امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 26 اردیبهشت 1392 خورشیدی برابر با 5 رجب 1434 هجری و 16 می 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است: درگذشت حسن احمد گیوی استاد رشته زبان و ادبیات فارسی (1390 ش)
زنده‌یاد حسن احمد گیوی از معروف‌ترین و به قولی بزرگ‌ترین شاگردان استاد بدیع‌الزمان فروزان فر بوده که در سال‌های اخیر نیز ده‌ها عنوان کتاب در زمینه ادبیات فارسی و نیز ادبیات تطبیقی فارسی و ترکی به نگارش درآورده و آنها را به چاپ رسانده است. زبان و نگارش فارسی، دستور ویرایش زبان فارسی و دستور زبان تطبیقی فارسی و ترکی از معروف‌ترین کتاب‌های زنده‌یاد گیوی است.
او همچنین سال‌ها در تدوین لغتنامه دهخدا با این موسسه همکاری داشت و قریب 20 درصد از آنچه تاکنون از این دانشنامه منتشر شده، حاصل زحمات زنده‌یاد گیوی است. این استاد فقید زبان و ادبیات فارسی همچنین از استادان همکار حسن انوری در تدوین فرهنگ بزرگ سخن بوده است. این استاد رشته زبان و ادبیات فارسی که به رعایت اخلاق حسنه در میان شاگردانش شهره بود، همواره از دانشجویانش در دانشگاه تهران و دیگر مراکز تحقیقاتی به عنوان فرزندان خود یاد می‌کرد؛ این عبارت که «من 70 هزار فرزند دارم» از استاد گیوی مشهور است.
شهادت «ابن‌سِکّیت» عالم لغوی و ادیب مسلمان به دستور متوکل عباسی (244 ق)
ابو یوسف یعقوب بن اسحاق خو زی معروف به ابن‌سکّیت اهوازی، عالم، شاعر، لغوی، راوی و ادیب مشهور ایرانی و شیعی مذهب، در سال 186 قدر قریه‌ای در خوزستان به دنیا آمد. وی هیچ‌گاه از دانش‌اندوزی باز نایستاد و در رشته‌های مختلف علوم تدریس می‌کرد. ابن‌سکّیت از خواص اصحاب امام جواد و حضرت امام هادی (علیه ما السَّلام) بود. وی عشق و علاقهٔ وافری به آل علی (ع) داشت و در اظهار عقایدش بی‌پروا بود. ابن سکّیت، معلّم فرزندان متوکل، خلیفهٔ ستمکار عباسی بود و در ابراز شیعی گری خود، زبانی بی‌باک داشت، چندان که جانِ خود را نیز به خاطر آن از دست داد.
روزی متوکل که با اهل بیت (ع)، دشمنیِ سرسختی داشت از او پرسید که آیا فرزندان من بهترند یا پسران امام علی (ع)؟ ابن سکّیت در جواب گفت: من، تو و فرزندان تو را با قنبر، خادم علی (ع) برابر ندارم. متوکل برآشفت و فرمان داد زبانِ وی را از قَفا بیرون کشند. غلامان او را به بدترین صورت شکنجه کرده و کشتند. ابن‌سکّیت متخصص لغت و شعرِ عرب بود و بیش از بیست اثر از خود بر جای گذاشته است که اصلاحُ الم نطق و الالفاظ و الاضداد از آن جمله‌اند.
الحاق سرزمین هندوراس به دولت اسپانیا (1502 م)
سرزمین
هندوراس از دیرباز مرکز تمدن عظیم قوم مایا بود، اما پس از اشغال هندوراس
توسط استعمارگران اسپانیایی، این قوم نابود شد و اشغال گران در روز شانزدهم
مه 1502 م الحاق این سرزمین به حوزه استعماری خود را اعلام کردند. در
جریان این اشغال، اسپانیایی‌ها سراسر هندوراس را به تصرف خود درآوردند و
مقاومت‌های گسترده سرخ‌پوستان این سرزمین را درهم شکستند. منطقه هندوراس
سال‌ها به عنوان بخشی از گواتمالا، از مستعمرات اسپانیا به حساب می‌آمد.
در
اوایل قرن نوزدهم میلادی به علت نابسامانی اوضاع داخلی اسپانیا، سرزمین
هندوراس نیز مانند اکثر مستعمرات امریکای مرکزی توانست از فرصت به وجود
آمده استفاده کند و در نیمه سپتامبر 1821 م استقلال خود را بازیابد.
هندوراس با مساحتی بیش از 112 هزار کیلومتر مربع، واقع در امریکای مرکزی،
دارای حکومتی جمهوری است و با کشورهای گواتمالا، السالوادور و نیکاراگوئه
همسایه است.
آغاز خروج سربازان شوروی سابق از افغانستان (1988 م)
پس از کودتای نور محمد ترکی نخستین دولت کمونیستی با حمایت مستقیم شوروی سابق در افغانستان بر سر کارآمد. حکومت ترکی نیز در اوایل سال 1979 م با یک کودتای دیگر به رهبری حفیظاللَّه امین که از همکاران نزدیک ترکی بود سرنگون شد. ولی روس‌ها به حفیظاللَّه امین که درصدد نزدیکی به امریکا و ایجاد تعادلی در روابط افغانستان با شرق و غرب بود بدگمان شدند و در آخرین روزهای سال 1979 م با پیاده کردن بیش از پنج هزار نفر از نیروهای هوابرد خود در کابل، حکومت حفیظاللَّه امین را سرنگون ساختند. بدین ترتیب تجاوز نظامی ارتش سرخ شوروی به افغانستان آغاز شد. در ادامه قیام مردم افغانستان باعث شد که دولت شوروی برای رویارویی با آنها، نیروهای خود در افغانستان را تا اوایل دهه 1980 م تا یک‌صد هزار نفر افزایش دهد. این تجاوز در حدود نه سال به طول انجامید.
با روی کار آمدن میخائیل گورباچف در سال 1985 م، وی تصمیم گرفت به علت هزینه‌های سنگین حضور نیروهای شوروی در افغانستان و عدم اخذ نتیجه مطلوب از تجاوز نظامی، قوای نظامی خود را از این کشور خارج سازد و شکست را پذیرا شود. از این رو تخلیه سربازان شوروی از افغانستان از روز 16 مه 1988 م آغاز شد و تا روز پانزدهم فوریه 1989 م، آخرین واحد از نیروهای شوروی، افغانستان را تخلیه کردند. تخلیه افغانستان از نیروهای شوروی بر خلاف تصور و پیش‌بینی بسیاری از سیاست‌مداران و مفسران غربی موجب پیروزی مجاهدان افغانی و سقوط دولت طرفدار شوروی در کابل نشد و بین گروه‌های مختلف مجاهدین بر سر کسب قدرت اختلاف افتاد.
درگذشت «ابن بَنّاء» دانشمند علوم قرآنی (470 ق)
ابوعلی عبداللَّه بن بَنّاء، دانشمند علوم قرآنی، محدث و فقیه مسلمان، از محققان در زمینه‌های تاریخ، اخلاق، حدیث، کلام و لغت بود و تالیفات متعددی از خود به جای گذارد. تعداد تالیفات ابن بنّاء را تا 150 جلد ذکر کرده‌اند که البته تنها سه اثر او به صورت نسخهٔ خطی در کتابخانه‌های بزرگ دمشق نگهداری می‌شود. وفات ابن بناء در 85 سالگی واقع شد.
رحلت عالم بزرگوار آیت اللَّه «سید علی یثربی کاشانی» (1379 ق)
آیت‌اللَّه سید علی یثربی کاشانی در سال 1311 قدر عتبات عالیات متولد شد. ابتدا نزد پدر بزرگوارش آیت‌اللَّه سید محمدرضا پُشت مشهدی و دیگر اساتید، مقدمات و سطوح را به پایان رساند. سپس در سال 1331 به حوزهٔ درس آیات عظام علامه محمدکاظم یزدی (صاحب عُروَةُالوُثقی)، شریعت اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی و میرزای نایی نی حاضر و از آنان بهره‌مند گردید. آیت‌اللَّه یثربی در سال 1339 قبه درخواست پدرش به کاشان رفت، در حالی که در وقت حرکت، استادش آقا ضیاءالدین عراقی، او را با اشک بدرقه نمود.
