امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 4 اردیبهشت 1392 خورشیدی برابر با 13 جمادی الثانی 1434 هجری و 24 آوریل 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
دستور امام خمینی (ره) برای بررسی مجدد قانون اساسی (1368 ش)
با گذشت یک دهه از اجرای قانون اساسی مصوب سال 1358، علی‌رغم استحکام و نقاط قوت، مواردی در آن وجود داشت که عدم اصلاح آنها، اداره کشور را با مشکلات جدی در آینده روبرو می‌ساخت. از ای نرو، تعدادی از نمایندگان مجلس و شورای عالی قضایی، از محضر امام خمینی (ره) خواستار تعیین هیئت بررسی متمم قانون اساسی شدند. حضرت امام نیز طی نامهای به رییس جمهور وقت، ضمن معرفی هیئتی 20 نفره به همراه 5 نفر از نمایندگان مجلس به انتخاب آن هیئت، آنان را مسؤول بررسی و تغییر تعدادی از مواد و اصول قانون اساسی کردند.
برخی از موارد مطرح شده برای تغییر عبارت بودند از: رهبری، تمرکز در مدیریت قوه مجریه و قوه قضاییه، تعیین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، روشن کردن راه بازنگری قانون اساسی، تعیین جایگاه مناسب برای مجمع تشخیص مصلحت نظام و... . هرچند در اواسط کار، ارتحال حضرت امام روی داد و شورا به طور موقت تعطیل شد؛ ولی در 20 تیر 1368 ش، کار شورا به اتمام رسید و اصلاحات انجام شده جهت تأیید به حضور حضرت آیت‌اللَّه خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب ارسال شد. موارد بازنگری شده به دستور مقام معظم رهبری در ششم مرداد همان سال به همه‌پرسی گذاشته شد و مورد تأیید 97/38 درصد شرکت کنندگان در انتخابات قرار گرفت.
تغییر نام آژانس پارس و الحاق به اداره کل انتشارات و رادیو (1319 ش)
پس از آن که خبرگزاری رسمی ایران با نام آژانس پارس، فعالیت خود را تحت نظارت وزارت امور خارجه در سال 1313 ش آغاز کرد، به صورت دفتر خبری فعالیت می‌نمود. همزمان با تا سیس و آغاز به کار رادیو در چهارم اردیبهشت ماه 1319 ش، این آژانس به خبرگزاری پارس تغییر نام یافت و تحت نظر اداره کل انتشارات و در سطحی وسیع‌تر به انجام وظایف خبرگزاری ادامه داد. خبرگزاری پارس پس از پیروزی انقلاب اسلامی با نام خبرگزاری جمهوری اسلامی به پخش آخرین خبرهای ایران و جهان و در حوزه‌ای وسیع اشتغال دارد.
وفات «ام‌البنین» همسر امام علی (ع) و مادر گرامی حضرت اباالفضل العباس (ع) (64 ق)
حضرت امام علی (ع) سالیانی پس از حضرت زهرا (س)، به سفارش برادر خود عقیل که از علمای نَسَب شناس بود و خاندان‌های عرب را به خوبی می‌شناخت، با فاطمهٔ کلابیه ازدواج کرد. این بانوی بزرگوار از امام علی (ع) چهار پسر به نامهای عباس، جعفر، عبداللَّه و عثمان آورد و به اُمّ‌البنین یعنی مادر پسران معروف گردید. هر چهار پسر ام‌البنین در واقعهٔ خونین کربلا به رسیدند و او در برابر این مصیبت صبر نمود. وی پس از اطلاع از حادثهٔ عاشورا، عبیداللَّه، فرزند پسرش عباس را همراه خود به قبرستان بقیع می‌بُردْ و اشعاری در رثای فرزندانش می‌سرود. مردم مدینه نیز جهت شنیدن ندبهٔ این بانوی بزرگوار در آن محل جمع می‌شدند و می‌گریستند. ام‌البین سه سال پس از عاشورای سال 61 قدر مدینه درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
روز تکریم مادران شهدا
روز 13 جمادی‌الثانی (سالروز) وفات حضرت ام‌البنین (س) همسر بزرگوار امیرالمومنین (علیه‌السلام) و مادر چهار شهید از شهدای نینوا به ویژه حضرت ابوالفضل (علیه اسلام)، به عنوان روز تکریم مادران و همسران شهدا نام گرفت.
تأسیس و آغاز به کار رادیو (1319 ش)
در
این روز برای اولین بار در ایران، اداره رادیو تأسیس و از فرستنده رادیو
تهران، گزارش فعالیت‌های داخلی کشور پخش شد. در ابتدای تأسیس رادیو، اداره
امور آن زیر نظر وزارت فرهنگ بود و برنامه‌های آن از یک فرستنده، به مدت
روزانه پنج ساعت پخش می‌شد. پنج سال پس از افتتاح رادیو تهران، کم‌کم بعضی
از شهرستان‌های ایران هم با فرستنده‌های محلی به پخش برنامه‌های محدود
پرداختند تا این که به تدریج بر قدرت فرستنده‌ها و مدت پخش برنامه‌ها
افزوده شد.
در اواخر سال 1319، این سازمان، اداره کل انتشارات و تبلیغات و
در 1330 سازمان اداره کل انتشارات و رادیو نام گرفت که در فراهم آوردن
اطلاعات، تهیه فیلم‌ها و گرفتن آخرین خبرهای مهم ایران و جهان فعالیت
می‌کرد. در حال حاضر، شبکه‌های سراسری رادیو برای اقشار مختلف مردم ایران و
شبکه‌های محلی در استان‌های مختلف کشور، برنامه‌های متنوع ارایه می‌کنند.
درگذشت «ابن هیثم» ریاضی‌دان و فیزیک‌دان شهیر اسلام (430 ق)
ابوعلی محمد بن حسن بصری معروف به ابن هیثم از حکما و اطبّای نامی اسلامی است که علاوه بر تبحّر علمی در طب، بسیاری از کتب ارسطو و جالینوس را شرح و تلخیص کرده و به تالیفات بسیاری در زمینهٔ نجوم، هندسه، منطق، حساب و تشریح پرداخته است. ابن هیثم به هنگام مطالعه دربارهٔ انعکاس نور، بی آنکه به طور مستقیم به موضوع انکسار و شکست نور اشاره کند نتیجه گرفت که میان زاویهٔ تابش نور و زاویهٔ بازتاب آن، یک رابطه برقرار است. از دیگر اقدامات ابن هیثم، ابداع روش‌های جدیدی در علم ریاضیات می‌باشد. همچنین شرح اصول تاریکخانه و اختراع ذرّه بین از دیگر کارهای برجستهٔ این دانشمند مسلمان است.
این اختراعات در کشفیات کِپلر و گالیله، ستاره شناسان مشهور اروپا در قرن‌های آینده، تاثیر زیادی داشت و در صنعت سینما نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. ابن هیثم در زمان حاکم بامراللَّه ششمین خلیفهٔ فاطمی در مصر، متصدی بعضی امور سیاسی بود، اما وی به خاطر این که در ستم و ظلم‌های او مساعدت نکرده باشد، خود را به دیوانگی زد ولی بعد از مرگ خلیفهٔ فاطمی اظهار عقل نمود و به تدریس در دانشگاه جامع الا زهر پرداخت. یکی از مهمترین آثار ابن هیثم، کتاب الم ناظر است که به زبان انگلیسی ترجمه شده و از جمله منابع اصلی مطالعات کپلر در زمینهٔ نجوم بوده است.
رحلت «محقق حلی» عالم بزرگ شیعی (676 ق)
جعفر بن حسن مشهور به محقق حلی در سال 602 قدر شهر حله در عراق به دنیا آمد. پس از کسب مقدمات، در حلقهٔ درس اساتید زمان حاضر شد و پس از سالیانی، عالمی بزرگ و استادی توانا گشت. علامه حلی، ابن داود حلی، سید بن طاووس و... از زمرهٔ شاگردان وی می‌باشند. پس از حملهٔ مغول، حوزهٔ بزرگ بغداد ویران گشت و تلاش محقق حلی در رونق حوزهٔ حله بسیار موثر و چشمگیر بود. محقق حلی در نوشتن آثار علمی ید طولایی داشت و کتب جاودانه‌ای را تقدیم حوزهٔ دین و علم نموده است. از جملهٔ این آثار، کتاب ارزشمند شَرایعُ الاسلام می‌باشد که یکی از کتب مهم فقهِ استدلالی است. محقق حلی سرانجام پس از عمری پربار، 74 سالگی در حله به سوی معبود شتافت و در همان جا به خاک سپرده شد. آرامگاه وی زیارتگاه حق‌جویان و دوستداران علم و حقیقت است.
قتل عام ارامنه آسیای صغیر توسط امپراتوری عثمانی و روز شهدای ارامنه (1915 م)
مسئله
ارامنه از دیرباز یکی از موارد اختلاف میان امپراتوری عثمانی و دولت‌های
اروپایی به شمار می‌رفت. بعد از پایان جنگ روسیه و عثمانی در اواخر قرن
نوزدهم، طرفین تعهداتی را امضا نمودند که بر اساس آن تأمین امنیت و انجام
اصلاحات در ایالات ارمنی‌نشین، توسط عثمانی صورت گیرد؛ اما پس از چندی
ارامنه با تشکل انجمن هون چاک، فعالیت فرهنگی و سپس با تأسیس انجمن داش
ناک، آموزش و مبارزه نظامی را آغاز کردند. همین زمان بود که جمع کثیری از
ارامنه در سال 1896 م به دست دولت عثمانی قتل عام شدند. در میانه جنگ جهانی
اول، بار دیگر این مسئله تکرار شد.
ماجرا این گونه بود که در آوریل
1915 م ارامنه به حمایت از تجاوزات روس‌ها متهم شدند. از این رو جنگ داخلی
از سر گرفته شد. در 20 آوریل این سال، ارامنه، شهر «وان» را به تصرف خود
درآوردند و حدود یک ماه آن را در اختیار و کنترل خود داشتند. در جریان این
درگیری‌ها چندین هزار تن از ارامنه کشته شدند. از این رو، روز 24 آوریل
1915 م به نام روز شهدای ارامنه نامیده شد که در این روز یاد مقتولین ارمنی
را گرامی می‌دارند.
تصرف سبزوار توسط «عبدالرزاق» فرماندهٔ نهضت سربداران (738 ق)
گروه سربداران، امین الدین عبدالرزاق را در تاریخ 12 شعبان سال 737 به سرداری خود انتخاب کردند. آنها به دلیل کمی تعداد و ضعف قدرت، قیام خود را به شکل دستبرد به قافله‌ها شروع کردند. پس از به دست آوردن اموال و اسباب لازم، عبدالرزاق بر خواجه علاءالدین محمد، وزیر خراسان غلبه کرده و پس از کشتن وی شهر سبزوار را به تصرف خود درآورد. از آن پس شهر سبزوار را که از روزگار قدیم، مردم آن به تشیع اشتهار داشتند مرکز خود ساختند و با درویشان و مردانی که به دوستی آل علی مشهور بودند، رابطه برقرار کردند.
آغاز سفر تاریخی «مارکو پولو» جهانگرد معروف ایتالیایی به آسیا (1271 م)
در اواسط قرن سیزدهم میلادی، دو برادر ونیزی که از خانواده ایتالیایی «پولو» بودند و در اروپا به بازرگانی اشتغال داشتند، در یکی از سفرهای تجاری خود در جنوب روسیه، به سبب وقوع جنگی در منطقه، راه بازگشت خود را مسدود یافتند و ناگزیر راه سرزمین‌های مجهول آسیای میانه و شرقی را پیش گرفتند. در آن زمان، چین، مغولستان، ترکستان شرقی و ایران در تصرف جانشینان چنگیز خان مغول بود. پس از بازگشت برادران پول و به اروپا، مار کو در 24 آوریل 1271 م به اتفاق پدرش راهی چین شد و مدتی در این سرزمین و جزایر جنوب شرقی آسیا به سیاحت پرداخت.
او پس از سفر بیست و چند ساله و مراجعت به وطن در دهم اکتبر 1291 م، سفرنامه‌ای به نام عجایب در زمینه ویژگی‌های جغرافیایی چین، ترکستان، مغولستان و بخشی از آسیای جنوب شرقی به رشته تحریر در آورد. وی در این کتاب از رایج بودن پول کاغذی در چین، وجود فاضلاب، پل‌های بلند، آتش‌نشانی و پست و... سخن گفته است. این نکات برای اروپاییان نیمه وحشی و نادان قرن سیزدهم میلادی باورکردنی نبود. از این رو ونیزیان، مردان خانواده پول و را مورد تمسخر قرار می‌دادند و آنها را دروغ‌زن و گزافه‌گو می‌خواندند. قبل از مرگ مار کو، یارانش از او خواستند تا مطالب دروغ سفرنامه‌اش را معلوم کند. ولی او جواب داد که همه مطالب درست است و سرزمین چینْ عجایبی بیش از این دارد.
آغاز اعتراض مردم ایرلند علیه انگلستان (1916 م)
در 24 آوریل 1916 م اعتراض گسترده مردم ایرلند برای کسب آزادی از دولت انگلستان پس از جای گزینی ارتش جمهوری‌خواه شین فین، به جای نهضت خودمختاری آغاز شد که جنگ‌های شدید فرقه‌ای میان پروتستان‌ها و کاتولیک‌ها را در پی داشت. شین فین با طرح پیشنهادی دولت انگلیس مبنی بر تشکیل دو پارلمان در ایرلند جنوبی و شمالی مخالفت می‌کرد، اما سرانجام در نتیجه مذاکرات نخست‌وزیر وقت انگلستان و رهبران این جنبش، کشور آزاد ایرلند که امروزه ایرلند جنوبی خوانده می‌شود، در ششم دسامبر 1921 م اعلام موجودیت کرد و ایرلند شمالی به مبارزه خود برای استقلال از انگلیس ادامه داد.
کشف واکسن ضد سلب. ث. ژ توسط دانشمندان فرانسوی (1927 م)
«آلبرت لئون شارل کالمت» با کمک «کادمیل گرین» دانشمند و محقق فرانسوی، بعد از سال‌ها مطالعه و کوشش در روز 27 آوریل 1927 موفق به کشف واکسن معروف «ب ث ژ» شد. بدین ترتیب، نام این دو محقق بر روی مشهورترین واکسن بیماری سل، ب ث ژ (BCG یا باسیل کالمت، گرین)، گذاشته شده است. نتایج برخی از تحقیقات جدید انجام شده، نشان می‌دهد، واکسـن «ب ث ژ» افزون بر جلوگیری از بروز بیمار سل، از عفونت آن نیز جلوگیری می‌کند و مانـع استقرار باسیل‌های سل در ریه‌ها می‌شود. «کالمت» همچنین، مطالعاتی بر روی سموم مارها و تهیه سرم های ضد سم مار، انجام داد. «آلبرت لئون شارل کالمت» بعد از 70 سال زندگی در روز 29 اکتبر سال 1833 میلادی در گذشت.
