ایالات
متحده آمریکا در دوران ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش، زندانی های
بازداشتگاه گوانتانامو را "جنگجوی دشمن" و همچنین "دشمنان متخاصم" می
نامید. این اصطلاح اصولاً در سیستم حقوقی ایالات متحده آمریکا به افرادی
اطلاق می شد که بدون آن که کشورشان با آمریکا رسماً در حال جنگ باشد، به
اقدام مسلحانه علیه منافع آمریکا مبادرت کرده و از این رو، طبق تفسیر
قانونی دفتر حقوقی ریاست جمهوری آمریکا، منشور حقوق در ایالات متحده آمریکا
شامل حال آن افراد نمی شد.
در
تاریخ 14 مارس 2009 میلادی، وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد از این پس
ایالات متحده آمریکا از عنوان "جنگجوی دشمن" برای مظنونان به عملیات
تروریستی استفاده نخواهد کرد که با توجه به این دستور، زندانی های مظنون به
شرکت در عملیات تروریستی در بازداشتگاه گوانتانامو، از حقوق بین المللی
زندانی ها برخوردار خواهند شد.
تقریباً
از زمان فعال شدن بازداشتگاه گوانتانامو شرایط زندانی ها باعث شد تا دولت
آمریکا با انتقادهای شدیدی در داخل و خارج، به خصوص از سوی سازمان های
بین المللی مدافع حقوق بشر، مواجه شود. از این رو، باراک اوباما در تاریخ
22 ژانویه 2009 میلادی، در دومین روز ورودش به کاخ سفید فرمان تعطیل شدن
بازداشتگاه گوانتانامو را تا بهار سال 2010 داد. با این حال، موضوع بسته
شدن گوانتانامو که یکی از وعده های انتخاباتی اوباما بود همچنان نقل محافل
سیاسی و حقوق بشری باقی مانده است. در روز 7 ژانویه سال 2011، اوباما
لایحه دفاعی خود را ارائه کرد و در آن پیش بینی شده بود که تحویل زندانی
های گوانتانامو به کشورهای مادر و یا هر کشور دیگری با محدودیت جدی رو به
رو گردد. این امر عملاً به معنای پایان امیدها برای بسته شدن این زندان به
شمار می آمد. باید گفت زندان گوانتانامو هنوز هم به فعالیت خود ادامه می
دهد و نشانی از بسته شدن این زندان مخوف دیده نمی شود.
در
حال حاضر 167 تن تحت بدترین شرایط روحی و فیزیکی و بعضاً در قفس های
باز، در فضای آزاد و تحت شرایط جوی سرد و گرم، در زندان مخوف گوانتانامو
نگهداری می شوند که گفته می شود بیش از نیمی از آن ها از اتباع یمنی بوده و
غالب آن ها بدون وجود اتهام مشخص و دسترسی به وکیل در حبس به سر می برند.
زندانبان
های این زندان اجازه دارند تا از هر روشی برا ی شکنجه و رفتارهای
غیراخلاقی مثل برهنه کردن زندانی ها، ترساندن آن ها با سگ، اهانت به مقدسات
و غیره استفاده کنند.
سابقه
این بدرفتاری و بازجویی های غیر اخلاقی علیه زندانی های پایگاه نظامی
گوانتانامو به پیش از برملا شدن رسوایی زندان ابوغریب در عراق بر می گردد.
گفتنی
است در این زندان شکنجه هایی انجام می شود که برخی از آن ها در قالب کلمات
نمی گنجد و از تصور آدمی خارج است. در ادامه این گزارش به برخی از این نوع
شکنجه ها اشاره می شود:
- پیچیدن زندانی در پرچم آمریکا و رژیم اسرائیل، کوبیدن کلام الله بر زمین و ادرار کردن بر روی آن
- اجبار کردن زندانی ها به داشتن ارتباط نامشروع با بازجوی خود
- ضرب و شتم زندانی ها تا سرحد فلج شدن
- تهدید به آزار افراد خانواده
- عدم عرضه مناسب خدمات پزشکی تا حدی که زخم زندانی دچار کرم زدگی شود
- استفاده از بوهای تند و زننده برای شکنجه
- شکستن ستون فقرات و کوبیدن سر به کاسه دستشویی
- قرار دادن بلندگو در نزدیکی گوش زندانی و بلند کردن صدای آن تا جایی که امکانش وجود داشته باشد
- انداختن نورهای بسیار شدید به چشم زندانی
- عریان کردن زندانی و قرار دادن وی در اتاقی سرد با پای بسته و رها کردن او بدون هر گونه آب و غذا و رفتن به دستشویی
- تعدی توسط نظامی های زن آمریکایی
- نشان دادن صحنه های غیراخلاقی به زندانی ها
- استفاده از صحنه های جنسی، فیلم ها و عکس های مبتذل
- توهین به قرآن
- استفاده از پرستاران برای آزار زندانی ها
- دادن غذاهایی که به هیچ وجه قابل خوردن نیست
- نشاندن دائمی زندانی به مدت چند هفته
از
سال 2002 میلادی تاکنون هشت تن در زندان گوانتانامو جان خود را از دست
داده اند که گفته می شود شش تن از آن ها خودکشی کرده و دو تن نیز به دلایل
طبیعی مرده اند.
بر اساس گزارش اخیر سازمان عفو بین الملل نیز زندانی دیگری پس از 11 سال بازداشت و بدون هیچ گونه اتهام و محاکمه ای در زندان گوانتانامو جان خود را از دست داد.
در پی فوت این زندانی یمنی در زندان گوانتانامو دیده بان حقوق بشر تعطیلی این بازداشتگاه را خواستار شده است. همچنین، مشاور برنامه مبارزه با تروریسم در این نهاد حقوق بشری سازمان ملل با اشاره به این که فوت یک زندانی دیگر، دیدگان جهانیان را به روی تراژدی بازداشت نامحدود زندانی های گوانتانامو باز می کند، از دولت باراک اوباما خواست تا به وعده دیرینه خود برای تعطیلی این زندان عمل کند. وی ادامه داد " گوانتانامو همچنان مانع بزرگی برای تحقق حقوق بشر است".
گفتنی است فعالیت کنونی زندان گوانتانامو نشانی از وعده های سر خرمن اوباما است که با وجود نزدیک شدن به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هنوز تحقق نیافته و این زندان هنوز به فعالیت های ضد حقوق بشری خود ادامه می دهد.