به گزارش
خبرنگار باشگاه خبرنگاران همدان ؛ يكي از گياهاني كه به آساني در دسترس ما ايرانيان قرار دارد زيره است، گياهي كه اغلب فقط به خاطر طعم و بوي آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد، اما همين دانه هاي كوچك زيره خواص بسيار زيادي دارند.
زيره به دو صورت سبز و سياه در دسترس مي‌باشد كه در اين مقاله شما را با زيره سياه و بعضي از خواص آن آشنا مي‌كنيم.
زيره سياه، شاه زيره يا زيره كرماني در جهان بیشتر در شمال و مركز اروپا، عراق، ايران، افغانستان، پاكستان و روسيهو در کشور ما بیشتر
در كرمان، تهران، قزوين، سمنان، مازندران و همدان یافت می شود.
این گیاه 2 ساله با ريشه‌اي دوكي شكل و ساقه‌اي منشعب به ارتفاع حدود 60 سانتيمتر، دانه آن (ميوه ) كشيده، مخروطي و داراي رگه هاي طولي برجسته مي‌باشد . موسم جمع آوري آن هنگام رسيدن ميوه هايش است.
در تركيب زيره سياه مقدار قابل ملاحظه‌اي مواد پروتئيني موجود است و در حدود 5-4 درصد اسانس روغني فرار دارد كه در انواعمختلف آن با توجه به منطقه كشت، مقدار آن متفاوت است . اسانس زيره سياه از تقطير زيره له شده با بخار آب گرفته مي‌شود و تفاله زيره كه مواد پروتئيني دارد، براي خوراك دام هاي شيري خيلي ارزشمند است و بوي زيره به دليل وجود ماده‌اي به نام كومينولمي است.
زيره سياه از گياهان قديمي است كه از ساليان دور در ملل مختلف مصرف دارويي داشته است . ديوسكورديس، حكيم و گياه شناس يوناني در قرن اول ميلادي، زيره سياه را به عنوان داروي تقويت كننده براي دختران جوان ضعيف و رنگ پريده تجويز مي‌كرده است. در نشريات طب سنتي درباره خواص و كاربرد زيره سياه در كشورهاي خاور دور چنين آمده است: تخم زيره سياه ضد نفخ است. در شبه جزيره مالايا زيره سياه يكي از 9 گياهي است كه آن را با گياهان ديگر مخلوط مي‌كنند و در يك جوشانده، در فواصل زماني و به تدريج به زنان تازه زايمان كرده مي‌دهند.
در اندونزي در شهر مالي، برگ هاي گياه را با سير مخلوط و كاملا له نموده و بر روي پوست ملتهب و مبتلا به اگزما استفاده مي‌كنند. در هندوستان، تخم زيره سياه را به عنوان ضد نفخ و تقويت كننده معده مصرف مي‌كنند و براي افزايش ترشح شير، استفاده از آن را به مادران توصيه مي‌كنند .
خواص زيره:
اكثرمنابع معتبر علمي، زيره سياه را براي درمان سوء هاضمه مفيد مي‌دانند. تحقيقات جديد نشان داده است كه دو ماده شيميايي موجود در اسانس زيره ( كارون و كارول )، كار عضلات صاف دستگاه گوارش را تسهيل مي‌كنند. همچنين برعضلات صاف رحم اثرات مفيدي دارند. همچنين جويدن دانه هاي زيره بعد از غذا، هضم را بهبود مي‌بخشد و بوي بد دهان را برطرف مي‌كند.
افزون بر اين، زيره داراي خواص ضد انگلي، ضد قارچي، ضد عفوني كننده وضد اسپاسم بوده، مقوي معده است و خاصيت ديورتيك (مدر) دارد.
هم اكنون از اسانس زيره سياه در عطرسازي، ساخت كرم ها و پمادهاي ضد انگل استفاده مي‌شود . همچنين به عنوان عطر و طعم دهنده به خمير دندان، پنير و داروهاي كودكان اضافه مي‌شود.
در حال حاضر تحقيقاتي در بعضي از كشور ها در مورد تاثير زيره سياه و اسانس آن در كاهش چربي هايخون، كنترل قند خون در افراد ديابتي، درمان سندرم روده تحريك پذير (IBS)، بهبود برونشيت و پيشگيري از سرطان كولون در دست اجرا است.
طبع زيره سياه خيلي گرم و خشک است.
زيره سياه داراي خواص مدر، بادشکن، مقوي، زيادکننده شير، قاعده‌آور، نيرودهنده، ضد کرم، هضم کننده، ضد تشنج، قابض، معرق، مقوي معده، قاطع اسپرم است.
زيره سياه در موارد بلع هوا، نفخ شکم، برطرف کردن سوءهاضمه، تسهيل هضم غذا، دل پيچه کودکان، انگل معده و روده، دفع بادهاي کليه و مثانه، تنگي نفس، خفقان سرد، سکسکه نفخي، استسقاء به‌کار مي‌رود.
خوردن زيره يا روغن آن در رفع سوءهاضمه و دل دردهاي کودکان مفيد است.
زيره داراي خاصيت ضدگرفتگي دارد و براي رفع گرفتگي‌هاي دوران قاعدگي‌مفيد است.
مقوي بدن و چاق کننده است. معده را گرم و تقويت مي‌کند و کرم تنيا را دفع‌مي‌کند. و اثر قابل ملاحظه‌اي در جلوگيري از ايجاد بادهاي اضافي در روده و درمان‌اسهال دارد.
دم کرده يک قاشق مرباخوري ميوه له شده زيره سياه در نيم ليتر آب جوش‌براي تنبلي اعمال گوارشي 2 ـ 1 گرم ، بي‌اشتهايي، باد يا درد روده مصرف مي‌شود و دانه زيره را يا مي‌جوند و يا از گرد گياه مخلوطي در آب ميل مي‌نمايند.
مصرف دم کرده زيره سياه و يا جويدن آن در رفع و کاهش دردهاي ناشي از قاعدگي، دردهاي روده وبي اشتهايي بسيار مؤثر است، مصرف زيره سياه يا روغن آن در رفع سوء هاضمه و دل دردهاي کودکان و تنگي نفس نيز، کاربرد فراواني دارد، اين گروه با تحقيقات خود دريافتند: دم کرده زيره سياه همراه با گياه " اوجي " در رفع اسهال، نفخ و سندرم تحريک پذيري روده مفيد است و بررسي ها نشان داد که اين گياه داراي خواص ضد عفوني کنندگي، ضد کرم، ضد تشنج و شل کننده عضلات بوده و مقوي و نيروبخش است؛ بنابراين مصرف آن به افراد داراي مشکلات مذکور توصيه مي شود/س.