درباره مراجع قضايی بيشتر بدانيم

به گزارش خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران، مراجع قضایی، مراجعی هستند كه به موجب قانون تشكیل شده و به دعاوی، جرایم و سایر امور رسیدگی نموده و نهایتاً مبادرت به صدور رأی می‌نمایند که شامل مراجع قضایی حقوقی و كیفری و نیز مراجع اداری می‌باشند.

مراجع قضایی شامل موارد ذیل است:

1) مراجع عمومی

2) مراجع اختصاصی

3) دیوانعالی کشور

4) دادسراها
 
 مراجع عمومی

این مراجع شامل 2 بخش هستند: دادگاه‌های نخستین(بدوی) و دادگاه‌ تجدید نظر استان
 
1)دادگاه‌های نخستین

دادگاه‌های نخستین به چهار بخش تقسیم می‌شوند:

الف) دادگاه عمومی حقوقی:

 به تمام دعاوی حقوقی غیر از آن‌چه كه قانون استثناء كرده رسیدگی می‌کنند را دارند.

ب) دادگاه خانواده:

 این دادگاه‌ها صلاحیت رسیدگی به دعاوی ذیل را دارند:
 
1) دعاوی مربوط به نكاح دائم و موقت.

2) طلاق، فسخ نكاح، بذل مدت و انقضاء مدت

3) مهریه

4) جهیزیه

5) اجرت المثل و نحله ایام زوجیت

6) نفقه جاریه و معوقه زوجه و أقربای واجب النفقه

7) حضانت و ملاقات طفل

8) نسب

9) نشوز و تمكین

10) نصب قیم و ناظر، ضم امین و عزل آن‌ها

11) حكم رشد

12) ازدواج مجدد

13) شرایط ضمن عقد ازدواج

ج)دادگاه عمومی جزایی:

دادگاه عمومی جزایی صلاحیت رسیدگی به امور كیفری را دارند. یعنی اعمالی كه در قانون جرم شناخته شده و برای آن مجازات تعیین شده است ، هرچند رسیدگی به بعضی جرایم مثل جرایم برخی مقامات و اشخاص در صلاحیت دادگاه كیفری استان است.

د) دادگاه كیفری استان:

 این دادگاه برای رسیدگی به جرایمی كه مجازات قانونی آن‌ها قصاص نفس، اعدام، رجم، صلب یا حبس دائم باشد از پنج‌ نفر و برای رسیدگی به جرایمی كه مجازات قانونی آن‌ها قصاص عضو باشد و نیز جرایم مطبوعاتی و سیاسی از سه نفر تشكیل می‌شود.

همچنین رسیدگی به اتهامات اعضاء مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای نگهبان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، وزرا و... در صلاحیت دادگاه‌ كیفری استان تهران است مگر این كه در صلاحیت سایر مراجع قضایی قرار گرفته باشد.
 
2) دادگاه تجدیدنظر استان:

 مرجع اصلی تجدیدنظر احكام و قرارهای مراجع بدوی (دادگاه ‌عمومی و دادگاه انقلاب) دادگاه تجدیدنظر استان است. دادگاه تجدید نظر مركب از یك رئیس و دو نفر مستشار می باشد و به تعداد لازم در هر استان تشكیل می‌ شود. جلسات دادگاه تجدیدنظر با حضور دو نفر عضو، رسمیت یافته پس از رسیدگی ماهوی، رای اكثریت كه به وسیله رئیس عضو مستشار انشاء می‌شود، قطعی و لازم الاجرا است.

 مراجع اختصاصی

مراجع اختصاصی، مراجعی هستند كه صلاحیت رسیدگی به اموری را دارند كه قانون صریحاً آنرا تعیین و مشخص كرده باشد، مثل دادگاه و دادسرای ویژه نیروهای مسلح، دادگاه انقلاب، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت، شورای حل اختلاف.

**سيد علي شاه صاحبي، وكيل پايه يك دادگستري

انتهاي پيام/