پس از ورود به کاشان، از طرف آیت‌اللَّه حائری یزدی مو سس حوزهٔ علمیهٔ قم از آیت‌اللَّه یثربی خواسته شد تا به قم آمده و به تدریس بپردازد. آیت‌اللَّه یثربی در سال 1341 ق راهی قم گردید و حلقهٔ درس خود را تشکیل داد. حضرات آیات عظام سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید محمدباقر محقق داماد، حضرت امام خمینی و میرزاها شم آملی از شاگردانِ برجستهٔ این فقیه بزرگوار می‌باشند. وی در سال 1347 که پدر گرا میش فوت نمود، به کاشان مراجعت کرد. این عالم ربانی در 68 سالگی وفات یافت و در کاشان در جوار قبر پدرش در صحن امامزاده حبیب بن موسی (ع) مدفون گردید.
درگذشت «ژان باتیست فوریه» ریاضی‌دان معروف فرانسوی (1830 م)
ژان‌باتیست ژوزف بار ون دو فوریه، ریاضی‌دان فرانسوی در 21 مارس 1768 مدر این کشور به دنیا آمد. وی در سال 1798 م به همراه ناپلئون بُناپارت راهی مصر شد و در دوران اشغال مصر توسط نیروهای فرانسه، در این ناحیه فرمان روایی یافت؛ اما با سقوط ناپلئون، حکومت فوریه نیز رو به افول رفت و از آن پس بیشتر به کارهای علمی و تحقیقی در ریاضی پرداخت. او تحقیقات علمی خود را در موضوع انتشار حرارت متمرکز کرد و کوشید تا قوانین حاکم بر انتشار حرارت را از یک سر تیغه فلزی تا سر دیگر آن به دست آورَد.
فوریه پس از تلاش خستگی‌ناپذیر خود، موفق به حل این مسئله گردید و توانست آنچه را که امروزه، «سلسله فوریه» نامیده می‌شود، ابداع نماید. این سلسله در فیزیک و ریاضی نقش اساسی بر عهده دارد و از مسائل بسیار جالب و مهم ریاضی به شمار می‌رود. بر این اساس، هر نوسان متناوب که عیناً تکرار شود، می‌تواند به صورت یک سلسله از حرکات موجی ساده منظم تنظیم گردد به طوری که مجموع آنها عبارت از همان تغییر متناوب در هم پیچیده باشد. فوریه نتیجه تحقیقات خود را در کتابی به نام نظریه تحلیل حرارت تا لیف کرد که مورد استفاده دانشمندان پس از او قرار گرفت. وی همچنین درباره پدیده‌های ارتعاشی شامل صوت و نور، تحقیقاتی ارزنده انجام داد و بیش از پیش اهمیت یافت. ژان باتیست فوریه سرانجام در شانزدهم مه 1830 مدر شصت و دو سالگی درگذشت.
درگذشت «سر فردریک هاپکیْنْزْ» دانشمند انگلیسی کاشف ویتامین (1947 م)
فردریک
هاپْکینْزْ، یکی از محققین بزرگ پزشکی، در 20 ژوئن 1861 مدر لندن به دنیا
آمد. وی پس از پایان تحصیلات خود، در رشته زیست‌شناسی به تحقیقات علمی
دامنه‌داری مشغول شد که تا پایان عمرش ادامه داشت. هاپکینز در ادامه
تحقیقات خود، موفق به کشف تریپ توفان، ماده‌ای از دسته آ مینو گردید و پس
از چندی، دو نمونه پروتئین کشف کرد که یکی از آنها به ادامه زندگی کمک
می‌کند. وی همچنین طی این تحقیقات به کشف ویتامین توفیق یافت و به واسطه
این کشف، به دریافت جایزه نوبل سال 1929 م نائل آمد. فردریک هاپکینز
سرانجام در 16 می 1947 مدر 86 سالگی درگذشت. لازم
به ذکر است که ویتامین نوعی مواد آلی است که باید به مقدار کم در غذای
انسان و جانوران موجود باشد تا رشد و نمو به صورت طبیعی صورت گیرد. کلمه
ویتامین که از وی تا به معنی زنده و آمین که نوعی ماده شیمیایی است، مشتق
شده، به طور کلی شامل مواد حیات‌بخشی هستند که برای رشد و ادامه زندگی لازم
بوده و فقدان آنها، سبب بیماری‌ها و عوارض گوناگون می‌شود. همچنین
ویتامین‌ها در تبدیل غذا به انرژی و انتقال انرژی به نقاط مختلف بدن، در
تنظیم سوخت و ساز بدن نیز اهمیت دارند.
محاکمه پارلمانی رییس جمهور امریکا (1868)
اندر و جانسون 16 ماه مه 1868 محاکمه پارلمانی «اندر و جانسون» رئیس‌جمهور وقت آمریکا انجام شد، ولی هنگام اخذ رأی از سناتورها با یک رأی کمتر، تبرئه شد. وی متهم شده بود که در اجرای قوانین مصوب کنگره (قوه مقننه آمریکا) تعلل می‌کند. ایمپیچمنت (محاکمه پارلمانی) در آمریکا به این صورت انجام می‌شود که مجلس نمایندگان نقش دادسرا را ایفاء و پرونده متهم را تا صدور کیفرخواست دنبال می‌کند و پس از این مرحله، سنای آمریکا به جای دادگاه، متهم را محاکمه می‌کند. در جریان محاکمه متهم در سنا، رئیس دیوان عالی آمریکا موقتا ریاست جلسه و یا جلسات سنا را بر عهده می‌گیرد. در جریان محاکمه، سناتورها نقش اعضای هیات منصفه را بر عهده دارند که پس از محاکمه، به مجرم و یا نام جرم بودن متهم رأی می‌دهند.
رحلت عالم ربانی آیت‌اللَّه «حاج شیخ احمد اهری» (1348 ش)
آیت‌الله حاج شیخ احمد اهری در حدود سال 1267 ش در شهرستان اهر در آذربایجان شرقی به دنیا آمد. وی پس از گذراندن دوران مقدماتی و سطوح حوزه، مدتی در تبریز ماندگار شد و سپس برای ادامه تحصیل عازم نجف اشرف گردید. آیت‌الله اهری در نجف به مدت ده سال از محضر بزرگانی همچون شیخ الشریعه اصفهانی، میرزا محمدحسن نایی نی، میرزا علی شیرازی، آقا ضیاءالدین عراقی، محمدحسن غر وی و سید ابوالحسن اصفهانی استفاده برد و سپس به مدت بیست سال در کنار کسب علوم مختلف به تدریس و تألیف پرداخت به طوری که به عنوان استاد حوزه علمیه نجف مطرح شد. ایشان سپس در حدود سال 1330 ش راهی زادگاه خود گردید و پس از مدتی، سرپرستی حوزه علمیه تبریز را بر عهده گرفت.
آیت‌اللَّه اهری به دلیل موقعیت خاص خود در آذربایجان و رهبری مذهبی مردم، در اکثر حوادث اجتماعی و سیاسی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم شرکت داشت و در جریان حمله مزدوران پهلوی به مدرسه فیضیه قم و نیز تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، موضع‌گیری و اعلام مخالفت نمود. از این عالم ربانی آثاری بر جای مانده که حاشیه بر مک اسب، حاشیه بر رسایل، رساله در اجتهاد و رساله‌ای در قاعده لا ضرر از آن جمله‌اند. آیت‌اللَّه شیخ احمد اهری سرانجام در 26 اردیبهشت 1348 ش برابر با هجدهم صفر 1388 ق در 81 سالگی به رحمت ایزدی پیوست و پس از تشییعی باشکوه، در شهرستان قم به خاک سپرده شد.
درگذشت دکتر «مهدی درخشان» استاد ادبیات فارسی (1372 ش)
دکتر مهدی درخشان، محقق، نویسنده و استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران در سال 1297 ش متولد شد و تحصیلات خود را در رشته ادبیات فارسی به اتمام رساند. وی سپس در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و همچنین مدتی در دانشگاه آنکارا به تحقیق و تدریس مشغول بود. استاد درخشان تا پایان عمر به تحقیق و مطالعه در زمینه زبان و ادبیات فارسی و معارف اسلامی پرداخت و آثار ارزنده‌ای از خود به یادگار گذاشت که تصحیح دیوان اشعار کسایی مرو زی، تفسیر جزء سی‌ام قرآن مجید، جواهر قرآن، تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات فارسی و سبک نثر فارسی از قرن چهار تا چهارده از آن جمله‌اند. این نویسنده و شاعر معاصر سرانجام در بیست و ششم اردیبهشت 1372 در 75 سالگی بدرود حیات گفت و رخ در نقاب خاک کشید.
اعلام موجودیت رژیم اشغالگر قدس در فلسطین (1327 ش)
انگلستان
از سال 1839 م به طور رسمی از یهودیان ساکن در فلسطین، سوریه و شبه جزیره
سینا حمایت کرد و این حمایت را در سال‌های بعد افزایش داد و در روند مهاجرت
یهودیان به این سرزمین تلاش نمود. انگلستان در راه تثبیت اقتدار خود در
فلسطین همت فراوانی مبذول نمود ولی وقتی مقابله جامعه عرب را در برابر خود
دید، از این خواسته خود چشم پوشید. سرانجام همزمان با خروج کمیسر عالی
انگلیس از فلسطین، یهودیان ساکن در آن سرزمین به رهبری دیوید بن گورین
رسماً موجودیت خود را به نام اسرائیل اعلام کردند.
چند
ساعت بعد، آمریکا و شوروی نیز این رژیم را به رسمیت شناختند. به دنبال این
مسأله، غروب همان روز چهار کشور عربی مصر، سوریه، اردن و لبنان به دولت
نوظهور اسرائیل اعلان جنگ دادند و این اولین جنگ خونین اعراب و اسرائیل
بود. در اعلامیه تشکیل اسرائیل، فلسطینی‌ها که مالک 97 درصد از اراضی این
کشور بودند با قید عبارت «جوامعِ موجودِ غیر یهود» نادیده گرفته شدند. این
اعلامیه باعث سرازیر شدن غیرقانونی یهودیان سراسر جهان به فلسطین شد و این
امر مورد حمایت دولت آمریکا قرار گرفت. از آن زمان (26 اردیبهشت 1327 ش
برابر با 16 مه 1948 م) تاکنون تجاوزات و غارتگری‌های این رژیم غاصب بر ملت
ستمدیده فلسطین ادامه دارد و مردم فلسطین راه نجات خود را مقاومت و مقابله
یافته‌اند.
برخی دیگر از رویدادهای امروز
1770: ماری آنتوانت شاهزاده خانم 14 ساله اتریشی به عقد ازدواج لوئی شاهزاده 15 ساله فرانسه درآمد که هر دو پس از به دست آوردن عنوان پادشاه و ملکه، در جریان انقلاب فرانسه گردن زده شدند.
1804: مجلس فرانسه رأی به امپراتور شدن ناپلئون داد.
1875: یک زمین لرزه شدید در ونزوئلا و کلمبیا باعث مرگ 16 هزار تن شد.
1920: پاپ وقت، قرن‌ها پس از اعدام ژاندارک توسط کلیسا به جرم جادوگری، وی را قدیس اعلام کرد.
1969: ون را 5 سفینه شوروی بر سطح ونوس فرود آمد.
1975: مردم سرزمین کوهستانی سی کیم واقع در هیمالیا در یک رفراندوم رأی به ضمیمه شدن وطنشان به هند دادند. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید