باشگاه خبرنگاران؛ زهره شكوفنده، مدير دوبلاژ پيشكسوت سيما و صداپيشه مجموعه "دونگ يي" متولد 1329 تهران، فرزند حشمت الله شكوفنده گوينده است. وي تاكنون در بيش از 2000 اثر حضور داشته است و علاوه بر صداپيشگي مدير دوبلاژ آثار ماندگاري چون بابا لنگ دراز ، آقا و خانم اسميت، يانگوم، دونگ يي و بسياري از آثار ديگر بوده است و به بهانه مديريت دوبلاژ "دونگ يي" پاي گپ و گفتي از اين مدير دوبلاژ سينما نشتيم كه بخشي از آن را در اين برنامه مصاحبه مي‌خوانيد:
- به عنوان مدير دوبلاژ سريال "دونگ يي" از دوبله اين سريال كره اي بفرمائيد؟
دوبله در جلب توجه مردم تاثير بسزايي دارد و توانست در زمان پخش اين سريال،جمع كثيري از مردم را از ماهواره ها دور كند در يكي دو سال اخير سريالهاي كره اي ديگري هم دوبله شده و نمي‌دانم تجربه من بوده و يا خود خواهي كه اين سريال توانسته مورد توجه مخاطبان قرار گيرد.
- از قصه دونگ يي و انتخاب دوبلورهاي آن كه بعضي از آنها خاطره ساز برنامه ها و روزهاي به ياد ماندني گذشته است، توضيح بفرمائيد؟
"دونگ يي" از داستان و فضايي گيرا برخوردار بود و دوبلورهاي آن منهاي خود من "مينو غزنوي" كه تداعي صداي يانگوم بود، مردم دوستش داشتند و منوچهر والي زاده و شهروز ملك آرايي و حسين عرفاني و تورج نصر و حضور همگي آنها يادآور لحظه ها و شخصيتهاي به ياد ماندني براي مخاطبان است و اگر اينها يك سكانس هم ميگفتند ماندگار مي ماند.
- دونگ يي نزديك به 40 دوبلور داشت و صداهاي جديدي به گوشها مي رسيد، آيا اين دليل خاصي داشت؟
به غير از چند دوبلور پيشكسوت، بقيه صداها از نسل جوان دوبله بودند كه من به طور عمدي آنها را براي گويندگي در اين كار كره اي انتخاب كردم.
- چرا؟ فكر نمي‌كرديد كه شايد مورد استقبال مخاطبان قرار نگيرد؟
حضور جوانان در آثار كره اي براي مردم قابل پذيرش است ولي اگر صداي گوينده اي را كه در نقشهاي غير شرقي صحبت ميكند را مي‌گذاشتم تداعي گر نقشهاي قبلي آن گوينده مي شد و مخاطيان نمي‌پذيرفتند.
- حضور خيلي از گوينده هاي "دونگ يي" در اين مجموعه شاخص ترين كار آنها به حساب مي‌آمد. آيا اين هم از دليل خاصي برخوردار است؟
بله؛ خيلي از گويندگان جديد در اين سريال نقش گرفتند كه با همه تلاش هاي من، خوشبختانه موفق شدند.
به عنوان مثال شخصي كه به عنوان همسر تورج نصر صحبت ميكرد، اولين نقش شاخص خود را ميگفت كه در ديگر كارهايش چنين دوبله اي را انجام نداده بود و نازنين ياري و يا شجاعي كه شايد خيلي ها اسم آنها را هم نشنيده باشند با حضور در دوبله دونگ يي به عنوان يك دوبلور ثابت در ذهن ها ماندند و از نظر من نهايت تلاش خود را كردند.
- شما در مجموعه يانگوم هم به اين صورت دست به انتخاب گوينده زديد و در آنجا مردم "حضرتي" را تا سالهاي سال "بانوچويي" صدا مي‌كردند؛ درست است؟
بله- بله؛ در آنجا حضرتي نقشي را گفته بود كه هرگز مانند آن را نگفته بود و تا سالها ايشان را به اسم "بانوچويي" مي‌شناختند اين طوري مردم ما هم نقش گوينده را مي‌پذيرند ولي اگر يك پيشكسوت را كه با رلهاي غير شرقي شناخته شده را بگذاريم، شايد مورد انتقاد مخاطبان قرار بگيريم، به اين دليل كه مخاطبان ما بعد از پيروزي انقلاب اسلامي خيلي فرق كرده اند و بسيار باهوش هستند.
