سال گذشته وزارت نیرو طرح یک برابر پنج را به عنوان طرح پاداش صرفه جویی برای مشترکان برق اجرا کرد تا در شرایط پیک تابستان با تشویق به صرفه جویی و مدیریت مصرف، گذر از دوره اوج مصرف تسهیل شود. وزارت نیرو جواب این اعتماد و سرمایه‌گذاری خود برای بخش خانگی را گرفت و در دوره اوج تابستان ۱۴۰۱ با همکاری مشترکان، مصرف برق در حدود ۴ درصد کاهش پیدا کرد. این کاهش مصرف در شرایطی رقم خورده که هرساله یک میلیون مشترک جدید به تقاضای برق کشور افزوده می‌شود و به تبع، رشد مصرف را در پی خواهد داشت.

بر اساس آمار و ارقام اعلام شده، در طرح پاداش صرفه جویی برق در سال گذشته که تنها شامل مصارفی می‌شد که کمتر از میزان الگو بودند، ۴۰ درصد مشترکان خانگی مشارکت کردند و مشمول این پاداش صرفه جویی شدند. در این طرح با پرداخت ۱۳۵۰ میلیارد پاداش صرفه جویی، قبض ۸ میلیون مشترک رایگان شد و حتی بعضی مشترکان هم بستانکار شدند. لازم به ذکر است الگوی مصرف در مناطق عادی که ۸۰ درصد مشترکان خانگی در این بازه جای می‌گیرند ۳۰۰ کیلووات و در مناطق گرمسیری ۳۰۰۰ کیلووات محاسبه شده است.

برای تابستان ۱۴۰۲، وزارت نیرو تصمیم به گسترده‌تر کردن این طرح گرفته تا مشترکان بیشتر و حتی پر مصرف‌هایی که میزان تقاضای آن‌ها بالای الگوی مصرف است را نیز به همراهی در این طرح ترغیب کند. در طرح جدید امسال که ابتدای خرداد آغاز می‌شود و تا پایان شهریور ادامه خواهد داشت بیش از ۳۱ میلیون مشترک می‌توانند مشمول پاداش شوند.

مبنای اعطای پاداش، مصرف سال گذشته مشترکان است

یکی دیگر از تفاوت‌هایی که این طرح با سال گذشته دارد این است که مبنای اعطای پاداش، مقایسه مصرف یک مشترک با مصرف سال گذشته خود در مدت مشابه است. مسئله دیگری که جذابیت مشارکت در این طرح را افزایش داده، میزان مبلغی است که در ازای هر کیلووات صرفه جویی اختصاص داده می‌شود. قیمت فروش برق به ازای هر کیلووات ۱۰۰ تومان برای مناطق معمولی است، اما در این طرح بابت هر کیلووات صرفه جویی در بالاترین پله، ۲ هزار تومان پرداخت می‌شود. با افزایش میزان مصرف، مبلغ پاداش به ازای هر کیلووات نیز کمتر خواهد شد و در پله‌های بعدی ۱۵۰۰ تومان، ۱۰۰۰ و ۵۰۰ تومان است.

علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو ضمن اینکه اعلام کرد به زودی روش‌های کاهش مصرف به نحوی که به رفاه مردم آسیب نرسد را معرفی خواهد کرد، در خصوص چگونگی کاهش مصرف برای بهره‌مند شدن از پاداش صرفه جویی گفت: ایجاد سایه بان برای کولر‌ها، استفاده از ظرفیت روشنایی روز، استفاده نکردن از وسایل برقی در اوج مصرف از جمله راهکار‌های کاهش مصرف است. اگر دمای آسایش که ۲۴ درجه است در منازل رعایت شود صرفه جویی قابل توجه‌ای به همراه دارد. اگر مشترکی در منطقه عادی مصرف، کولر را از دور تند به دور کند تبدیل کند اگر زیر الگوی مصرف باشد به ازای هر کیلووات ساعت کاهش مصرف تا ۲ هزار تومان پاداش می‌گیرد. حال اگر فردی بالاتر از الگو مثلا ۴۰۰ کیلووات ساعت مصرف داشته، اما مصرف خود را به ۲۵۰ کیلووات ساعت برساند نیز پاداش می‌گیرد. البته رقم پاداش برای مشترکان زیر الگوی مصرف ییشتر است. 

مشترکان چگونه مصرف خود را رصد کنند؟

به گفته وزیر نیرو، اطلاعات روی قبوض الکترونیکی که به صورت پیامک ارسال می‌شود موجود است. همچنین مشترکان می‌توانند به سامانه برق من مراجعه و مصارف سال‌ها و ماه‌های گذشته خود را بررسی کنند. پاداش‌های صرفه جویی در قبوض برق اعمال می‌شود و اگر مشترک پاداش بیشتر از میزان مصرف داشته باشد بستانکار می‌شود. در حال بررسی هستیم که در سامانه تغییری ایجاد کنیم تا امکان دریافت نقدی پاداش هم وجود داشته باشد.

افزایش تعرفه پرمصرف‌ها در جیب مشترکان صرفه جو

مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق در تشریح تامین منابع مالی پرداخت پاداش‌های صرفه‌جویی گفت: منابع مالی که برای این اجرای این طرح پیش‌بینی شده به طور عمده از محل منابع و ظرفیت‌های قانونی بودجه است که برای این موضوع در نظر گرفته شده، همچنین تعرفه مشترکان پر مصرف به صورت پلکانی افزایش خواهد یافت که این افزایش تعرفه نیز به پرداخت پاداش کم مصرف‌ها اختصاص می‌یابد. ۸۰ درصد مشترکان خانگی زیر الگوی مصرف، برق مصرف می‌کنند و فقط ۲۰ درصد از مشترکان مصرف بالایی دارند.  از همین ۲۰ درصد مشترک پرمصرف هم حدود ۴ درصد از مشترکان مصرفشان بسیار بالا است که بایستی راهکار‌هایی را برای کاهش مصرف اتخاذ کنند، در غیر این صورت مشمول تعرفه‌های پلکانی خواهند شد و مصوبات قانونی برای آن‌ها اجرا می‌شود.

صنعت برق همانند سال گذشته حساب ویژه‌ای روی صرفه جویی و همراهی مشترکان بخش خانگی باز کرده و پیش‌بینی می‌کند با طرح پاداش و ترغیب مشترکان به کاهش مصرف، به طور متوسط ۵ درصد کاهش را در تابستان امسال نسبت به سال گذشته شاهد باشیم و ضمن پررنگ شدن فرهنگ صرفه جویی در خانه ها، با استفاده از ظرفیت‌های این بخش به ناترازی در تقاضا و عرضه برق غلبه کنیم.