امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 9 خرداد 1392 خورشیدی برابر با 19 رجب 1434 هجری و 30 می 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
درگذشت «ناظم الاطباء» پزشک و لغت شناس ایرانی (1303 ش)
میرزا
علی اکبر خان نفیسی ملقب به ناظم الاطباء کرمانی در حدود سال 1336 ش در کرمان به دنیا آمد. او پس از پایان تحصیلات مقدماتی، به فراگیری
علومی چون حکمت الهی و فلسفه روی آورد و در مدرسه دارالفنون تهران، طب را
آموخت. ناظم الاطباء پس از پایان تحصیلات، نخستین بیمارستان جدید در ایران
را تأسیس کرد و در مجلسِ حِفظُ الصَّحه (حفظ تندرستی) متشکل از پزشکان
معروف شهر حضور داشت. وی در سال 1261 ش دومین بیمارستان با سبک جدید را در
مشهد بنیان نهاد و از 1271 ش، از اطبای ناصرالدین شاه و مظفر الدین شاه
قاجار شد.
علی اکبر نفیسی علاوه
بر طبابت به نگارش کتاب همت می‌ورزید و آثاری را نیز پدید آورد. آثار
ناظم‌الاطباء در طب شامل مجموعه کتاب‌های سودمندی است که توسط او تألیف و
یا از منابع خارجی ترجمه شده است. ناظم الاطباء در گردآوری واژه‌های زبان
فارسی نیز سعی بسیار مبذول داشت و آثار ارزشمندی به وجود آورد که مهمترین
اثر او در این زمینه، فرهنگ نفیسی در پنج جلد است که مدت 25 سال از عمر خود
را صرف گردآوری و تحریر آن کرد. ناظم‌الاطبا کرمانی سرانجام در 9 خرداد
1303 ش در 77 سالگی درگذشت.
ورود قوای استعماری انگلیس به سرزمین اسلامی عراق (1293 ش)
همزمان با گسترش آتش جنگ جهانی اول به نواحی شرقی اروپا، انگلستان، در سال 1293 ش برابر با 1914 م به امپراتوری عثمانی اعلان جنگ داد و پس از چند روز تصمیم به اشغالِ شهر بصره در جنوب عراق گرفت. چون اهالی بصره از این موضوع مطلع شدند، سخت به هراس افتادند و از علما کمک گرفتند. علمای آگاه به زمان نیز این بار چون همیشه، استراتژی مناسبی اتخاذ کردند و به ندای مظلومانه مردم بصره پاسخ مثبت دادند.
آنان از یک سو فتوا بر وجوب دفاع دادند و از سوی دیگر، مردم را به مبارزه و پیکار علیه نیروهای متجاوز انگلیسی تحریک و تشویق کردند. خود نیز پیشاپیشِ مجاهدان و عشایر، به طرف میادینِ نبرد حرکت کردند و رهبری امت را در صحنه‌های جنگ بر عهده گرفتند. این جریان‌ها سرانجام به انقلاب مشهورِ سال 1920 م برابر با 1299 ش عراق علیه نیروهای انگلستان، منجر شد. این انقلاب هرچند به پیروزی کامل بر دشمن اشغالگر نیان جامید ولی قدرت و نفوذ روحانیان شیعه در میان اقشار مختلف مردم را به همگان نشان داد و بار دیگر پیروی ملت را از مراجع معظم تقلید آشکار ساخت.
رحلت فقیه اصولی آیت‌اللّه «سید محمدباقر قاضی طباطبایی» (1326 ش)
آیت‌اللَّه حاج سید محمدباقر قاضی طباطبایی تبریزی در سال 1248 ش (1285 ق) در تبریز به دنیا آمد. در سال 1269 ش راهی عتبات عالیات گردید و در محضر میرزای بزرگ شیرازی در سامرا حضور یافت. آیت‌اللَّه قاضی پس از آن رهسپار نجف شد و در درس خارج آیات عظام: میرزا حبیب اللَّه رشتی، ملامحمد فاضل شرابیانی، محمد باقر اصطهباناتی و ملااسماعیل قرا باغی شرکت جست. وی همچنین در درس اخلاق آخوند ملاحسینقلی همدانی حاضر شد و به مدارج والای اخلاقی و علمی دست یافت. آیت‌اللَّه قاضی سرانجام پس از سیزده سال اقامت در نجف و اخذ اجازه اجتهاد از علامه سید محمدکاظم یزدی و فاضل شرابیانی و اجازه روایت از سید ابوالحسن اصفهانی، به تبریز مراجعت نمود. از این عالم ربانی تالیفات متعددی بر جای مانده که مَخزَنُ الفوائد فی حاشیةِ الفرائد، حاشیه بر فُصول الاصول و نیز تقریرات اساتدیش: میرزای رشتی، علامه یزدی و شیخ الشریعه اصفهانی از آن جمله‌اند. وی در نهم خرداد 1326 ش چشم از جهان فرو بست و در تبریز به خاک سپرده شد. این عالم بزرگوار، پدر اولین شهید محراب آیت‌اللَّه سید محمدعلی قاضی طباطبایی می‌باشد.
کشف «چشمه نقطه ای» در کهکشان راه شیری (1371 ش)
دکتر جلال صمیمی، محقق و استاد دانشگاه صنعتی شریف تهران، پس از بیست سال تحقیق درباره کهکشان راه شیری و آزمایش در مورد تابش اشعه گاما، موفق به کشف پنج چشمه گاما در مرکز این کهکشان شد. دکتر جلال صمیمی متولد سال 1319 در شهرستان زابل و دارای مدرک دکترا در رشته فیزیک است.
او پس از مطالعات و تحقیقات گسترده، آزمایش‌های مکرر خود را در زمینه امولوسیون هسته‌ای انجام داد و سرانجام موفق به این کشف مهم شد.
وقوع غزوهٔ «تبوک» بین مسلمانان و لشگر روم (9 ق)
غزوهٔ تبوک از آخرین غزوات پیامبر اسلام (ص) به شمار می‌رود. سبب وقوع غزوهٔ تبوک آن بود که کاروان تجاری شام به پیامبر اسلام خبر داد که سلطان روم لشگری مجهز کرده و عازم مدینه است. از ای نرو رسول خدا فرمان داد مسلمانان از دور و نزدیک آمادهٔ جنگ شوند. علی‌رغم دوری راه، فصل گرما، دورهٔ برداشت محصول و سختی مسیر، اکثر مسلمانان، خود را جهت جنگ آماده کردند. در این میان گروهی از منافقین مدینه به بهانه‌هایی در این غزوه شرکت نکردند و دیگران را نیز از رفتن منع می‌نمودند. لذا چون پیامبر از نیّت سوء آنان آگاه شد، علی (ع) را به جای خویش در مدینه گماشت و رهسپار تبوک گشت. سرانجام لشگر سی هزار نفری اسلام به محل جنگ رسیدند ولی از سپاه روم اثری نیافتند. در این غزوه هرچند جنگی رخ نداد ولی شوکت اسلام، فداکاری مسلمین و آمادگی آنها در برابر کفر به نمایش درآمد. همچنین به این جنگ، غز وی «فاضِحِه» (به معنی رسوا کننده) نیز گفته می‌شود زیرا جمعی منافقِ مسلمان نما در این سفر رسوا شدند.
درگذشت «ابن خلف مالکی» عالم و فقیه (474 ق)
ابوا لولید سلیمان بن خلف مالکی حافظ و مفسر قرآن، ادیب و شاعری چیره دست بود و از دانشمندان برجستهٔ آندلس به شمار می‌رفت. وی در ابتدا در آندلسِ اسپانیا و سپس در مکه و بغداد به تدریس فقه و نشر احادیث پیامبر اکرم پرداخت. تفسیر القرآن، الناسخ و المنسوخ و الا شاره از جمله آثار ابوا لولید است.
درگذشت «شاه اسماعیل صفوی» و جلوس «شاه طهماسب» (930 ق)
شاه اسماعیل صفوی در رجب سال 930 ق هنگامی که عازم قفقاز بود بیمار شد و در نوزدهم این ماه در نزدیکی سراب جان سپرد. در آن زمان او 38 ساله بود و 24 سال از پادشاهی وی می‌گذشت. جسد اسماعیل اوّل را به اردبیل آورده و در آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی به خاک سپردند. او محبوب مردم ایران بود. شاه اسماعیل به محض آنکه بر تخت سلطنت نشست، مذهب تشیع را در کشور، کیشِ رسمی قرار داد و دولتی نیرومند به وجود آورد. پس از مرگ شاه اسماعیل، پسرش طهماسب اول که یازده سال داشت بر اریکه قدرت تکیه زد.
وفات فقیه جلیل «سید دلدار علی نَقَوی» عالم بزرگ هندی (1235 ق)
سید دلدار علی بن سید محمد معین نقوی هندی نصیرآبادی در سال 1166 قدر خانواده‌ای عالم در نصیرآباد هند به دنیا آمد. نَسَب شریفش با 22 واسطه به امام دهم، حضرت علی النقی (ع) می‌رسد. وی از علمای بزرگ هند و نخستین شخصیتی است که توانست شریعت جعفری را در کشور هندوستان استوار سازد. سید دلدار علی نقوی از شاگردان برجستهٔ آیات عظام: سید مهدی بحرالعلوم، بهبهانی و میرزا مهدی شهرستانی بوده و آثار گران قدری از او بر جای مانده است. اِحیاء السُّنَّه و امانَةُ البدعَة، اساسُ الاصول و عمادُ الاسلام از جمله تالیفات این عالم ربانی به شمار می‌روند. سید دلدار ریاست مذهبی هندوستان را بر عهده داشت و در تعریف و شناساییِ مقامات علمی او همین بس که شیخ محمدحسن نجفی صاحب جواهر و مرجع بزرگ تقلید، او را با عناوین علامهٔ فائق و خاتَمُ المُجتَهد می‌ستاید. این عالم بزرگوار سرانجام در 69 سالگی در لکه نو در هندوستان رحلت کرد.
رحلت بزرگوار آیت‌اللّه «شیخ محمد خالصی زاده» (1383 ق)
آیت‌اللّه محمد خالصی معروف به خالصی زاده در سال 1308 قدر کاظمین به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات به اجتهاد دست یافت. ایشان در قیام سال 1920 میلادی مردم عراق علیه استعمار انگلستان، دوشادوش پدرش به صفوف مجاهدان پیوست تا این که او را به ایران تبعید کردند. پس از درگذشت پدر، در مشهد مقدس بر کرسی تدریس نشست و همزمان بر ضد مفاسد و ستمگری‌های رژیم طاغوت، مبارزه می‌کرد.
رژیم نیز ایشان را به شهرهای مختلف از جمله قزوین تبعید نمود. سرانجام به زادگاه خود بازگشت و به تدریس و تا لیف پرداخت. احیاء الشریعه، مظالم انگلیس در بین‌النهرین و هُدی و شفا از جمله آثار اوست. آیت‌اللّه خالصی زاده سرانجام در سال 1383 در 75 سالگی درگذشت و به دیدار معبود شتافت.
تولد هاوارد هاکس (1977-1896)
کارگردان آمریکایی، «ریو لوب و» و «هاتاری» عناوین مهمترین آثار اویند. وی در سن 81 سالگی در گذشت.
سوزاندن دوشیزه «ژاندارک» یکی از شخصیت‌های تاریخی فرانسه (1431 م)
ژانْ‌دارْکْ یا ژندارک دختری روستایی بود که در 6 ژانویه 1412 مدر روستای دمرمی در فرانسه متولّد شد. در زمانی که ژندارک، نوجوانی بیش نبود نواحی وسیعی از فرانسه تحت استیلای انگلیسی‌ها و متحد ین آنها قرار داشت. ژاندارک چون نگرانی مردم کشور خود را از هجوم سربازان انگلیسی نگریست، در عالم رویا، خود را ما مور دید که به نجات کشور برخیزد. از این رو با پافشاری تمام، سردار گروهی از لشکریان «شارل هفتم» فرانسه شد و با عدّه قلیلی، انگلیسی‌ها را مجبور به ترک محاصره آزلِئان از نواحی فرانسه کرد و بر آنها ظفر یافت. لیکن در جنگی دیگر، ظاهراً به علّت خیانت اطرافیان به دست دشمنان افتاد و سپس او را به انگلیس‌ها فروخت. پس از دستگیری او، علی‌رغم جان‌فشانی‌های وی در دفاع از فرانسه، پادشاه این کشور کمترین دفاعی از وی نکرد و ژاندارک در دادگاه تفتیش عقاید به جرم جادوگری و همدستی با شیطان به مرگ محکوم شد. سرانجام، ژاندارک در 30 مه 1431 مدر 19 سالگی زنده زنده در آتش سوخت و از آن پس به عنوان قهرمان ملی و اسطوره‌ای برای کشور فرانسه تبدیل شد. 25 سال بعد در سال 1465 م، حکم دادگاه تفتیش عقاید توسط حکومت وقت لغو شد و از ژاندارک اعاده حیثیت گردید. همچنین در سال 1920، ژاندارک توسط کلیسا در ردیف قدیسان مسیحی قرار گرفت.
تولد «ژوزف لوساک» فیزیک‌دان و شیمی‌دان فرانسوی (1778 م)
ژوزف لویی لوساک، دانشمند فرانسوی در 30 مه 1778 م متولد شد و تحصیلات خود را در پلی‌تکنیک پاریس به پایان رسانید. آشنایی وی با بار توله شیمی‌دان فرانسوی باعث علاقه او به علم شیمی گردید. وی در طول زندگی خود تحقیقات و کشفیات مختلفی انجام داد. کشف سیالوژن که گازی سمی است، اختراع نوعی الکل‌سنج و چگالی سنج و تشخیص کُلر به عنوان یک عنصر، از جمله کشفیات اوست. مهمترین فعالیت علمی او، وضع قوانین انبساط گازهاست که به نام وی و همکارش شارل، تحت عنوان قانون شارل - گی لو ساک ثبت شده است از دیگر اقدامات گی‌لوساک، کشف عنصر شیمیایی بود که آن را در سال 1808 م اعلام کرد. وی همچنین دریافت که در موقع تشکیل ترکیبات شیمیایی، گازها به نسبتی ساده با هم ترکیب می‌شوند. لو ساک در سال 1811 م تحقیقاتی برای تعیین ترکیب شیمیایی شکر انجام داد. از سوی دیگر، آزمایشات و هزینه‌های آن مورد حمایت ناپلئون بُناپارت قرار داشت چرا که وی به دنبال کسب شهرت و قدرت در عرصه جهانی بود. گی لو ساک در سال 1831 م به نمایندگی پارلمان فرانسه انتخاب شد و سرانجام در سن 72 سالگی به سال 1850 م در گذشت.
پایان نبرد «مارِن» بین ارتش آلمان و نیروهای متفقین در جنگ جهانی اول (1918 م)
نبرد بزرگ «مارِن» در جریان جنگ جهانی اول در 25 مه 1918 م، بین ارتش آلمان و نیروهای متفقین شامل امریکا، انگلیس و فرانسه در نزدیکی رود مارن در شمال شرقی فرانسه روی داد.
در این جنگ پنج روزه که در 30 مه آن سال پایان یافت و به پیروزی آلمان منجر شد، 55 هزار تن از قوای متفقین اسیر شدند. با وجود این، ارتش آلمان در مارن متوقف شد و نتوانست خط دفاعی متفقین را درهم بشکند. به همین دلیل از این به بعد، حملات متفقین به ارتش آلمان آغاز شد و آلمانی‌ها شروع به عقب‌نشینی کردند. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید