آیه ۱۶ - ۱۷ سوره یوسف
وَجَاؤُواْ
أَبَاهُمْ عِشَاء يَبْكُونَ ﴿۱۶﴾ قَالُواْ يَا أَبَانَا إِنَّا ذَهَبْنَا
نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِندَ مَتَاعِنَا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ
وَمَا أَنتَ بِمُؤْمِنٍ لِّنَا وَلَوْ كُنَّا صَادِقِينَ ﴿۱۷﴾
و شب هنگام گریان نزد پدر آمدند ﴿۱۶﴾
گفتند ای پدر، قصه این است که ما چون برای مسابقه رفتیم و یوسف را به
نگهبانی بر سر کالا و متاع خود نشاندیم، گرگی یوسف را بخورد و تو هرگز سخن
ما را باور نخواهی کرد، اگرچه از راست گویان باشیم ﴿۱۷﴾
از لطایف دیگر آیه این است که دروغ برداران را داستان پرداز چنان بیان کرده است که همه نشانهای ناراستی و فریب در آن محسوس است همچنان سخن راست نشانی دارد و آن آرامش دل است سخن دروغ را نیز نشانهاست که موجب شک و تردید در دل می شود و خود را رسوا می کند.شکسپیر در داستان شاه لیر، آنجا که پادشاه از سه دختر خویش می پرسد مرا چه اندازه دوست دارید آن دو دختر اول سخنانشان اگرچه خوش آب و رنگ است که ما تو را به اندازه قطرات باران و ریگهای بیابان و برگهای درختان و بیش از آن دوست داریم، اما خود همین مبالغه گویی آنها را رسوا می کند.شکسپیر خوب می دانسته است که دروغگو چگونه سخن می گوید و یکی از نشانه های دروغ این است که کلمات بیش از اندازه و غیر ضروری در آن وارد می شود.اما آن دختر سوم که به راستی پدر را دوست می داشت در کمترین کلام، قوی ترین رابطه را بین خود و پدر بیان کرده و گفته است من تو را به آن اندازه که پیوند پدری و فرزندی اقتضا می کند دوست می دارم نه بیشتر نه کمتر.اما برای آن پدر مغرور و غافل که نفسش منتظر شنیدن سخنان مبالغه آمیز است رایحۀ دروغ دو دختر بی وفا را به علت زکام خودبینی استشمام نمی کند و لطف سخن دختر سوم را که در کلمه «پیوند» خود را پاره جگر و دل و جان پدر دانسته در نمی یابد، ولی شکسپیر با نهایت استادی سخن هر گوینده ای را با طبع و نیات او هماهنگ کرده است. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید