امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 5 فروردین 1392 خورشیدی برابر با 13 جمادی الاول 1434 هجری و 25 مارس 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
شهادت حضرت فاطمهٔ زهرا (س) «به روایتی» (11 ق)
روز شهادت حضرت فاطمهٔ زهرا (س) مورد اختلاف مورخین است و یکی از این موارد، سیزدهم جمادی الثانی میباشد. فاطمه (س) پس از پدر بزرگوار خود، روز به روز بدنش رو به ضعف و سستی میگرایید. پیوسته سوخته دل و اشک ریزان بود و در فراق پدر میگریست. پس از به خلافت نشستن ابوبکر، خواستند تا از امام علی (ع) برای ابوبکر بیعت بگیرند که در این مسیر حضرت زهرا (س) مخالفت کرده و به آتش کشیده شدن در خانهٔ آن حضرت و وقایع بعدی انجامید. حضرت زهرا (س) پس از رحلت رسول خدا (ص) از مردم آزار بسیار دید.
به خانهاش هجوم برده و کودکش را سقط کردند. در اثر ضرباتی که به آن حضرت وارد شد، حضرت زهرا (س) این نور چشم پیامبر و پارهٔ تن رسول خدا، پس از تحمل روزها بیماری، به پدر بزرگوار خود، ملحق گشت. به وصیت آن حضرت، محل دفن وی مخفی میباشد. گرچه اقوالی در این باره است، از جمله این که شیخ صدوق مرقد مُنوّر آن بانو را خانهٔ آن حضرت میداند که اکنون جزء مسجد میباشد. این قول را دیگران نیز تایید کردهاند.
تولّد (امیرخسرو دهلوی) شاعر پارسیگو (631 ش)
امیرخسرو دهلوی شاعر پرآوازه پارسی گوی هندی، در سال 651 ق در شمال غربی هند به دنیا آمد و از جوانی، استعداد خود را در زمینه شعر نشان داد. امیرخسرو علاوه بر تسلط بر ادبیات و موسیقی ایرانی و هندی، با زبانهای عربی و ترکی نیز آشنا بود. اطلاعات وسیع و مهارت او باعث شد تا در زمره پرکارترین شاعران ادب فارسی به شمار آید. از امیرخسرو دهلوی، آثار متعددی به یادگار مانده که هشت مثنوی و پنج دفتر شعر از آن جمله است. دهلوی در این مثنویها، شدیداً تحت تأثیر نظامی، شاعر شهیر ایرانی بوده است. وی به حق، بزرگترین شاعر پارسی گوی هند و صاحب قریحه و اشعار بسیار است.
کشته شدن «ابراهیم بن مالک اشتر» در نبرد با خاندان اموی (71 ق)
ابراهیم فرزند مالک اشتر نَخَعی، هنگام قیام مختار بن ابوعبیدهٔ ثقَفی برای خونخواهی امام حسین (ع) با او بود و در سال 67 ق به سرداری لشکر منصوب گردید. ابراهیم از طرف مختار، مأمور تصرف موصل شد و سپاه شام را که از طرف خلیفهٔ اموی آمده بودند شکست داد. او عبیداللَّه بن زیاد، حاکم کوفه در زمان واقعهٔ کربلا را به قتل رساند و تعدادی از کُشَندگان امام حسین (ع) و یاران او را از دَمِ تیغ گذراند. ابراهیم بن مالک با دستگیری و قتل مختار توسط مُصعَب بن زُبَیر، به مُصعَب پیوست و به دولت ابن زُبَیر خدمت کرد. سرانجام، هنگامی که عبدالملک بن مروان، خلیفهٔ اموی، لشکری برای نبرد با سپاه ابن زبیر به عراق فرستاد، ابراهیم بن مالک در این جنگ کشته شد.
تولد «میرزا فضل علی ایروانی» متخلص به «صفا» عالم و ادیب مسلمان (1278 ق)
میرزا فضل علی ایروانی، تفسیر، کلام و ریاضیات را در تبریز فرا گرفت و سپس به حوزهٔ علمیهٔ نجف اشرف رفت. او پس از طی مراحل عالی در نجف به درجهٔ اجتهاد نایل آمد. صفا، در زمان انقلاب مشروطه در ایران، به آزادیخواهان پیوست و در این راه، مورد آزار و شکنجهٔ حُکّام وقت قرار گرفت. ایروانی، علاوه بر دارا بودن مراتب علمی، در سرودن شعر نیز ذوق و قریحهای کم نظیر داشت و اشعاری از وی به دو زبان فارسی و عربی، موجود است. کتب حَدائِقُ العارفین، سَفرنامهٔ اروپا، کلید دانش و مِصباحُ الهُدی از آثار میرزا فضل علی ایروانی به شمار میروند.
درگذشت پروین دخت یزدانیان، بازیگر سینما و تلویزیون (1391 ش)
پرویندخت
یزدانیان (۱۳۰۲، نجف آباد - ۵ فروردین ۱۳۹۱، نجف آباد)، بازیگر ایرانی
سینما و تلویزیون بود. یزدانیان مادر کیومرث پوراحمد کارگردان مطرح سینمای
ایران بود. وی از سال ۱۳۷۰، با ایفای نقش بیبی در سریال تلویزیونی قصههای
مجید به کارگردانی کیومرث پوراحمد پا به عرصه بازیگری نهاد.
سپس در
سال ۱۳۷۱ با بازی در فیلمهای صبح روز بعد و شرم وارد سینما شد. یزدانیان
برای بازی در فیلم صبح روز بعد، برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش دوم
زن از یازدهمین جشنواره فیلم فجر شد. از دیگر کارهای وی میتوان به نان و
شعر (۱۳۷۲)، مهریه بی بی (۱۳۷۳)، خواهران غریب (۱۳۷۴)، شب یلدا (۱۳۷۹) و
سریال سرنخ اشاره کرد.
آغاز حکومت سلسله بوربونها در فرانسه (1589 م)
در تاریخ بیست و پنجم مارس 1589 م و همزمان با به قدرت رسیدن هانری چهارم، حکومت سلسله بوربونها در کشور فرانسه آغاز شد. بوربونها یکی از خاندانهای مقتدر و نیرومند اروپایی بود که در برخی از کشورهای اروپا نظیر اسپانیا، فرانسه و... حکمرانی کردند. نام این خاندان از قلعه بوربون در فرانسه اخذ شده است. مؤسس این خاندان، روبر، پسر لویی چهارم بود. دو قرن پس از وی، این خاندان در نیمه قرن شانزدهم میلادی بار دیگر احیا شد و هانری چهارم به تخت پادشاهی نشست. هانری چهارم، خود، پروتستان مذهب بود، ولی برای سلطنت بر کشوری که اکثریت مردم آن کاتولیک بودند، مذهب کاتولیک را پذیرفت و در سال 1594 م تاج گذاری کرد.
با این حال، وی آزادی و امنیت پروتستانها را نیز تامین کرد و نام نیکی در تاریخ فرانسه از خود بر جای گذاشت. دوران سلطنت برخی از سلاطین بوربون، بسیار طولانی بود به طوری که تنها نوه هانری چهارم با عنوان لویی چهاردهم و پس از وی، لویی پانزدهم، مجموعاً بیش از 130 سال از طول دوران دویست ساله حکومت بوربونها را به خود اختصاص دادند. آخرین پادشاه این سلسله لویی شانزدهم بود که در جریان انقلاب فرانسه در 21 ژانویه سال 1793 م، اعدام شد. با اعدام لویی شانزدهم، پادشاهی بوربونها در فرانسه خاتمه یافت و جمهوری اول فرانسه شکل گرفت.
امضای قرارداد تأسیس «بازار مشترک اروپا» (1957 م)
در بیست و پنجم مارس 1957 م قرارداد تأسیس جامعه اقتصادی اروپا یا بازار مشترک اروپا در رُم پایتخت ایتالیا بین نمایندگان کشورهای فرانسه، آلمان غربی، ایتالیا، بلژیک، هلند و لوکزامبورگ به امضا رسید. هدف از تشکیل این جامعه، ایجاد اتحادیه گمرکی میان کشورهای عضو برای از بین بردن تعرفههای گمرکی بود که به دنبال آن مبادلات کالا، نیروی کار، سرمایه و خدمات نیز به صورت آزاد بین کشورهای عضو انجام میشد. از این رو، کشورهای عضو این جامعه، با یک جدول زمانبندی شده، تعرفههای گمرکی بین یکدیگر را تا سال 1968 م به کلی لغو کردند و رفت و آمد اتباع این کشورها و کار اتباع هر کشور عضو در کشور دیگر آزاد شد؛ به عبارت دیگر منظور از این پیمان، برداشتن موانع بازرگانی، ترویج جریان آزاد سرمایه و تسهیل تردد کارگران میان کشورهای عضو بود. یکْنواخت سازی نرخ دستمزد کارگران، ایجاد روشهایی برای تأمین اجتماعی و تجدید حیات صنایع به وسیله یک بانک سرمایهگذاری از دیگر اهداف این پیمان به حساب میآمد. جامعه اقتصادی اروپا، مقدمهای برای تشکیل اتحادیه اروپا در سال 1992 م بود.
خروج نیروهای شکست خورده امریکا از سومالی در شرق افریقا (1994 م)
به دنبال سرنگونی دولت محمد زیادباره دیکتاتور وابسته کشور سومالی توسط گروههای مخالف در سال 1991 م، نیروهای امریکایی به بهانه پایان دادن به شورشهای سومالی و در واقع برای روی کار آوردن دولتی دست نشانده، در دسامبر 1992 م وارد این کشور شدند. استدلال وزارت دفاع امریکا موسوم به پنتاگون و سازمان جاسوسی این کشور، سیا، این بود که در مدت زمان کوتاهی، حکومت مطلوب امریکا را بر سومالی حاکم خواهند ساخت؛ اما شبه نظامیان سومالی علیه نیروهای نظامی امریکا وارد جنگ شدند؛ و این درگیریها، خسارات بیشتری به کشور وارد آورد.
از آن طرف، اشغالگران امریکایی در طول اشغال نظامی سومالی و مبارزه با مردم و نیروهای شبه نظامی این کشور، متحمل تلفات زیادی شدند که این امر با مخالفت افکار عمومی امریکا مواجه گردید و در نتیجه کنگره امریکا از کاخ سفید خواست تا ارتش امریکا را از سومالی خارج کند. سرانجام بیل کلینتون، رئیس جمهور وقت ایالات متحده، در تاریخ 25 مارس 1994 م، فرمان خروج نیروهای امریکایی از این کشور افریقایی را صادر کرد و امریکا بدون به دست آوردن نتیجه مطلوب، با ذلت خاک سومالی را ترک نمود.
عظیمترین بهمن جهان در جاده هراز (1351 ش)
عظیمترین بهمن جهان با 30 متر ارتفاع و 500 متر طول در جاده هراز سقوط کرد و فاجعه بزرگی به بار آورد. صدها اتومبیل در زیر بهمن مدفون شدند.
قتل ملک فیصل پادشاه عربستان سعودی (1354 ش)
ملک فیصل پادشاه عربستان سعودی، در کاخ خود، به وسیله امیر فیصل بن ساعد بن عبدالعزیز برادرزادهاش به قتل رسید. امیر خالد جانشین ملک فیصل شد و فهد ولایتعهدی را به عهده گرفت.
آغاز تخلیه ایران از قوای اشغالگر روس (1325 ش)
در
جریان جنگ جهانی دوم، ایران توسط متفقین اشغال شده و پس از اتمام جنگ،
هنوز این نیروها در کشور حضور داشتند. پس از مدتی، توافق شد که این نیروها
از ایران خارج شده و کشور را تخلیه نمایند؛ اما شوروی علیرغم امضای
توافقنامه، مایل به خروج نبود؛ بنابراین دولت ایران شکایتی را تسلیم سازمان
ملل کرد و خواستار تخلیه ایران از قوای متجاوز روس گردید.
سرانجام این
نیروها از اوایل سال 1325 ش، راهی کشور خود شده و ایران را تخلیه نمودند.
برخی از رخدادهای امروز
421: ونیز (ونتسیا) در شمال شرقی ایتالیا و در کنار دریای آدریاتیک، تغییر نام داد و «شهر» اعلام شد. ونیز اینک شهری توریستی با جمعیت 275 هزار در قرون وسطا به صورت یک جمهوری درآمد و دارای مستعمراتی در مدیترانه شد ازجمله جزیره قبرس.
1634: کلنی انگلیسی مریلند در آمریکای شمالی تاسیس شد. لُرد بالتیمور دوم با فرستادن مهاجر از انگلستان موفق به ایجاد این کلنی که اینک یکی از ایالات فدراسیون آمریکاست شده بود.
1807: قانون منع تجارت برده در قلمرو انگلستان به اجرا درآمد ولی اصطلاح «صاحب» تا نیمه قرن بیستم در هندوستان به گوش میخورد. انگلیسیها پس از استقرار در هند، مردم این کشوررا وادار کرده بودند که آنان را «صاحب» خطاب کنند و از این کار سود روانی میجستند.
1941: دولت پادشاهی یوگوسلاوی به محور (اتحادیه آلمان، ایتالیا و ژاپن) پیوست و با همین کار گور خودرا حفر کرد.
1957: پیمان رم تصویب شد و جامعه اقتصادی اروپا (بازار مشترک اروپایی) را و در آن زمان مرکب از کشورهای ایتالیا، آلمان غربی، هلند، فرانسه، بلژیک و لوکزامبورگ بنا نهاد که پس از دهها سال تبدیل به اتحادیه اروپا و فراگیر شده است.
1900: حزب سوسیالیست ایالات متحده آمریکا در شهر ایندیاپولیس تاسیس شد.
1994: دولت آمریکا نیروهای نظامی خود را از سومالی خارج ساخت.
2002: در منطقه وسیعی در افغانستان و شمال پاکستان زلزله روی داد و بیش از هزار تن را کشت. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید