به گزارش
گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ، تحریم نفت ایران توسط 27 کشور اروپایی شرایط را برای کاهش صادرات نفت و سرمایه گذاری بیشتر بر روی ساخت واحدهای جدید پالایشگاه های فراهم کرده است.
بر این اساس ایران در شرایط جنگ اقتصادی غرب، سناریوهای کوتاه مدت و میان مدت برای توقف کامل خام فروشی نفت و افزایش ظرفیت فرآورده‌های پرطرفدار نفتی را در دستور کار قرار داده است.
از سال گذشته تاکنون با بهره برداری از طرح های جدید توسعه و بهینه سازی پالایشگاهی، ظرفیت پالایش نفت ایران به روزانه یک میلیون و 850 هزار بشکه افزایش یافته است که در مقایسه با ابتدای برنامه چهارم توسعه حدود یک میلیون و 600هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
در سالجاری چهار طرح جدید بنزین سازی و توسعه در پالایشگاه‌های نفت لاوان، اصفهان، بندرعباس و تبریز در مدار بهره برداری قرار خواهند گرفت که در مجموع با راه اندازی این 4 طرح جدید روزانه حدود 127 تا 130 هزار بشکه دیگر به ظرفیت پالایش طلای سیاه کشور افزوده خواهد شد.
از این رو با راه اندازی طرح بنزین سازی اصفهان سه واحد جدید فرایندی با ظرفیت روزانه 25 هزار بشکه، طرح بنزین سازی بندرعباس 9 واحد فرآیندی با ظرفیت 25 هزار بشکه، طرح بنزین سازی پالایشگاه تبریز سه واحد فرآیندی با ظرفیت 20 هزار بشکه و طرح توسعه و بهینه سازی پالایشگاه لاوان با 8 واحد فرآیندی و ظرفیت 50 هزار بشکه در مدار بهره برداری قرار خواهند گرفت.
با تکمیل مراحل نهایی راه اندازی و پیش راه اندازی این چهار طرح جدید پالایشگاهی در مجموع ظرفیت پالایش نفت و میعانات گازی ایران به مرز دو میلیون بشکه در سال 92 افزایش می یابد.
همزمان با آغاز شمارش معکوس برای راه اندازی و بهره برداری از این 4 طرح، مطابق با برنامه زمان بندی اعلام شده توسط وزارت نفت فاز اول پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با ظرفیت 120 هزار بشکه و تا پایان برنامه پنجم کل این مگا پالایشگاه با ظرفیت نهایی 360 هزار بشکه در روز به تولید خواهد رسید.
در نهایت پیش بینی می‌شود با راه اندازی این 5 طرح عظیم، ظرفیت پالایش نفت ایران از مرز دو میلیون و 300 هزار بشکه در روز عبور کند که در صورت ساخت 6 پالایشگاه دیگر نفت کشور همچون نفت سنگین خوزستان، پارس شیراز، آناهیتا کرمانشاه، نفت سنگین هرمز، شهریار تبریز و کاسپین گلستان در مجموع امکان فرآورش و پالایش روزانه بیش از 3.3 میلیون بشکه نفت خام در کشور فراهم شود.
طرح جدید مقابله با تحریم نفت اتحادیه اروپااز ابتدای برنامه اول تا پااین برنامه چهارم توسعه تولید محصولاتی همچون نفت کوره، نفت سفید و قیر به عنوان ته مانده های برج تقطیر در سبد محصولات و فراورده های نفتی ایران یکه تازی می کرد به طوری که تا پایان سال 1389 به طور متوسط روزانه 75 میلیون لیتر نفت کوره و 22 میلیون لیتر نفت سفید در پالایشگاه ها تولید شده است.
با این وجود کاهش سهم نفت کوره و نفت سفید در سبد پالایشی یکی از سیاست های جدید ایران برای مقبله با تحریم و تولید محصولاتی با ارزش افزوده اقتصادی بیشتر همچون بنزین، گازوئیل، انواع سوخت هواپیما، سفینه و بالگرد و گازمایع و حتی برخی از محصولات پتروشیمی همچون پلی پروپیلن است.
بر این اساس ابتدای سالجاری اولیت واحد پتروپالایشگاه نفت ایران با ظرفیت تولید روزانه یک تا 1.2 میلیون لیتر پروپیلن راه اندازی شده است و به زودی دومین واحد پتروپالایشگاه نفت کشور در پالایشگاه نفت آبادان ساخت و راه اندازی خواهد شد.
علاوه بر این سال گذشته با کاهش تولید نفت کوره و نفت سفید، ظرفیت تولید بنزین ایران به 66.5 میلیون لیتر، گازوئیل به 95 میلیون لیتر، گازمایع به 6000 تن و تولید انواع سوخت هواپیما به بیش از پنج میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.
همزمان با افزایش تولید کمی این محصولات پرطرفدار نفتی در بازار جهانی، استاندارد و کیفیت این فرآورده‌ها ینفتی ارتقا یافته به طوری‌که افزایش عدد اکتان بنزین به بالای 90، کاهش گوگرد گازوئیل به 10 تا 40 PPM، حذف بنزن و برخی از ترکیبات حلقوی و آروماتیک، افزایش درجه آرام سوزی بنزین منجر به تبدیل ایران به یکی از کشورهای پیشگام در تولید بنزین با استاندارد یورو 4 و 5 اتحادیه اروپا در سطح خاورمیانه تبدیل شده است.
در حال حاضر به طور متوسط روزانه260 میلیون لیتر انواع فرآورده‌های نفتی در پالایشگاه های کشور تولید می‌شود که این ظرفیت با راه اندازی 4 طرح جدید توسعه پالایشگاه‌های موجود نفت در سالجاری از مرز 270 میلیون لیتر در روز فراتر خواهد رفت.
جزئیات جلوافتادگی جدید نفتی از سعودیهاایران و عربستان سعودی پس از تاسیس سازمان اوپک تاکنون رقابت نانوشته ای را در بخش‌های مختلف صنعت نفت و پتروشیمی آغاز کرده اند که این رقابت در سال‌های اخیر در صنعت پالایش نفت هم شدت گرفته است.
هم اکنون عربستان با در اختیار داشتن ظرفیت پالایش 2.2 میلیون بشکه ای بزرگترین پالایشگر نفت منطقه خاورمیانه است که ایران با توجه به در اختیار داشتن مزیت تنوع خوراک نفت خام سبک، سنگین، فوق سنگین و حتی میعانات گازی ظرفیت پالایش نفت خود را تا پایان سالجاری به دو میلیون بشکه و با بهره‌برداری از پالایشگاه خلیج فارس به بیش از دو میلیون و 330 هزار بشکه در روز افزایش می دهد.
از سوی دیگر عربستان با توجه به صادرات روزانه 10 میلیون بشکه‌ای نفت و نداشتن ظرفیت مازاد تولید در بلند مدت، عملا خوراک کافی برای تامین پالایشگاه‌های جدید نفت در اختیار ندارد این در حالی است که ایران با استفاده از شرایط تحریم نفت می تواند نفت خام بیشتری به ظرفیت پالایشگاهی خود تزریق کند.
بر این اساس ایران با متنوع سازی سبد محصولات نفتی و حتی ورود محصولاتی جدید همچون پروپیلن، گوگرد گرانول، انواع سوخت هواپیما، بنزین و گازوئیل یورو 4 و 5 می‌‌تواند در تجارت جهانی فرآورده‌های نفتی جایگاه قابل قبول تری را برای خود دست و پا بکند.