به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد با این وجود که این کلان‌شهر همچون شهرهای شمالی روزهای بارانی ندارد و از شهرهای خشک ایران محسوب می‌شود، اما گاهی اوقات که بارانی اندک به بهانه پاییز و زمستان بر این شهر می‌بارد، معابر زیر آب می‌شود؛ معضلی باورنکردنی برای ساکنان این شهر که در بیشتر مواقع موجب مختل شدن ترددها نیز می‌شود.
بسیاری از مردم مشهد در زمان بارندگی شاهد آبگرفتگی معابر در چند لحظه کوتاه در بسیاری از محدوده‌های شهر بوده‌اند که در چنين مواقعي با يك مشاهده سطحي به جدول و سطح خيابانها مي‌توان به نظر کارشناسانی پی برد که اعتقاد دارند آبگرفتگی مشهد بیشتر ناشی از نامناسب بودن طراحي کانالها، نبود شیب مناسب در آسفالت خیابان‌ها و اشتباهات فني و اصلاحات مهندسي معابر است؛ کانال‌هایی که به هيچ وجه گنجايش حجم آب فراوان را ندارند و از این رو این آبهای جاری به راحتي انباشته شده و مازاد آن روانه خيابانها و معابر مي‌شود.
حال به دنبال طراحی نامناسب کانالها باید گفت وجود معابر خاکی بدون هیچگونه کانال جمعآوری آبهای سطحی و تجمع نخاله و لجنها در جوی‌ها و کانالها مشکل آبگرفتگی معابر در زمان بارندگی را دوچندان کردهاند.
به عنوان نمونه آبگرفتگی چندی قبل زیرگذر تازه تاسیس شده تقاطع غیرهمسطح امام حسین(ع) که به بیش از نیم متر می‌رسید، هنوز از یاد نرفته است که تا چند ساعت موجب مختل شدن ترددها شده بود و یا بارندگی زمستان سال گذشته که موجب تخلیه منازل پر آب برخی از شهروندان به خصوص در حاشیه شهر شد.
همه این موارد در حالی است که شهرداری برای حل مشکلات آبگرفتگی در این شهر از سال 1368 بهسازی کانالها، احداث کانالهای جمعآوری آبهای سطحی جدید، لایروبیهای جوی‌ها و کانالها به طور منظم و ... را به خصوص در مناطق نابرخوردار شهر که بیشتر از این معضل در رنج بودند، آغاز کرده است، اما متاسفانه هنوز این مشکل بزرگ در پایتخت معنوی ایران برطرف نشده است و بعد از خبری که مدیریت بحران شهرداری مشهد مبنی بر رفع معضل آبگرفتگی 350 نقطه بحرانی در مشهد داده بود حال معاون فنی و عمران شهرداری مشهد در بازدید خبرنگاران از کانال و مسیل‌های ساخته شده و در حال احداث در مشهد از بیمه شدن این کلان‌شهر در برابر آبگرفتگی‌ها تا پایان سال 92 خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: اگر هم در نقطه‌ای آبگرفتگی صورت بگیرد به دلیل شیب آسفالت و ... خواهد بود.
حمید گشایشی یکی از ماموریت‌های شهرداری مشهد را جمعآوری آبهای سطحی خوانده و می‌افزاید: بر اساس اولویت‌های مشخص شده از 23 سال گذشته پروژه جمعآوری آبهای سطحی در مشهد آغاز شد که تا سال 1386 بالغ بر 100 کیلومتر بازسازی و احداث در این خصوص صورت گرفت و از این سال تاکنون 31 کیلومتر بازسازی مسیل و 18 کیلومتر احداث کال به انجام رسیده که کل عملیات‌های عمرانی آن هزینه‌ای بالغ بر 110 میلیارد تومان در برداشته است.
طبق گزارش اعلام شده طی پنج سال اخیر 67 مسیل و کال بازسازی و احداث شده که طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار است با انجام 12 کیلومتر احداث و بهسازی کال و مسیل( شهرک شهید رجایی، آزادی، سیمان، سیم الکتریک، بزرگراه خاتم و ....) در سال آینده، این اقدامات در داخل محدوده شهری در پایان سال 92 به اتمام برسد.
نکته جالب توجه در این است که از سال 86 تاکنون مهمترین کال‌ها و مسیل‌های احداث و بازسازی شده شامل آب و برق، اقبال شرقی، اقبال غربی، چهل بازه اصلی، نهر نادری، نهر گناباد، مسیل رضاشهر، مسیل نجفی و قره خان بوده است.
اتصال مسیل چهل‌بازه به کشف‌رود
مسیل چهل‌بازه یکی از مهمترین مسیل‌های موجود در شمال و شمال غرب مشهد است که در واقع آبراهه اصلی رودخانه‌های بالادست گلستان بوده و هم‌اکنون نیز غیر از جمعآوری و دفع روان‌آب‌های حاصل از بارندگی حوزه‌هایی از شهر مشهد جریان خروجی از سرریز سد گلستان را نیز به رودخانه کشف‌رود هدایت می‌کند.
این مسیل که طول آن به بیش از 20 کیلومتر می‌رسد در امتداد جنوب به شمال با پل پرتوي ادامه مي‌يابد و پس از عبور از پل در حاشيه 75 متري امام علي (ع) به سمت شرق تغيير مسير مي‌دهد که تاکنون بخش‌های زیادی از چهل‌بازه اصلی بهسازی شده و در شاخه‌های فرعی بخش‌هایی از آن باقی‌مانده است که در ادامه بازدید سه ساعته از کال‌ها و مسیل‌ها مدیر نظارت بر پروژه‌های عمرانی شهرداری مشهد بهسازی مسیل چهل‌بازه را یکی از بزرگترین پروژه‌های مسیل سازی در این کلان‌شهر می‌داند.
سید محمود ریحانی ادامه می‌دهد: پروژه بهسازی مسیل چهل‌بازه از آن جمله پروژه‌هایی بود که تحصیل حریم آن بسیار درگیری با مردم ایجاد کرد، اما در نهایت موفق شدیم بخش‌هایی از آن را آزاد کنیم که تاکنون مسیل اصلی این کال بهسازی شده و بخشی از مسیل‌های فرعی باقی‌مانده است.
در حال حاضر و طی چند سال اخیر 1500 متر دیگر از مسیل چهل‌بازه از شهرک حجت تا پل کشف به مبلغ یک و نیم میلیارد تومان بهسازی شده است که اگر چهار کیلومتر دیگر باقی‌مانده نیز کف و دیواره‌سازی شود این مسیل بسیار طولانی از گلستان تا کشف‌رود به یکدیگر متصل خواهد شد.
جان‌‌پناه معتادان با اتمام بهسازی کال چاهش برچیده می‌شود
حریم کال‌های بسیاری از نقاط شهر مشهد فضایی برای دست درازی یک عده افراد سودجو شده و جان پناه معتادان و بوی تعفن‌آور فاضلاب تا فرسخ‌ها نعمت شیرین نفس کشیدن را تلخ کرده است.
نمونه اتفاقات فوق در کال چاهش از چشم هیچ رهگذری به دور نمانده است. همان کالی که فقط برای تحصیل حریم دو کیلومتر از زمین‌های تعرض شده آن، 50 واحد مسکونی باید تخریب می‌شد و بساط معتادان از آن برچیده می‌شد.
با گذشت مدت طولانی از آغاز بهسازی کال چاهش که روزی فاضلاب تجمع شده در آن بستر بیماری بود و هنوز بخشی از آن باقی‌مانده است اگر باز هم به محل‌هایی از آن که بهسازی نشده نگاهی بیندازید دیوارهای کال را خواهید دید که معتادان و ولگردها برای استراحت، استعمال مواد مخدر و تزریق سرنگ حفر کرده و جان‌پناهی برای خود ساخته‌اند.
در خلال بازدید به کال چاهش که می‌رسیم ریحانی بهسازی این کال را از پردردسرترین پروژه‌ها می‌خواند و می‌گوید: محل این کال قبل از بازسازی مکانی شده بود برای سکنای معتادان و نقطه‌ای مستعد بیماری‌های واگیر و سالک که در ادامه بازسازی مسیل اقبال غربی آن نیز مورد بهسازی قرار گرفت و در حال حاضر فقط بازسازی یک مقطع 100 متری از آن مانده که با اتمام این عملیات عمرانی برای همیشه بساط معتادان برچیده خواهد شد.
البته ناگفته نماند قبل از بهسازی کال چاهش مسیل‌های اقبال غربی و شرقی نیز بازسازی شده‌اند که بهسازی مسیل شرقی به طول 7422 از پل انقلاب تا غدیر، هوانیروز تا جاده سرخس و جاده سرخس تا 75 متری رضوی را دربر می‌گیرد و همچنین مسیل اقبال غربی نیز با 7006 متر طول از بولوار فردوسی تا سیس آباد را شامل می‌شود.
پایان بهسازی کال خیام تا پایان امسال
ریحانی در ادامه این بازدید از کال خیام که از کال‌های بزرگ دیگر مشهد محسوب شده و هر ساله بخش‌هایی از آن به خصوص در محدوده باغ آستان قدس رضوی سالک را به ارمغان می‌آورد نیز اشاره کرده و از اتمام بهسازی دیواره‌های آن خبر می‌دهد.
به گفته وی در حال حاضر با وجود بارش‌های پاییزی، اما بهسازی در محدوده کف کال خیام به طول 1360 متر ادامه دارد تا با اعتبار بیش از 1.5 میلیارد تومانی در آخرین بخش‌های این کال که محدوده بولوار فردوسی تا عبدالمطلب را دربر می‌گیرد برای همیشه این نقطه نیز زیبایی بصری پیدا کرده و بیمه‌ای برای ساکنان در مقابل آبگرفتگی‌ها شود.
رفع آبگرفتگی‌ها در مناطق برخوردار با احداث کال آب و برق
در برخی از محدوده‌های شهر مشهد به واسطه شیب زمین‌های موجود کنترل جاری شدن سیلاب آسان نیست و به نوعی آستانه تحمل بارش باران در آن‌ها دیده نمی‌شود که نمونه آشکار آن را می‌توان در مناطقی همچون آب و برق، اراضی زکریا، نجفی، شهرک صابر و ... مشاهده کرد.
جالب است بدانید در همین محدوده‌هایی که آستانه بارش باران هم ندارند کال‌ها و مسیل‌هایی که باید محل به حرکت درآمدن سیلاب‌ها و روان آبهای ناشی از بارش‌های سنگین باشد، به دلیل برخی از سهل‌انگاری‌ها مورد تصرف قرار گرفته‌اند و کارایی اصلی را ندارند که در ادامه فعالیت شهرداری برای بهسازی و احداث مسیل‌ها و کال‌ها در خصوص خارج شدن از این موارد تصرف می‌باشد.
مدیر نظارت بر پروژه‌های عمرانی شهرداری مشهد در بازدید از این کال بسیار بزرگ در حال احداث که از بولوار لادن شروع شده و به دانشگاه فردوسی می‌رسد نیز می‌گوید: 4700 متر از این کال احداث و بهسازی شده که در این بین در همین فاصله، 10 دستگاه پل نیز بنا شده است.
به گفته وی لوله‌گذاری حدفاصل بولوار لادن تا بولوار شهید برونسی نیز برای هدایت آبهای سطحی و سیلاب‌ها ادامه خواهد داشت.
ریحانی همچین از مسیل اراضی زکریا نجفی یاد می‌کند و می‌افزاید: بهسازی و احداث مسیل در 11 لاین به طول 8700 متر از اواخر سال گذشته در این محدوده شهری آغاز شده است که مبلغ قرارداد اولیه آن 9 میلیارد تومان بوده و 2800 متر آن بازسازی شده و کل پروژه تا اواخر سال 92 به اتمام خواهد رسید.
به گفته وی در شهرک صابر نیز برای جمعآوری آبهای سطحی پروژه‌هایی در ادامه احداث کال آب و برق اجرایی خواهد شد/س