امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 29 اردیبهشت 1392 خورشیدی برابر با 8 رجب 1434 هجری و 19 می 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
افتتاح سد بزرگ سفیدرود در گیلان (1341 ش)
سد سفیدرود، یا سد منجیل، سدی است که در محل پیوستن دو رود قزل‌اوزن و شاهرود در نزدیکی منجیل ساخته شده است و برای تنظیم آب این دو رود برای کشاورزی در جلگه گیلان و نیز تولید برق به کار می‌رود. کار ساخت این سد از ۱۳۳۵ شروع شد و در سال ۱۳۴۰ به پایان رسید. بهره‌برداری از سد در سال ۱۳۴۱ آغاز شد. ارتفاع سد از کف رودخانه ۹۲ متر و طول تاج آن ۴۲۵ متر است.
سد سفیدرود پنج واحد تولید برق دارد که در مجموع بیش از ۸۷ مگاوات برق تولید می‌کند. سد سفیدرود یکی از رسوب‌گیرترین سدهای جهان است. اکنون بیش از نیمی از ظرفیت سد را رسوبات پر کرده است. از سال ۱۳۵۹ تاکنون عملیات شاس و تغییر زمان‌بندی پر و خالی کردن سد برای رفع این مشکل به کار گرفته شده است. همچنین احداث چند سد انحرافی برای رسوب‌گیری آب رودهای شاهرود و قزل‌اوزن در دست اقدام است.
کشته شدن «یپرم خان اَرمنی» از قاتلان شیخ «فضل‌اللَّه نوری» (1291 ش)
یپرم خان ارمنی که فردی قسی‌القلب و بی‌رحم بود در حدود سال 1244 ش (1865 م) در توابع گنجه در ارمنستان به دنیا آمد. در 22 سالگی قصد عزیمت به عثمانی را داشت اما دستگیر و به سیبری تبعید شد. سه سال بعد، از سیبری فرار کرد و به ارمنستان بازگشت. در 1280 شبه تبریز و سپس گیلان رفت و به همراه سپاهیان محمد ولی خان تنکابنی، سپه دار اعظم، برای فتح تهران حرکت کرد. یپرم خان پس از فتح تهران به ریاست شهربانی رسید و در این منصب و به نام آزادی‌خواهی، جنایت‌های متعددی را مرتکب گردید. یپرم از جمله عوامل مؤثر در محاکمه و شهادت آیت‌اللَّه شیخ فضل اللَّه نوری بود و در این راه تلاش زیادی نمود. او همچنین مخالفان خود را به زندان انداخته و یا اعدام می‌کرد. سرانجام یپرم خان ارمنی در جریان نبرد با سالار الدوله، از شاهزادگان قاجار که در غرب کشور ادعای سلطنت کرده بود، کشته شد و زندگی ننگین او در 47 سالگی خاتمه یافت.
درگذشت علامه بزرگ «محمد تقی شوشتری» عالم بزرگ اسلام (1374 ش)
علامه شیخ محمدتقی شوشتری (تستری) فرزند شیخ محمدکاظم در سال 1281 ش در خانواده‌ای که سه قرن پرچ مدار علم و فقه شیعه بوده‌اند در شهر نجف اشرف دیده به جهان گشود. وی در 7 سالگی به شوشتر رفت و پس از پشت سر گذاشتن مقدمات، در حوزه درس سید علی اصغر حکیم، سید مهدی آل طیب و سید محمدتقی شیخ‌الاسلام به مقام والای اجتهاد رسید. علامه شوشتری پس از مدتی تاب تحمل حکومت جور رضاخان پهلوی را نیاورده و در سال 1314 شمسی به عتبات عالیات مشرف شد و تا سقوط رضاخان پهلوی در آنجا به تألیف و تدریس مشغول بود.
آثار و تألیفات ارزشمند این عالم بزرگ، نشانگر عمق علم و ژرفای اندیشه اوست. پاره‌ای از آثار او چون کتاب گران قدر «قاموس الرجال فی تحقیق رواة الشّیعَه و مُحَدّیثِهم» در 14 جلد و کتاب «بَهج‌الصباغة فی شرح نهج‌البلاغه» در 14 جلد که تألیف آن حدود 50 سال به طول انجامید از دیگر تألیفات این دانشمند شیعی می‌باشد. هم چنین برخی از آثارشان عبارتند از: النَّجعَة فی شرح اللمعه در 11 جلد، الاربعون حدیثا، قضاء امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب (ع) و البدیع و... می‌باشد. وفات علامه محمدتقی شوشتری در 29 اردیبهشت 1374 ش برابر با 19 ذی‌حجه سال 1415 قدر 93 سالگی اتفاق افتاد و پس از تشییعی با شکوه در شوشتر به خاک سپرده شد.
شهادت آیت‌اللّه «سیدعبداللَّه بهبهانی» از رهبران اصلی نهضت مشروطه (1328 ق)
آیت‌اللَّه سید عبداللَّه فرزند سید اسماعیل مجتهد بهبهانی در حدود سال 1260 قمری به دنیا آمد. وی پس از تحصیلِ مقدمات علوم شرعی، راهی نجف اشرف گردید و در حوزهٔ درس آیات عظام شیخ مرتضی انصاری، میرزا محمد حسن شیرازی و سید حسین کوه کمری شرکت جُست. سید عبداللَّه پس از اخذ اجتهاد، در سال 1295 قبه تهران مراجعت کرد و پس از فوت پدر، مقام مذهبی او را احراز کرد. سید با کمک هوش فطری و صراحت بیان، در حوزهٔ علمی تهران به مرور به شهرت دست یافت و در شمار علمای بزرگ پایتخت درآمد.
وی در واقعهٔ به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه قاجار، به اسارت قزّاقان درآمد و بعد از شکنجه‌های بسیار، با سر برهنه و چهرهٔ خون‌آلود و جامهٔ پاره به باغ شاه برده شد. آیت‌اللَّه بهبهانی، پس از اعلان مشروطیت، فعالانه در برگزاری انتخابات و تشکیل مجلس ملی شرکت جُست. اگرچه خود هیچ مقام دولتی را نپذیرفت ولی در همهٔ کارها نظارتِ کامل داشت. در این حال تند روان کمر به قتل او بستند. سرانجام آیت‌اللَّه بهبهانی، این روحانی آگاه و مجتهد مبارز و مقتدر در هشتم رجب سال 1328 ق برابر با 24 تیرماه 1289 ش در 68 سالگی توسط اشخاص نقاب داری که به منزلِ او هجوم آورده بودند، به ضرب سه گلوله به شهادت رسید. از این عالم برجسته، 25 رساله در فقه به جای مانده است.
شهادت «نجیب الدین سمرقندی» دانشمند و طبیب (619 ق)
محمد بن علی بن عُمر سمرقندی ملقب به جمال الدین از مشاهیر اطبای اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم می‌باشد. اِبدالُ الاَدویه، الاسباب و العَلامات و اغذیة الم رضی از اوست. جمال‌الدین در سال 619 ق هنگامی که مغولان، هرات را تسخیر کرده و مردم را قتل عام نمودند، به دست آنان به قتل رسید.
تولد فقیه بزرگ «محمد بن حسن عاملی» معروف به «شیخ حرّ عاملی» (1033 ق)
محمد بن حسن عاملی معروف به شیخ حرّ عاملی در روستای مش غره از توابع جبل عامل لبنان متولد گردید. شیخ حسن ظهیر، شهید ثانی، پدر، عمو و دایی وی از اساتید شیخ حُرّ عاملی بودند. او تا چهل سالگی در کشور سوریه و منطقهٔ جَبَل عامل، نزد استادان شیعی تعلیم یافت و بعدها به عراق و خراسان عزیمت نمود. شیخ حُرِّ عاملی در مشهد به منصَب الا سلامی و قاضی‌القضاتی این شهر منصوب شد و در اصفهان نیز مورد احترام علامه محمد باقر مجلسی و شاهِ صفوی قرار گرفت. از ایشان بیش از 20 کتاب و رساله بر جای مانده است؛ اما معروف‌ترین اثر شیخ حرُّ عاملی، کتاب عظیم وسایل الشیعه در 30 جلد می‌باشد که کار تالیف آن، هجده سال به درازا انجامید. وی در این کتاب، همهٔ روایات و اخباری را که در قرن چهارم هجری در کتب شش‌گانهٔ روایی شیعه (شامل اصول کافی، مَن لایحضُرُهُ الفقیه، تهذیب و استِبصار، محاسن برقی و قُربُ الا ستاد) گرد آمده بود، یک جا جمع‌آوری کرد و روایاتی بسیار بر آنها افزود. همچنین کتب: صحیفهٔ ثانی، الفُصولُ المُهمَّه، الفَوایدُ الطوسیَّه و تواترُ القرآن از جمله آثار این عالم بزرگ مسلمان می‌باشند. این عالم برجسته در 21 رمضان 1104 قمری در مشهد مقدس وفات نمود و در صحن شریف امام رضا (ع) مدفون گردید.
مرگ «آلبرت آبراهام مایکلسون» فیزیک‌دان امریکایی کاشف سرعت نور (1931 م)
آلبرت آبراهام مایکلسون، در 19 دسامبر 1852 م در آلمان به دنیا آمد. مایکلسون در نهایت در سال 1878 مدر 27 سالگی سرعت نور را برابر با سی صد هزار کیلومتر در ثانیه عنوان کرد و این بهترین و دقیق‌ترین رقمی بود که در اختیار دانشمندان قرار گرفت. از دیگر کارهای مایکلسون، ساخت دستگاه تداخل سنج یا انتروفرومتر بود که بر اساس امواج مستقیم نور و انعکاس آن، کار می‌کرد. این دستگاه که می‌توانست طول موج نور را اندازه بگیرد. باعث معروفیت جهانی مایکلسون گردید. موفقیت و ارزش دستگاه تداخل سنج در آن است که می‌توان طول موج منفرد را در آنِ واحد اندازه‌گیری کرد.
مایکلسون در سال 1907 م به مناسبت تحقیقات و نظرات مهم و جالبی که در باب نور به عمل آورد به عنوان اولین امریکایی، جایزه فیزیک نوبل را دریافت کرد. همچنین برخی تحقیقات مایکلسون، مقدمه تئوری نسبیت انیشتین بود. او در سال 1926 م مهمترین آزمایش خود را برای تعیین سرعت نور انجام داد. مایکلسون در هنگام این آزمایش‌ها دچار بیماری سختی گردید اما تا دم مرگ برای به پایان رساندن تجربه‌اش پافشاری کرد تا این‌که در 19 مه 1931 م در 79 سالگی درگذشت.
تصرف شهر بلگراد پایتخت یوگسلاوی توسط سپاهیان عثمانی (1521 م)
امپراتوری عثمانی از اواخر قرن چهاردهم میلادی، پیشروی در مناطق غربی قلمرو خود را آغاز کرد و در طی سال‌های بعد، تقریباً تمام این منطقه را زیر سلطه خود در آورد. دولت عثمانی در این راستا و در 19 مه 1521 مدر طی نبردی سخت، شهر بلگراد پایتخت یوگسلاوی را تصرف کرد و بعدها قسمت‌هایی از مجارستان را ضمیمه خود نمود. با این حال، این متصرفات در اثر ضعف امپراتوری عثمانی و اعمال نفوذ دولت‌های اروپایی، به تدریج تا اوایل قرن بیستم، به استقلال رسیدند.
تولد «هوشی مینه» مبارز انقلابی و قهرمان استقلال ویتنام (1890 م)
هوشی‌مینه بدون شک و تردید استراتژیک و سازمان دهنده تمام پیروزی‌های مردم ویتنام و دارای فضیلت‌های اصیل بود، اغلب می‌گفت که انقلاب یعنی سختی و پایداری در فداکاری برای حفظ مملکت و سوسیالیسم. او می‌گفت که تنها با گذشت از منابع شخصی است که می‌توان یک انقلابی سوسیالیست شد؛ و این در زندگی ساده و شخصیت انقلابی خودش منسجم بود. شصت سال زندگی هوشی‌مینه توأم با کار مداوم در زندگی و فعالیت در کارهای مملکتی بود. او قلب و عشق خود را وقفف هم وطنان خود از همه طبقات و اقشار زن و مرد پیر و جوان اقلیت‌های ملی و گروه‌های مذهبی کرده بود.
دستگیری گسترده اعضای خانواده «آیت اللَّه حکیم» توسط رژیم بعث عراق (1362 ش)
در
راستای سرکوب هرگونه مقاومت علیه نظام دیکتاتوری بغداد، رژیم بعث عراق، 90
تن از اعضای خاندان آیت‌اللَّه سیدم حسن حکیم را دستگیر و چند روز بعد 6
تن از آنها را اعدام کرد. مدتی پس از آن نیز، 10 تن دیگر از اعضای این
خانواده، اعدام شدند. آیت‌اللَّه العظمی حکیم از مراجع بزرگ تقلید در عراق
بود که در سال 1348 ش وفات یافت.
فرزندان و بسیاری دیگر از اعضای خانواده
وی اهل علم و دانش هستند. به همین دلیل، رژیم عراق که از نفوذ خاندان حکیم
در میان مردم این کشور بیمناک بود، در راه مبارزه با دین، تعداد زیادی از
اعضای این خانواده را از بین برد یا زندانی کرد.
پدید آمدن «جایزه ادبی پولیتْزِر» در ایالات متحده امریکا (1917 م)
در نوزدهم مه 1917 م، جایزه ادبی پولیتْزِر توسط مدرسه روزنامه‌نگاری دانشگاه کلمبیا که از طرف جوزف پولیتزر روزنامه‌نگار معروف امریکایی تأسیس شده بود، از محل وجوهی که وی در وصیت‌نامه خود به این کار اختصاص داد، شکل گرفت. این جایزه ادبی امریکا که شهرتی هم پایه جایزه ادبی نوبل دارد، همه ساله به برجسته‌ترین نویسندگان، روزنامه‌نویسان و موسیقی‌دانان تعلق می‌گیرد. از سال 1917 م به این طرف، هر سال در ماه مه، عده‌ای از روزنامه‌نویسان، نویسندگان، موسیقی‌دانان و منتقدان و... آراء و عقاید خود را در مورد پدیده‌های برجسته هنری و ادبی سالِ قبل از آن اعلام می‌دارند. در نهایت، با اکثریت آراء، یک نفر از میان آثار موجود انتخاب می‌شود و جایزه را دریافت می‌کند. این جایزه، در ادبیات به رشته‌های داستان، درام و... و در روزنامه‌نگاری به کاریکاتور، عکاسی و گزارش‌های عمومی و... تعلق می‌گیرد.
مرگ «توماس لورنْسْ» جاسوس معروف انگلستان در کشورهای عربی (1935 م)
توماس ادوارد لورنس (۱۶ اوت ۱۸۸۸ - ۱۹ مه ۱۹۳۵) طی جنگ جهانی اول به عنوان رایزن نظامی انگلستان برای رهبران عرب حجاز کار می‌کرد. حجاز در آن زمان تحت تسلط ترک‌های عثمانی بود. ترکیه در جنگ جهانی اول متحد آلمان بود و به همین دلیل دشمن انگلستان محسوب می‌شد. در این دوران پادشاهی و امارت حجاز در دست شریف حسین بود و سرهنگ «لورنس» نماینده دولت انگلیس در دربار وی بود. در عربستان، لورنس فرهنگ اعراب را مطالعه می‌کرد و نه تنها زبان عربی را به خوبی فرا گرفته بود، بلکه لهجه‌های قبایل مختلف را هم آموخت. او از پوشیدن لباس عربی و زندگی مثل مردان قبایل بیابانی احساس غرور می‌کرد و به همین دلیل هم لقب لورنس عربستان به او داده شد.
اختراع دستگاه رادار توسط «رابرت داتسون وات» مبتکر انگلیسی (1936 م)
در 19 مه 1936 م دستگاه رادار توسط رابرت داتسون وات مخترع انگلیسی ساخته شد. این دستگاه که وسیله‌ای مهم برای کشف و شناسایی در عملیات مختلف نظامی و غیر نظامی است، برای اولین بار در یکی از فرودگاه‌های انگلیس نصب شد.
رادار در جنگ جهانی دوم، وسیله هشداردهنده مهمی محسوب می‌شد. در حال حاضر از رادار در زمینه‌های گوناگون استفاده می‌شود.
برخی از رویدادهای امروز
1536: هنری هشتم پادشاه انگلستان به جای طلاق دادن که منع مذهبی داشت، به همسر دوم خود «آن بول ین» اتهام نقض وفاداری وارد ساخت و او را به جلاد سپرد و گردن زده شد. هنری هشتم می‌خواست که زن دیگر بگیرد.
1649: پارلمان انگلستان با تصویب یک قانون، این کشور را یک کامان ولت (المنافع) مرکب از این گلند، اسکاتلند و ایرلند اعلام کرد. این قانون در دو دوره کوتاه (دوران جمهوری) به آن صورت رعایت می‌شد. آن «کامان ولت» با جامعه المنافع کنونی تفاوت دارد. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید