به گزارش
گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران به نقل از
خبرگزاری مهر، Qs به عنوان نظام رتبه بندی دانشگاهها فعالیت خود
را از سال 2004 آغاز کرده اما اینکه دانشگاهها را بر اساس رشته های موضوعی
رتبه بندی می کند، مربوط به سال 2011 میلادی به بعد می شود.
هر نوع رتبه بندی بین المللی با چالشهای جدی مواجه است که عمدتاً مربوط به
موجود بودن داده ها در کشورها و نظامهای دانشگاهی مختلف می شود. مثلا،
گستره داده های موجود از کشورهایی مانند انگلستان، استرالیا یا آمریکا با
داده های در دسترس کشورهایی مانند هندوستان، یونان یا برزیل تفاوت دارد.
این چالشها زمانی مشخص تر می شوند که توجه یک نظام رتبه بندی به جنبه خاصی
از عملکرد یک دانشگاه معطوف می شود. در حالیکه انتظار اینکه یک دانشگاه
درک خوبی از میانگین نسبت استاد به دانشجوی خود داشته باشد انتظاری است
معقول، اما اعمال این شاخص بر حسب دانشکده یا گروه های آموزشی حتی در
کشورهای پیشرفته که دارای داده های آماده و در دسترس است، دشوار نشان می
دهد.
به دلایلی که بیان شد در روش شناسی رتبه بندی QS تنها به شمول شاخصهایی
اکتفا شده که در دسترس بوده و از نظر استفاده برای رتبه بندی دانشگاهها بر
حسب موضوع قابل اعتماد هستند.
Qs دارای سه مجموعه وسیع از داده هایی است که این سیستم را برای رتبه بندی
رشته های موضوعی توانمند می سازد: 1-داده های حاصل از تحقیقات مربوط به
شهرت دانشگاه و استخدام کنندگان و داده های پایگاه اسکوپوس که برای شاخص
نسبت استناد به عضو هیأت علمی مورد استفاده قرار می گیرد.
ا
نتخاب رشته های موضوعی
تعداد رشته های موضوعی بسیار زیاد است اما QS در مجموع 29 رشته دانشگاهی
را جهت رتبه بندی انتخاب کرده است. این 29 رشته به این جهت انتخاب شده که
با معیارهای شمول تخصصها، سطح پاسخگویی دانشگاهی و مناسبت مجموع شاخصها
سازگاری دارند.
شرایط دانشگاهها
برای ورود رشته های موضوعی به رتبه بندی، دانشگاهها و موسسات باید سه شرط
ساده زیر را برآورده سازند: دریافت بیشترین پاسخ از متخصصان آموزش عالی،
استخدام کنندگان و تعداد مقالات منتشر شده در هر رشته موضوعی که از آستانه 5
سال بیشتر و بالاخره در رشته مورد نظر دارای برنامه های کارشناسی یا
تحصیلات تکمیلی باشد.
بررسی مربوط به تعیین شهرت و اعتبار دانشگاه و استخدام کنندگان بزرگترین
بررسی در نوع خود است که در سطح جهان صورت می گیرد. در سال 2012 مجموع
پاسخهای دریافتی درباره شهرت و اعتبار دانشگاهها 33 هزار و 744 پاسخ بود.(
20.8 درصد در حوزه هنرها و علوم انسانی، 27.3 درصد در حوزه مهندسی و فنی،
17.19 درصد در حوزه علوم زیستی و پزشکی، 23.9 درصد در حوزه علوم طبیعی و
30.9 درصد در حوزه علوم اجتماعی و مدیریت).
شاخص استخدام کنندگان نیز عامل مهمی در ارزیابی دانشگاههایی است که در سطح
بین المللی فعالیت دارند. درسال 2012 میلادی بیش از 16 هزار موسسه در این
بررسی شرکت کردند. در این شاخص از استخدام کنندگان خواسته می شود ابتدا 10
سازمان ملی و سپس 30 موسسه بین المللی را که در استخدام دانش آموختگان
دانشگاهی فعال هستند، معرفی کنند. علاوه بر این، حوزه تخصصی مورد نیاز نیز
سوالی است که باید به آن پاسخ داده شود.
رشته های مهندسی و فنی
این رشته ها شامل علوم کامپیوتر، مهندسی شیمی، مهندس عمران، مهندسی برق و مهندسی مکانیک هستند.
علوم کامپیوتر انستیتو تکنولوژی ماساچوست (MIT) با (96.8) امتیاز از مجموع 100، استنفورد
(91.9)، کارنیگی ملون (91)، برکلی (89.1) و هاروارد (88.6) پنج دانشگاه
نخست به شمار می آیند که به ترتیب رتبه های اول تا پنجم را به خود اختصاص
داده اند.
رتبه های 6 تا 7 نیز به ترتیب به دانشگاههای آکسفورد(88.3)، کمبریج
(86.1)، انستیتو تکنولوژی سوئیس در زوریخ (85.5)، دانشگاه ملی
سنگاپور(83.7) و دانشگاه پرینستون (83.7) تعلق دارد.
بدین ترتیب از مجموع 10 دانشگاه نخست، 6 دانشگاه در ایالات متحده، 3 دانشگاه در اروپا و یک دانشگاه در قاره آسیا قرار دارند.
از قاره آسیا دوباره در بین 20 دانشگاه نخست در رشته موضوعی علوم کامپیوتر
می توان نام دانشگاه توکیو با 82.6 و دانشگاه علوم و فناوری هنگ کنگ با
امتیاز 81.4 را مشاهده کرد که در جایگاه 11 و 13 جهان در رشته علوم
کامپیوتر نشسته اند.
دانشگاه ملبورن در استرالیا (78.7) و دانشگاه هنگ کنگ (78.7) به
طور مشترک حائز رتبه 21 جهان هستند، همچنین دانشگاه پکن و دانشگاه شینهوا
هر دو در چین رتبه 35 جهان را به دست آوردند.
دانشگاه ملی کره نخستین دانشگاه از کره جنوبی نیز همراه با دانشگاه چینی
هنگ کنگ موفق به کسب رتبه 41 جهان شده اند. از کشور هندوستان انستیتو
فناوریهای هند در بمبئی، دهلی نو و کانپور حائز رتبه 51 جهان هستند.
در قاره آمریکای جنوبی نخستین دانشگاه تراز اول در حوزه علوم کامپیوتر به
دانشگاه سائو پالو در برزیل تعلق دارد که با کسب 63.7 امتیاز در جایگاه 51
جهان نشسته است.
رتبه انستیتو فناوری و دانشگاه تلاویو رژیم اسرائیل غاصب هم در دامنه بین 101 تا 150 قرار دارد.
دانشگاه نفت و معادن ملک فتح به عنوان تنها دانشگاه کشورهای اسلامی تنها
دانشگاه نخستین کشوری است که در رشته علوم کامپیوتر در دامنه بین 151 تا
200 قرار دارد.
در مجموع بیشترین دانشگاههایی که در حوزه علوم کامپیوتر رتبه های مهم و
ارزشمند را کسب کرده اند مربوط به قاره آمریکا و قاره اروپا است. با این
حال، تعداد دانشگاهها از قاره آسیا و اقیانوسیه نیز که رتبه های ممتازی در
این حوزه کسب کرده اند قابل توجه است.
استرالیا 11 دانشگاه، چین 8 دانشگاه، ژاپن 7 دانشگاه، کره جنوبی و
هندوستان هر کدام 6 دانشگاه، هنگ کنگ و تایوان هر کدام 5 دانشگاه، سنگاپور و
رژیم اشغالگر قدس هر کدام 3 دانشگاه، زلاندنو و عربستان سعودی هر کدام یک
دانشگاه در این رتبه بندی دارند.