يادآوري خاطره، مخاطره‌اي است اغواگر

به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ فراموشی یکی از بهترین  فیلم های علمی تخیلی سال های اخیر است، فیلمی از نوع بازگشت ابدی  که قصه اش در ویرانه های کره ی زمین پس از آخر الزمانی رخ می دهد فیلم های خوب علمی تخیلی فیلم های ایده – بنیاد هستند که متاسفانه شرکت های فیلمسازی معمولا  علاقه ای به ساخت آنها نشان نمی دهند فیلم های محبوب در ژانر علمی تخیلی، فانتزی های موسوم به اپرای فضای فیلم هایی از نوع جنگ های ستاره ای و سفر ستاره ای هستند فیلم هایی که به جای طرح و پرداخت ایده بیشتر به هیجان آفرینی های سطحی و زرق و برق های تصویری علاقه دارند اما فیلم علمی تخیلی بدیع رهنمون می شود فراموشی با وجودی که به اندازه یک کافی از صحنه های اکشن برای رفع ملال تماشاگران بی توجه برخوردار است اما در اصل یک فیلم  علمی تخیلی ایده بنیاد است.
فراموشی حرف های زیادی برای گفتن دارد اما مدت زمان 126 دقیقه ای فیلم کفایت نمی کند که ضرباهنگ فیلم نیز چندان متوازن نیست فراموشی گر چه فیلم جذابی است اما ما بین دو وجه گیر کرده است فیلم از سویی واجد بلند پروازی برای نوعی رومانتیسم شاعرانه است و از سوی دیگر  خود را ملزم دیده که به مقتضیات یک فیلم علمی تخیلی بسیار جدی پایبند بماند اما این ایرادات باعث نمی شود که ما از تماشای فراموشی لذت نبریم.
 کنکاش درباره ی هویت و گمانه زنی درباره ی ذات و منش آن مضمور، مشترک همه ی فیلم های  علمی تخیلی  سطح بالاست و فراموشی هم در همین باره است فیلم این پرسش ها را مطرح می کند که آیا هویت فردی فقط به واسطه ی DNA  فرد مشخص  و تعیین می شود؟ آیا DNA   دی نو کلوئید اسید یا زنجیره ی حیاتی حاصل جمع خاطرات فرد است؟ انسان بودن در اصل به چه معناست و عناصر شاکله ی آن کدام اند؟
 قصه ی فراموشی در سال 2077 میلادی سپری می شود کره ی زمین به سرزمینی بی آب و علف تبدیل شده است دلیل این اتفاق نبرد سهمگینی بوده است که میان اهالی زمین و بیگانگان فضایی در شصت سال پیش اتفاق افتاد انسان ها در آن جنگ پیروز شدند اما کره ی زمین را از دست دادند در پی آن جنگ، جان به در بردگان به جای دیگری خارج از کره ی زمین به تیتان انتقال داده  شدند و در آنجا یک کولونی انسانی تشکیل دادند حالا آنچه از کره ی زمین باقی مانده تحت مراقبت هواپیماهای بدون سرنشین قرار دارد این هواپیما ها که تا بن دندان مسلح هستند از راه دور توسط انسان ها کنترل می شوند در حال حاضر عناصری از نیروهای دشمن در گوشه و کنار زمین و در خرابه های  به جا مانده از شهرهای بزرگ، حضور دارند و گهگاه دست به حملات پراکنده ی می زنند. هواپیمای بدون سرنشین وظیفه دارند که این عناصر را پیدا و نابود کنند. دغدغه ی دیگر انسان ها تامین انرژی مورد نیاز از کره زمین برای فرستادن به کولونی ساکن در "تیتان" است.  
جک(تام کروز) و ویک(آندرا ریزبورو) اعضای تیمی هستند که وظیفه ی پائیدن کره زمین را بر عهده دارند. تنها دو هفته از ماموریت این تیم باقی مانده و آنها پس از ماموریت باید به :تیتان" برگردند. خاطرات جک و ویک قبل از آغاز ماموریت شان پاک شده و هیچکدام از آنها از روزهای قبل از اقامت شان در یک آپارتمان مجهز به تکنولوژی پیشرفته ی مشرف به ساحل شرقی هیچ خاطره ای ندارند. جک و ویک با هم ازدواج نکرده اند اما نوع رابطه شان مثل زن و شوهر هاست. کار ویک برقراری ارتباط با سالی(ملیسا لئو) فرمانده مستقر در ایستگاه فضایی است و جک هم با هلی کوپتر پیشرفته اش در سطح کره زمین می چرخد و هواپیماهای بدون سر نشین را که توسط دشمن زمین گیر شده اند، می یابد و آنها را تعمیر و آماده ی پرواز می کند. جک علاقه ی زیادی به تاریخ سپری شده کره زمین دارد. او یک کلاه آمریکایی به سر گذاشته که نشانه ای است از علاقه اش به سرزمینی که زمانی زادگاه وی و پدرانش بود. اما ویک هیچ علاقه ای به گذشته ندارد و تنها دغدغه ای به پایان رساندن ماموریت فعلی و بازگشت به تیتان است. در همین حال، جک در خواب هایش زن مرموزی به اسم جولیا(اولگا کریلونکو) را می بیند. جک حدس می زند که اینها باید خاطرات گذشته ی او باشد. جک به مرور زمان شیفته ی زمین می شود و دل اش می خواهد که در همین جا بماند. او برای خودش در یک منطقه ی امن کلبه ای می سازد و...
 
تام کروز که در دهه ی اول قرن بیست و یکم در تعدادی از فیلم های علمی تخیلی بازی کرده، بازیگر مناسبی برای ایفای نقش جک در فراموشی است. کروز در این فیلم در فرم خوب خودش ظاهر شده. حضور سه بازیکن مرد زن به همراه تام کروز، فراموشی را به ویژه برای تماشاگرام مونث دیدنی تر کرده است. فیلمبرداری خوب کلادیو میرانداکی یکی از مزیت های فراموشی است. میراندا همان کسی است که زندگی پی را فیلمبرداری کرده است. صحنه های زیبای فراموشی آدم را به این فکر می اندازد که آیا این صحنه ها زاده ی کار کامپیوتری است یا زاده ی کار خلاقانه ی میراندا. در هر حال به سختی می توان تشخیص داد کدام صحنه کامپیوتری است و کدام غیر کامپیوتری. فیلم صحنه های تماشایی و به یاد ماندنی ای از نیویورک و واشنکتن مترو که دارد. موسیقی متن فیلم که یک کار الکترونیکی از گروه M83 است به ویژه برای نیمه ی اول فیلم بسیار جذاب است، هر چند که به مرور زمان تکراری می شود و جذابیت خود را از دست می دهد. 
فراموشی دومین فیلمی است که توسط جوزف کوسینسکی کارگردانی می شود. کار قبلی این فیلمساز تورن: میراث بود که در زمان خودش توجهات  زیادی را جلب کرد. فیلمنامه ی فراموشی بر اساس نوول گرافیکی ای به همین نام نوشته شده؛ نوولی که نویسنده اش خود کوسینسکی است. به این ترتیب فراموشی یک فیلم تماما کوسینسکی است و مسئولیت همه ی محاسن و معایب فیلم را باید بر عهده ی او گذاشت؛ معایبی مثل ضرباهنگ نامتوازن و پاره ای سوراخ های روایی. اما منظر فوتوریستی ای که فیلم ارایه می کند به قدری جذاب و گیراست که تماشاگران ایرادات مورد اشاره را به دیده ی اغماض می نگرند. در چنین فیلمی کاراکترها در قیاس با ایده ها اهمیت ثانویه دارند؛ هر چند که شما نمی توانید به سرنوشت آدم های این قصه بی اعتنا باقی بمانید./ص

منبع :‌ماهنامه دنياي تصوير