهرهای اصفهان، همدان، شیراز، رشت، کرمان، استرآباد، زنجان و دیگر شهرها، تلگراف‌های زیادی رسید که گویای حمایت مردم از این آرمان بود.
درگذشت عالم برجسته «میرزا ابوالقاسم اردو بادی» (1333 ق)
میرزا ابوالقاسم مجتهد اردو بادی در جمادی‌الثانی 1274 قمری در اردو باد آذربایجان به دنیا آمد. در هفده سالگی جهت تحصیل علوم دینی وارد حوزهٔ علمیهٔ تبریز گردید و پس از چندی عازم نجف شد. در نجف از میرزای بزرگ اجازهٔ اجتهاد گرفت. پس از وفات آقایان فاضل شرابیانی و میرزا حسن مامقانی به موطن خود برگشت و مرجعیت اهالی آذربایجان و قفقاز را عهده‌دار گردید. از مجتهد اردو بادی، شصت عنوان کتاب و رساله در فقه و اصول به جای مانده است.
درگذشت مبلغ و مفسر قرآن «حاج آقا حسین اثنی عشری» (1384 ق)
حاج آقا حسین اثنی عشری، مفسر عالی‌قدر قرآن در سال 1318 قدر شهر ری ولادت یافت و پس از فراگیری مقدمات و ادبیات در تهران، در سال 1349 قبه قم سفر کرد. پس از آموختن سطوح، در درس خارج آیت‌اللَّه شیخ عبدالکریم حائری شرکت جست و سپس از درس آیت‌اللَّه سید محمد حجّت و آیت‌اللَّه سید محمدتقی خوانساری استفاده نمود. در سال 1362 به شهر ری بازگشت و در آستانهٔ مقدس حضرت عبدالعظیم به اقامهٔ جماعت و تبلیغ و تفسیر قرآن پرداخت. حاج آقا اثنی عشری در امر به معروف، فوق‌العاده جدّی بود. سرانجام این عالم عامل در سال 1384 در 66 سالگی بر روی منبر دچار سکتهٔ قلبی گردید و بدرود حیات گفت. مهمترین تفسیر وی، تفسیر اثنی عشری نام دارد و علاوه بر آن دارای تألیفات دیگری نیز می‌باشد.
درگذشت «محمد بن زکریای رازی» دانشمند نامدار جهان اسلام (313 ق)
محمد بن زکریای رازی در سال 251 قدر شهر ری به دنیا آمد. ابتدا به کیمیاگری پرداخت و در نهایت به شیمی روی آورد. سپس در علوم طب، هندسه، منطق و فلسفه نیز مهارت یافت. رازی سال‌های بسیاری از عمر خویش را در تجزیه و ترکیب عناصر و مواد طبیعی صرف کرد و موفق به کشف الکل و تهیهٔ اسید سولفوریک شد. محمد بن زکریا علاوه بر تحقیقات علمی و طبابت، به تدریس و تربیت شاگردان نیز می‌پرداخت. تالیفات وی را تا حدود 250 اثر در رشته‌های مختلف علمی ذکر کرده‌اند که در زمینه‌های طب، طبیعیات، منطق، ریاضی و نجوم، تفسیر، فلسفه، مابعدالطبیعه، الهیات و... نگاشته است. از مهمترین کتاب‌های محمد بن زکریا، الحاوی و المنصوری است.
تصرف پاریس توسط ارتش آلمان نازی در جریان جنگ جهانی دوم (1940 م)
پانزده
ماه پس از فروزان شدن آتش جنگ جهانی دوم و در ادامه توسعه طلبی‌های هیتلر،
نیروهای آلمان نازی به قصد تصرف فرانسه، خود را برای هجوم به این کشور
آماده می‌کردند. در روز پنجم ژوئن 1940 م، هیتلر فرمان انهدام کامل نیروهای
فرانسه را صادر کرد و سه روز بعد، نیروهای زرهی آلمان، خطوط دفاعی فرانسه
را در شمال شرقی این کشور در هم شکستند و وارد خاک فرانسه شدند. در این
میان، موسولینی، نخست‌وزیر دیکتاتور ایتالیا و هم‌پیمان آلمان، پس از مدتی
تردید و تعلُّل، در روز دهم ژوئن به انگلستان و فرانسه اعلان جنگ داد و
فرانسه علاوه بر جبهه شمالی، در مرزهای جنوب شرقی خود نیز در معرض تهدید
قرار گرفت.
با نزدیکی نیروهای
آلمان به پاریس، هیتلر طی پیامی به فرانسویان، آن‌ها را به ترک مخاصمه دعوت
کرد و از ارتش فرانسه خواست از مقاومت در پاریس خودداری کنند. در نهایت،
سحرگاه روز چهاردهم ژوئن 1940 م، اولین واحدهای سربازان آلمانی وارد پاریس
شدند و همان طور که هیتلر از فرانسویان خواسته بود، پاریس تقریباً بدون
مقاومت در برابر ارتش آلمان تسلیم شد. در این میان در حالی که سربازان
آلمانی در خیابان اصلی پاریس رژه می‌رفتند، اهالی شهر در کنار خیابان به
نظاره آن‌ها ایستاده بودند و می‌گریستند. فتح فرانسه برای آلمان به قیمت
نزدیک به چهل و پنج هزار کشته و یک‌صد و ده هزار زخمی تمام شد. فرانسه تا
23 اوت سال 1944 م، به مدت بیش از چهار سال تحت اشغال آلمان بود.
تصویب معاهدهٔ ترکمانچای بین ایران و روس (1243 ق)
به موجب معاهدهٔ ترکمانچای که پس از شکست ایران در دومین دورهٔ جنگ با روسیه در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار منعقد گردید، ولایات وسیع ایروان و نخجوان به روسیه واگذار شد.
همچنین ایران سی میلیون روبل معادل پنج میلیون تومان به روسیه غرامت داد. حق کشتیرانی برای کشتی‌های روسی تایید شد و اتباع روسیه در ایران نیز امتیاز قضاوت کنسولی یا کاپیتولاسیون را به دست آوردند. دولت روسیه در برابر این همه امتیاز، تنها ولیعهدی عباس میرزا از شاهزادگان قاجار را به رسمیّت شناخت.
وقوع فاجعه هولناک طغیان رود یانگ تِسه در چین (1931 م)
رودخانه «یانگ تسه کی انگ» طولانی‌ترین رود آسیا با حدود 5/500 کیلومتر در چین قرار دارد. این رودخانه که بیش از 900 کیلومتر آن قابل کشتیرانی با کشتی‌های اقیانوس پیم است به ندرت دچار طغیان‌های مخرب می‌شود. با این حال در 14 ژوئن 1931 م هولناک‌ترین و مخرب‌ترین طغیان، در همین رودخانه به وقوع پیوست. در این زمان، در پی بارش باران‌های موسمی، امواج خروشان سیلاب از این رودخانه سرازیر شد و تمامی خاک‌ریزها، سدها و سایر موانع را از میان برداشت. جریان خروشان آب، 8 ایالت چین را زیر آب برد و 35 هزار مایل مربع از اراضی را در برگرفت. گفته می‌شود که تلفات این حادثه عظیم در حدود 50 میلیون نفر بوده که شامل کشته شدگان، بی‌خانمان‌ها، تلفات ناشی از قحطیِ به وجود آمده از نابودی مزارع و نیز قربانیان شیوع بیماری‌ها و امراض گوناگون می‌باشد.
تولد «خانم هارِیْت بِیچراستو» نویسنده معروف امریکایی (1811 م)
خانم هاریت بیچراستو رمان نویس امریکایی، در 14 ژوئن 1811 م در کنتاکی امریکا به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیلات به آموزگاری پرداخت و در کنار آن، کتبی به رشته تحریر درآورد. خانواده وی از رهبران ضد بردگی بودند و او هم به بردگان فراری، یاری و پناه می‌داد. قوانین سخت آن زمان، معروف به قوانین بردگان فراری، چنان خانم بیچراستو را تحت تاثیر قرار داد که وی را به نوشتن کتاب «کلبه عمو تام» کشاند. این کتاب در سال‌های پیش از جنگ‌های داخلی امریکا معروف به جنگ‌های انفصال، نقش مهمی در برانگیختن احساسات ضد برده داری در اهالی شمال امریکا که مخالف برده‌داری بودند، داشت.
این کتاب داستان برده مسیحی سیاه‌پوستی است که ارباب سنگ دلش، با او رفتاری بسیار خشن دارد. کتاب کلبه عمو تام، نه تنها در امریکا بلکه در سراسر جهان تاثیر فراوانی گذاشت و به زبان‌های مختلف ترجمه شد. خانم بیچراستو پس از این کتاب، آثار دیگری نیز نگاشت که هرچند برخی از آن‌ها در موضوع بردگان، از جهاتی برتر از کتاب قبلی بودند، اما شهرت و توفیق کلبه عمو تام را پیدا نکردند. است و آثار دیگری از جمله شعر و خطابه، مردم شهر قدیم و مردم پوگانوک نیز به رشته تحریر درآورده است. خانم هاریت بیچر است و سرانجام در اول ژوئیه 1896 مدر پنجاه و هشت سالگی درگذشت.
آغاز تجاوز نیروهای فرانسوی به کشور الجزایر (1830 م)
بهانه ظاهری فرانسویان برای مداخله رسمی در الجزایر، اهانت یکی از مقامات عثمانی به کنسول فرانسه بود؛ اما هدف اصلی هیأت حاکمه فرانسه کسب اعتبار و حیثیت برای حکومت خود در انظار مردم این کشور بود. از این رو، نیروهای فرانسوی در 14 ژوئن 1830 مدر سواحل الجزایر پیاده شدند. هرچند تجاوز نیروهای فرانسوی با مقاومت اولیه مدافعان الجزایری مواجه شد، اما سرانجام در 5 ژوئیه همان سال، الجزیره به تصرف ارتش فرانسه درآمد. در سال 1834 م دولت فرانسه، الجزایر را به صورت رسمی در اختیار گرفت و برای اجرای برنامه‌های خود در این منطقه یک فرماندار کل منصوب نمود. تسلط استعمارگرانه فرانسه بر الجزایر بیش از یک‌صد و سی سال به طول انجامید و در طی این مدت مقاومت‌های مردمی و قیام‌های پراکنده همچنان ادامه داشت. کشور الجزایر سرانجام پس از جان‌فشانی‌های استقلال‌طلبانِ این کشور، در ژوئیه 1962 م به استقلال دست یافت.
درگذشت «خورخه بورخس» نویسنده بزرگ امریکای لاتین (1986 م)
خورخه لوئیس بورخس نویسنده آرژانتینی، در اوت 1899 مدر بوینس آی رس به دنیا آمد. دوران نوجوانی را با مطالعه آثار نویسندگان بزرگ در کتابخانه پدرش سپری کرد. او پس از پایان تحصیلاتش نویسندگی را به طور جدی شروع کرد و به تدریج به یکی از طنز پردازان مشهور امریکای لاتین تبدیل شد. بورخس به سبب نابینایی نتوانست تمام طرح‌های مورد نظر خود را در قالب رمان پیاده کند از این رو، اکثر آثار به جای مانده از او در قالب شعر است. هزارتوها، سرخ و آبی و مرگ و پرگار و رساله در باب ادبیات قدیم ژرمن از جمله آثار اوست. به نظر بورخس داستانی که فقط گسترش یک اندیشه باشد، ضعیف و حقیر است. وی در داستان‌های کوتاهش، معما و یا وضع تناقض‌آمیزی را مطرح می‌نمود و سپس با ابتکار و خلاقیت به حل آن معما می‌پرداخت. خورخه لوئیس بورخس سرانجام در چهاردهم ژوئن 1986 مدر هشتاد و هفت سالگی درگذشت.
کشف نیروی بخار آب توسط «دنیس پاپن» طبیعی‌دان فرانسوی (1707 م)
دنیس پاپن ازجمله مخترعان و مکتشفان فرانسوی در 67 سالگی درگذشت. پاپن نخستین بار در تاریخ صنایع از قوّه بخار برای ایجاد حرکت در موتور ماشین استفاده کرد.
ماشین بخارپاپن اولین وسیله بخاری محسوب می‌شود که بر اساس آن بعدها اتومبیل و کشتی بخاری ساخته شد.
برخی از رخدادهای امروز
1775: ارتش آمریکا (در آمریکا منظور، نیروی زمینی است) تأسیس شد.
1834: کاغذ سمباده اختراع شد.
1900: جمهوری هاوایی یک سرزمین وابسته به ایالات متحده اعلام گردید.
1951: برای نخستین بار کامپیوتر (سیستم UNIVACI) در کارهای عمومی (اداره سرشماری آمریکا) بکار گرفته شد.
1982: جنگ 74 روزه آرژانتین و انگلستان بر سر مالکیت جزایر فال کلند پایان یافت. ولی مسئله همچنان لاینحل باقی مانده است زیرا که آرژانتینی‌ها همچنان این جزایر را از آن خود می‌دانند و دولت لندن را استعمارگر.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید