به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، بررسی روند جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران طی یکسال گذشته به صورت خاص و روند چند سال اخیر آن به گواه آمار نشان می دهد که با وجود فاصله زیاد کشور با فرصت ها و ظرفیت های عظیم جذب سرمایه خارجی، اما روند حداقل 5 سال گذشته در یک خط سیر رو به رشدی قرار گرفته است.
ایران در سال گذشته توانسته است به میزان 5.3 میلیارد دلار طرح و پروژه برای جذب سرمایه های خارجی طراحی و معرفی کند و با اینکه نتوانست به همه آنچه که تدارک شده بود برسد، رقم 4.1 میلیارد دلار جذب سرمایه گذاری خارجی را محقق کرد.
تلاش برای جذب سرمایه های خارجی در پروژه ها و به کارگیری آن در برنامه های پیشرفت اقتصادی چه از سرمایه گذاران خارجی و چه از ایرانیان مقیم سایر کشورها؛ تفکری است که در چندسال گذشته جدی شده و با تدوین برخی اولویت ها رو به رشد گذاشته است.
تلاش برای بازگرداندن سرمایه ایرانیان خارج نشین
در تعامل با بخش دولتی و برای رفع موانع عمومی سرمایه گذاری در ایران و اخذ مصوبات و مشوق های لازم؛ اقداماتی از جمله طراحی و تدوین مشوق های هدفمند، اصلاح و تسریع فرایند صدور مجوز سرمایه گذاری خارجی و تدارک بسته ها و فرصت های سرمایه گذاری برای جذب سرمایه خارجی، صورت گرفته است.
همچنین تاثیر برخی از وزارتخانه ها و دستگاه ها در بهبود روند جذب سرمایه های خارجی مانند نیرو، راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و برخی سازمان ها مانند خصوصی سازی، بنیاد مستضعفان و جانبازان، سازمان بورس و اوراق بهادار، اتاق های بازرگانی، سازمان میراث فرهنگی، مناطق آزاد، سازمان انرژی های نو، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و سازمان گسترش و نوسازی معادن، سازمان اقتصادی کوثر، شستا و صندوق توسع ملی نیز مورد تاکید برنامه ریزان قرار گرفته است.
جدول شماره (1): بررسی آمار و روندهای سرمایه گذاری خارجی در جهان
|
منطقه/ گروه کشوری |
حجم جریان ورودی(میلیارد دلار) |
نرخ تغییرات نسبت به سال 2010 (درصد) |
پیش بینی جریان های ورودی سال 2014 (میلیارد دلار) |
|
کشورهای توسعه یافته |
748 |
21+ |
840 تا 1020 |
|
کشورهای در حال توسعه |
684 |
11+ |
755 تا 930 |
|
کشورهای در حال گذار |
92 |
24+ |
110 تا 150 |
|
جنوب آسیا |
38.9 |
22.6+ |
460 تا 570 |
|
غرب آسیا |
48.68 |
16.34- |
460 تا 570 |
|
آسیای میانه |
84.53 |
22.58+ |
460تا 570 |
|
جهان |
1524 |
16+ |
1700 تا 2110 |
در جدول شماره (1) از نظر قاره ای تنها دو قاره آفریقا و اقیانوسیه با رشد منفی نسبت به سال قبل همراه بود و در تقسیم بندی منطقه ای نیز تنها دو منطقه غرب آسیا و حوزه دریای کارائیب با رشد منفی روبرو بودند.
جدول شماره (2): لیست 10 کشور برتر سرمایه فرست دنیا در سال 2011 و مقایسه آن با عملکرد 2010
|
کشور |
میزان سرمایه فرستی2010(میلیون دلار) |
میزان سرمایه فرستی2011(میلیون دلار) |
|
آلمان |
109.321 |
54 |
|
جزایر ویرجین |
58.717 |
63 |
|
چین |
68.87 |
65 |
|
روسیه |
52.523 |
67 |
|
سوئیس |
64.78 |
70 |
|
هنگ کنگ |
95.396 |
82 |
|
فرانسه |
76.867 |
90 |
|
بریتانیا |
39.502 |
107 |
|
ژاپن |
56.263 |
114 |
|
ایالات متحده |
304.399 |
397 |
بررسی وضعیت سرمایه گذاری خارجی در ایران از سال 1999 تا 2011 نشان می دهد که مجموعه تلاش ها منجر به رشد ورود سرمایه های جدید به داخل کشور به میزان 117 درصد در سال گذشته میلادی شده است.
جدول شماره (3): وضعیت سرمایه گذاری خارجی در ایران از1999 تا 2011
|
سال |
حجم سرمایه گذاری خارجی(میلیون دلار) |
رشد سالانه(درصد) |
نرخ رشد نسبت به میانگین مقطع زمانی پایه از 1999 تا 2010 (درصد) |
|
متوسط 1999-2006 |
1.912 |
- |
- |
|
2007 |
2.005 |
- |
4.9 |
|
2008 |
1.909 |
4.8- |
0.15- |
|
2009 |
3.048 |
59.7 |
59.4 |
|
2010 |
3.648 |
19.7 |
90.8 |
|
2011 |
4.152 |
13.8 |
117.1 |
آمارهای مربوط به سرمایه های خارجی جذب شده در استان های کشور بدون احتساب نفت و گاز در سال90 (2011 میلادی) نشان می دهد که فارس با 390 میلیون دلار بیشترین میزان سرمایه خارجی را جذب کرده است که بیشتر از 2 برابر کل بودجه های عمرانی اختصاص یافته به این استان است.
گیلان در این بخش با 212 میلیون دلار در جایگاه دوم کشور و تهران با جذب 135 میلیون دلار سرمایه خارجی در جایگاه سوم قرار دارد. کران در این بخش 130 میلیون دلار و مازندران نیز 124 میلیون دلار جذب سرمایه خارجی داشته اند.
آذربایجان شرقی نیز 121 میلیون دلار و زنجان 116 میلیون دلار سرمایه خارجی در سال گذشته جذب کرد. با این حال همدان نیز توانسته است 103 میلیون دلار سرمایه خارجی برای اجرای طرح های جذب کند. مابقی استان ها دارای جذب سرمایه های خارجی کمتر از 100 میلیون دلار بوده اند.
البته اگر بخواهیم جذب سرمایه های خارجی را با احتساب نفت و گاز بررسی کنیم استان بوشهر با جذب 1955 میلیون دلار در جایگاه اول کشور قرار دارد و بعد از آن نیز خوزستان توانسته است 943 میلیون دلار سرمایه را به داخل کشور وارد کند.
یکی از راهکارهایی که در سال های اخیر برای جذب سرمایه های خارجی مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است، تلاش برای بازگرداندن سرمایه های ایرانیان خارج کشور است که در طول چند سال اخر روند رو به رشدی داشته است.
جدول شماره (4): سهم ایرانیان مقیم خارج کشور از سرمایه خارجی جذب شده در 5 سال گذشته
|
سال |
سهم سرمایه ایرانیان مقیم خارج از کل سرمایه وارده (درصد) |
|
1386 |
0.009 درصد معادل 1.6 میلیون دلار |
|
1387 |
1.19 درصد معادل 25 میلیون دلار |
|
1388 |
5.11 درصد معادل 133 میلیون دلار |
|
1389 |
0.74 درصد معادل 28 میلیون دلار |
|
1390 |
9.95 درصد معادل 482 میلیون دلار |
جدول شماره (5): جدول مقایسه روند سرمایه گذاری خارجی ایران و جهان
|
سال |
نسبت سرمایه گذاری خارجی جذب شده به تولید ناخالص داخلی کشور (درصد) |
سهم تولید ناخالص داخلی ایران از کل تولید ناخالص داخلی جهان (درصد) |
سهم سرمایه گذاری خارجی جذب شده ایران از جریان سرمایه گذاری جهان(درصد) |
|
2007 |
0.54 |
0.55 |
0.1 |
|
2008 |
0.45 |
0.58 |
0.1 |
|
2009 |
0.83 |
0.63 |
0.25 |
|
2010 |
0.95 |
0.64 |
0.27 |
|
2011 |
0.90 |
0.68 |
0.27 |
بررسی روند نرخ رشد سالیانه سرمایه گذاری خارجی ایران و منطقه با نرخ رشد سال پایه 2006 نشان می دهد که ایران در بین سایر کشورهای منطقه دارای رشد 152 درصدی در نرخ رشد سالیانه جذب سرمایه از خارج است.
در این بخش پاکستان رشد منفی 62 درصدی و عربستان نیز نرخ رشد منفی 4 درصدی را به ثبت رسانیده است. همچنین ترکیه دارای رشد منفی 21 درصدی در نرخ رشد سالیانه سرمایه گذاری خارجی بوده است.
کشور عمان با نرخ رشد منفی 51 درصدی و قطر نیز با نرخ رشد منفی 102 درصدی مواجه شده اند. در این بین متوسط نرخ رشد سالیانه سرمایه گذاری خارجی در منطقه خاورمیانه به میزان 22.36 درصد اعلام شده است.
جدول شماره (6): رتبه ایران در منطقه در بخش جذب سرمایه گذاری خارجی
|
سال |
رتبه ایران در منطقه |
تغییر جایگاه |
|
2008 |
7 |
- |
|
2009 |
5 |
2+ |
|
2010 |
5 |
- |
|
2011 |
3 |
2+ |