پرتاب نخستین ماهواره مخابراتی شوروی برای استفاده برنامه‌های تلویزیونی (1965 م)
12 سال از زمان مطرح شدن بحث‌های اولیه درباره ماهواره‌ها گذشته بود که شوروی سابق، برای نخستین بار در دنیا ماهواره‌ای را در تاریخ چهارم اکتبر سال 1957 و با نام «اسپوتنیک» 1" (اسپوتنیک در زبان روسی یعنی ماهواره) به فضا پرتاب کرد. کشور شوروی با پرتاب این ماهواره به فضا در دوران جنگ سرد، باعث شگفتی کشورهای غرب و آمریکا شد.
این ماهواره به اندازه توپ بسکتبال و وزن آن در حدود 83 کیلوگرم بود. «اسپوتنیک 1" دارای دو فرستنده رادیویی در طول موج‌های 20 و 40 مگاهرتز بود و در مداری بیضوی و در ارتفاع متوسط 250 کیلومتری به مدت 98 دقیقه به دور کره زمین می‌چرخید. ولی نخستین ماهواره با کاربرد تخصصی که در مدار زمین قرار گرفت، از نوع مخابراتی و با نام» تله استاد «بود. این ماهواره که متعلق به شرکت» ای‌تی‌اندتی «بود»، در سال 1962 با یک موشک دلتا به فضا پرتاب شد.
تشکیل دولت موقت افغانستان به ریاست «صبغت اللَّه مُجددّی» (1992 م)
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، دولت مرکزی افغانستان از دریافت کمک محروم شد و ژنرال نجیب‌اللَّه در 15 آوریل 1992 م از حکومت برکنار گردید و به دفتر سازمان ملل متحد در کابل پناه برد. جانشینان نجیب‌اللَّه که چهار تن از معاونانش بودند، آمادگی خود را برای مذاکره و یافتن راه حل معضل افغانستان اعلام داشتند. در این زمان درگیری‌هایی بین گروه‌های افغان صورت گرفت و کار به نبرد و بمباران کابل کشیده شد. در نهایت، با ائتلاف گروه‌های مسلمانِ میانه‌رو، با رای شورای موقت رهبری افغانستان، دولتی به سرپرستی صبغت اللَّه مجددی در کابل تشکیل شد. دولت موقت افغانستان در مه 1992 م انحلال حزب کمونیست وطن را اعلام داشت و به دنبال آن، قوانین و مقررات اسلامی را به ویژه درباره ممنوعیت نوشیدن مشروبات الکلی و پوشش زنان به مورد اجرا گذارد. پس از چندی، گروه‌های افغان خواستار برگزاری انتخابات و کناره‌گیری نظامیان از قدرت شدند.
آغاز عملیات کربلای 10 در منطقه ماووت در استان سلیمانیه عراق (1366 ش)
عملیات کربلای 10 با رمز مبارک یا صاحب‌الزمان (عج) در منطقه‌ای به وسعت 350 کیلومتر مربع از چهارم اردیبهشت 1366 به مدت 10 روز با هدف تصرف و تا مین ارتفاعات مسلط بر شهر ماووت عراق در استان سلیمانیه، پاسخ به شرارت‌های دشمن در خلیج فارس و عکس‌العمل در برابر بمباران شیمیایی مناطق غرب به ویژه کردنشین، در سه مرحله صورت گرفت.
نتایج عملیات کربلای 10 عبارت بودند از: تلفات نیروی انسانی دشمن: اسیر 210 نفر، کشته و زخمی 2500 تا 3000 نفر، انهدام ده‌ها دستگاه تانک و نفربر و چندین تیپ و گردان دشمن و نیز تصرف 250 کیلومتر مربع از خاک دشمن. این عملیات در حمایت از مردم مظلوم کردستان عراق که تحت شدیدترین فشارهای رژیم بعث عراق قرار داشتند و در پی شهید و مجروح شدن هزاران تن از آنها در اثر بمباران‌های پیاپی شیمیایی رژیم بعث، به انجام رسید.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید