پس از مذاکرات بی نتیجه مسکو در ماه گذشته، بین مذاکره کنندگان هسته ای ایران و نمایندگان آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین ، روسیه و آلمان( گروه 1+5) طرفین توافق کردند گفت و گو ها به سطح کارشناسی تنزل پیدا کند و نمایندگان ایران و گروه 1+5 در سوم جولای در استانبول در خصوص ادامه یا توقف مذاکرات در سطح عالی تصمیم گیری کنند.
این مذاکرات پشت درهای بسته در شرایطی در هتل کونراد استانبول برگزار شد که مانور موشکی ایران در کویر اطراف سمنان دومین روز خود را سپری می کرد. مانوری که به طور روشن هدف از آن حمله به مدل پایگاه های کشورهای دشمن ایران در منطقه عنوان شده است. تشنج ایجاد شده پس از تهدید ایران در خصوص بستن تنگه هرمز و تحرکات نظامی آمریکا برای افزایش پتانسیل های خود در منطقه موجب شد تحلیلگران انتظار های خود از نشست مسکو را به پایین ترین سطح کاهش دهند.
به گزارش روزنامه گاردین هیات آمریکایی به ریاست دو کارشناس زبده تسلیحاتی شامل گری سمور و رابرت اینهورن در نشست استانبول حاضر بود و ریاست هیات ایرانی را نیز علیرضا اصغری، مشاور قانونی سازمان انرژی اتمی ایران بر عهده داشت.
به گزارش این روزنامه انگلیسی؛ لندن نیز یک دیپلمات عالی رتبه را به استانبول فرستاد تا در خصوص تغییر رفتار ایران پس از اعمال تحریم های نفتی اروپا ( روز یکشنبه) قضاوت کند.
توافق در نیمه شب
گزارش روزنامه کریستین ساینس مانیتور حاکی از آن است که دیپلمات های حاضر در نشست مسکو، نیمه شب در حالی سالن نشست محرمانه استانبول را ترک کردند که برای نشستی در آینده بین معاونان سیاسی مذاکره کنندگان عالی دو طرف به اجماع دست یافتند. گفته می شود که هدف از این نشست طراحی گام های بعدی و ادامه مذاکرات در خصوص پیشنهاد ارائه شده به ایران است.
این در حالی است که ریسک های شکست مذاکرات به وضوح در پیام های نظامی ایران و آمریکا مشخص است. مانور نظامی و تهدید بستن تنگه هرمز از سوی ایران و در مقابل افزایش توان نظامی آمریکا در منطقه هر یک بخشی از چشم انداز شکست مذاکرات را به تصویر می کشد.
این در حالی است که یک مقام ایرانی نزدیک به روند مذاکرات تاکید دارد که دو طرف یکدیگر را درک نمی کنند. این نظریه ای است که تحلیلگران غربی نیز با توجه به فضای 4 دور مذاکره اخیر، ارائه می کنند. یک مقام ایرانی نیز در گفت و گو با روزنامه کریستین ساینس مانیتور این نکته را یادر آور شده که فضای مذاکرات بسیار پیچیده است و دو طرف می خواهند حتی در صورتی که تنها نتیجه توافق برای دور دیگری از مذاکرات کارشناسی باشد، اینگونه نشان دهند که برخی دستاور ها حاصل شده است.
طرح مسکو
نتیجه نشست استانبول در واقع اجرای طرح مسکو است. طرحی که با نشست در سطح متوسط بین هلگا اشمیت، معاون سیاسی اتحادیه اروپا و علی باقری معاون مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران، آغاز می شود. یک دیپلمات اروپایی در این زمینه اظهار داشت، نتیجه این مذاکرات نقش تعیین کننده ای بر ادامه مذاکرات در سطح عالی دارد.
گزارش ها حاکی از آن است هیات ایرانی بدون اظهار نظر در مقابل رسانه ها در ساعت یک بامداد محل برگزاری مذاکرات را ترک کرده است. تنها یکی از اعضای هیات مذاکره کننده ایرانی در مقابل پرسش خبرنگاران در تحلیل فضای مذاکرات اظهار داشت: ما می خندیم و این همه چیز را می گوید.