- خانم شكوفنده از روان بودن ديالوگها و نزديك بودن فرهنگ مردم كشور كره جنوبي با ايران در دوبله آثار آنها بفرمائيد؟
به اعتقاد من تماشاي تلويزيون با سينما رفتن متفاوت است و بايد ديالوگهاي يك فيلم آنقدر روان باشد كه مردم نيازي به دقت و تلاش براي فهم صحبت بازيگر نداشته باشند و من سعي خودم را كردم كه با وجود شخصيت هاي زياد در فيلم و تعداد زياد دوبلورها، ديالوگها روان و صداها متفاوت باشد.
- شما دوبله را مثل يك اركستر مي دانيد و به اين دليل حساسيت خاصي را در دوبله آثار خود انجام ميدهيد؟
در دوبله يك فيلم صداها بايد مثل اجراي يك اركستر از هماهنگي خاصي برخوردار باشند و با توجه به پديده حرف زدن كره اي ها و سخت بودن دوبله اينگونه آثار خوشبختانه من پيامكي به دليل رواني ديالوگهاي "دونگ يي" از مسئول سريالها داشتم كه به جاي انتقاد، تعريف و تشكر بود و اين مسئله براي من بسيار لذت بخش بود من همه اين اتفاقات خوب در دوبله "دونگ يي" را مديون وقت و زحمت خود و همكارانم مي‌دانم.
-با توجه به شروع ماه رمضان و وقفه در پخش "دونگ يي" اين مجموعه باز هم طرفداران خودش را حفظ كرد. چرا؟
خوب همه اين ها مستلزم وقت و زحمتي بود كه گذاشته شد. من وقتي شروع به سينك زدن و كاركردن اين سريال كردم قرار بود هفته اي يك روز پخش شود ولي با توجه به تجربه ام، حدس زدم كه ممكن است پخش آن به هر شب موكول شود و با توجه به وقفه آن در ماه مبارك رمضان، پخش آن به هر روز افتاد و مخاطبان بيشتري را از آن خود كرد.
-طبق شنيده ها ترجمه "دونگ يي" رضايت بخش تر از يانگوم بود. توضيح بيشتري از اين جريان به ما ميدهيد؟
آثار كره اي از روي متن انگليسي آن ترجمه مي شود و ترجمه "دونگ يي" به مراتب قابل قبول تر از "يانگوم" بود به اين دليل كه مترجم "يانگوم" براي اولين بار بود كه كار ترجمه را انجام مي داد من از ترجمه "دونگ يي" بسيار راضي بودم و گاهي خط مشي هاي خوبي را به من مي‌داد، بعد از هر دوبله ترجمه را به امور دوبلاژ سيما برمي‌گردانديم و اگر دستم بود دو خط آن را براي شما مي‌خواندم تا ببيند كه چقدر تغيير كرده است تا براي شما مثال واضح تري بزنم.
- خانم شكوفنده از تعامل ويراستار و مترجم براي ما بگوييد؟
تغييرات اساسي برعهده ويراستار بوده ولي تغييرات فارسي كردن و روان بودن ديالوگها برعهده مدير دوبلاژ يك اثر يا يك مجموعه است، البته نكته اي كه بايد گفته شود اينكه آثار كره اي كه براي كشور ما خريداري مي شود خيلي به لحاظ پوشش و فرهنگ مذهبي مناسب تر از آثار ديگر كره اي است كه از ماهواره پخش مي شود.
- تعامل ويراستاران در كارهاي غير از كره اي چگونه است؟ چون زبان آن آثار انگليسي بوده و بالطبع بايد از ويراستاري بهتري برخوردار باشد؟
نه؛ هميشه اين طور نيست، در حال حاضر يك مجموعه پليسي كه تاكنون 21 قسمت آن را دوبله كرده ام را در دست ضبط دارم كه گاهي ويراستار براي دو كلمه انگليسي، دو خط را به من ميدهد و من بايد اين دو خط را با لب و دهان بازيگر هماهنگ كنم و اين كار بسيار سختي است. البته معتقدم منهاي مديران دوبلاژ جوان و تازه كار، اين امر بايد به دست ما پيشكسوتان سپرده شود چرا كه بعد از سالها كاركردن مي دانيم كه چه چيز بايد پخش شود و چه بخشهايي شامل خط قرمز مي شود و چگونه بايد يك جمله را تغيير داد كه صدمه اي به تصوير نزند. گاهي به دليل سانسور يك بخش من با مطالعه آن؛ به منظور لطمه نديدن بخشهاي ديگر به صورت تصويري ربط مي دهم.
-خانم شكوفنده كلمه آيو در اين مجموعه بسيار شنيده مي شود دليل خاصي داشت؟
آيو يك كلمه كره اي بود و زماني كه دوبلور مي پرسيد چه معني دارد مي‌گفتم شما بگو و همان كلمه باعث مي شد كه جمله فارسي او مشخص شود. در مجموع از اينكه مي‌بينيم كار سختي بود و مورد توجه مردم قرار گرفته و با رفتن در هر فروشگاه و مغازه مي بينم كه توجه مردم را جلب كرده، بسيار خوشحال مي شوم و خستگي از تن من در مي‌آيد، البته بايد بگويم كه كارتون "جودي آبوت" را هنوز دختر من با وجود د اشتن فرزند تماشا ميكند و خسته نمي شود و اين براي من رضايت بخش است.
- اكثر جوان ها مي خواهند مثل شما و مينو غزنوي و منوچهر والي زاده و ديگر پيشكسوتان باشند. دليل اين مسئله چيست؟
والي زاده با همه شوخي ها وقتي پشت ميكروفن مي نشيند تمام حواسش در كارش است، در "دونگ يي" و ديگر سريالها من با حسين عرفاني ، منوچهر والي زاده و مينو غزنوي راحت هستم كه كار كنم و اين پيشكسوتان هيچگاه به من نمي‌گويند كه كي كار تمام مي شود، ولي به محض رسيدن ساعت 4 و 5 بعداز ظهر جوانها براي رفتن به خانه لحظه شماري مي‌كنند به ياد دارم افشين زي نوري براي دوبله كاري كه هر روز پخش مي شد بر اثر بيدار ماندن و دوبله تا نزديك صبح راهي بيمارستان شد.
- البته جوانهاي مستعد و علاقمند در هنر دوبله كم نيستند؟
بله؛ ولي خيلي از آنها حوصله پشت ميز آمدن و صبر را ندارند و هميشه در حال شوخي كردن هستند و هر زمان كه پشت ميكروفن مي آيند و به آنها مي‌گويم اين كلمه را بگو مي‌گويند سرما خورده ام و بهانه هاي بسيار مي‌آورند، اما من همه اين حرفها را از وجود دستمزد كم به علاقه مندان اين حرفه مي‌دانم.
- خانم شكوفنده در حال حاضر اگر بچه هاي جوان اين حرفه براي يك فيلم سينمايي "رل" بگويند و درجه كار آنها هم به نسبت خوب باشد نتيجه و حاصل زحمات آنها چه خواهد شد؟
يك روز حضور در واحد دوبلاژ سيما بايد خرج و مخارج بسياري را متحمل شوند و بسياري از آنها داراي فرزند هستند و تشكيل زندگي داده اند و مجبورند در كنار هنر دوبله، به اجرا، بازيگري و كارهاي راديويي نيز بپردازند و همين باعث مي شود تا خيلي دل به كار ندهند، البته طرح سپاسي را رئيس رسانه ملي براي حدود 50 پيشكسوت گذاشتند كه تاكنون براي 10 نفر اين طرح اجرا شد خوب طبيعي است. اگر ما بيمه باشيم در كنار امنيت شغلي و به دليل عشق به دوبله ماهي يكبار به واحد دوبلاژ مي آييم و با صحبت در يك فيلم سينمايي وقت بيشتري را براي خود و خانواده مي گذاريم و من ديگر محبور نيستم با 62 سال سن تا 3 بامداد سينك بزنم و اگر اين اتفاق بيافتد جوانها هم بيشتر كار مي‌كنند و نقشهاي ما را به آنها مي‌دهند و جوانان نيز سريعتر پيشرفت مي‌كنند.
- با وجود هم اين حرفها پس چرا هنوز واحد دوبلاژ سيما دست به گرفتن نيرو مي‌زند؟
ما هم همين سوال را پرسيديم و گفتند هر سال چند نفر از شماها كنار مي رويد و بايد جايگزين داشته باشيد. من اين نوع گفتگو را نمي پسندم، يعني شما در حال مردن هستيم و بايد نيروهاي جوان بيايند؛ هنوز نيروهاي گرفته شده مسلط به كار نشدند و باز عده اي ديگر آمده اند كه اكنون در شبكه 4 سيما در حال گذراندن دوره هاي خود هستند.
من با 57 سال تجربه در اين كار موافق رشد و ورود جوانان به هنر دوبله هستم و اين نسل را نسبت به نسل خودم خيلي باهوش تر و با استعداد تر مي‌بينم ولي بايد به گروه اجازه كمي جا افتادن را بدهند و بعد نيروهاي ديگري را وارد كنند.
- شما خيلي به جوانها سخت ميگيريد و اگر فردي مستعد باشد كار را به او ياد مي دهيد؛ حتي اگر مجبور باشيد يك بخش را چند بار تكرار كنيد. چرا؟
در يك فيلم شايد نقشهاي اصلي من را در نهايت چند گوينده قديمي بگويد و بقيه نقش ها برعهده جوانهاست.
بله؛ من شنيده ام كه جوانها مي‌گويند از من خيلي ياد گرفتند چون من جوانهاي مستعد و حتي تازه كار را رها نمي كنم و اگر لازم باشد داد و دعوا هم مي كنم، چون يك آكسان اشتباه در دوبله آثار پليسي و كره اي خط داستان را از مردم مي گيرد و به همين دلايل شده كه يك بخش را چند بار تكرار كنم كه آن جوان درست بگويد آن را انجام مي‌دهم، گاهي در دوبله "دونگ يي" به جوانها مي گفتم بايد درست بگوييد، حتي اگر مجبور باشيم تا شب هم بمانيم چون در آثار كره اي سينك گفتن كافي نيست و بارها به جوانان گفتيم كه گاهي اوقات بايد براي گفتن يك كلمه منتظر باشند تا دهان بازيگر باز شود و با آن كلمه را بگويند كه مثل خودش بازيگر درست باشد تا مردم فكر كنند كه خود بازيگر فارسي صحبت ميكند.
- از صدابردار دونگ يي و نقش آنها در دوبله كار بفرمائيد چون هميشه از آنان به ندرت ياد مي‌شود؟
در دوبله و به خصوص در كارهاي كره اي، صدابردار 50 درصد كار را پيش مي‌برد مجموعه هاي در "يانگوم"، سعيد عابدي در "امپراطور دريا"، رامين لنگرودي و "دونگ يي"، محمد كشفي خيلي با من همراه بودند و خيلي زياد حوصله و صبر داشتند و من هميشه گفتم كه نصف كار دوبلاژ صدابرداران هستند كه وظيفه باندسازي، شفافسازي و اينكه كدام دوبلور پشت كدام ميكروفون بنشيند را برعهده دارند و اگر خدايي نكرده كار صدابرداري خوب نباشد تمامي زحمات ما در اتاق ضبط به هدر مي رود علاوه بر اين صدابرداران ما صدابرداران خوب ديگري هم داريم كه با عشق و زحمت كار مي‌كنند.
- شما مثل هميشه با حوصله و صبوري دوبله يك مجموعه ديگر را به زيبايي به پايان رسانيد و خوشحال مي شويم كه در پايان اين گفتگو يك بار ديگر نام دوبلورهاي اين مجموعه 60 قسمتي را يادآوري كنيم؟
بله؛ منوچهر والي زاده ، حسين عرفاني، مريم صفي خاني، جواد پزشكيان، حسين خدادادبيگي ، بنايي ، كاظمي، عليرضا ديباج، نازنين ياري، بابك اشك بوس، زهرا الكايي، آرزو روشناس ، سحر سهاميان، علي اصغر رضايي نيك، كامبيز شكوفنده، رضا الماسي، علي عابدي، شهراد بانكي، حسين سرآباداني، الهام چاراني، سميه رهنمون، سعيد شيخ زاده، شهروز ملك آرايي، تورج نصر، شجاعي ، جعفري، شهريار رباني، اطلسي، اميريان و عده اي ديگر كه در قسمتهايي آمدند و رفتند كه من اسامي آنها را به ياد ندارم، ولي در مجموع هم از آنان و نيز از مخاطبان سپاسگذارم.
گفتگو از: الهه عليزاده/ص