سایه خشکسالی بسیار شدید بر سر خراسان رضوی

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، آن طور که مدیر کل هواشناسی خراسان رضوی بر اساس آمار سال زراعی گذشته یعنی از اول مهر سال ۹۹ تا اول مهر ۱۴۰۰ اعلام کرده، وضعیت خشکسالی بسیار شدید در شهرستان‌های مشهد، خواف، رشتخوار، کلات، داورزن، جوین و تایباد مشهودتر از دیگر شهرستان‌های استان بوده است که این روند نیز ادامه دارد.

از سوی دیگر بنا بر اذعان مدیر عامل آب منطقه‌ای، تمامی شهرستان‌های خراسان رضوی  با تنش آبی روبه رو هستند و ۷۲ درصد ظرفیت سد‌های استان خالی از آب است؛ در این شرایط آن چه از گفته‌های مسئولان برداشت می‌شود این است که کاهش سطح زیر کشت در حوزه کشاورزی و ندادن شارژ مازاد، تغییر دادن مصارف صنعتی از آب چاه‌ها به پساب و حفر چاه برای مصارف بهداشتی هتل‌ها و مراکز تجاری مهم‌ترین برنامه‌های مدیریت آب استان در فصل‌های پیش رو خواهد بود.

محمد علایی مدیر عامل آب منطقه‌ای  درباره وضعیت آبی استان در فصل‌های پاییز و زمستان امسال می گوید: هم اکنون همه شهرستان‌های استان با تنش آبی روبه رو هستند، اما اجازه نخواهیم داد وضعیت به جیره‌بندی آب برسد، زیرا مسئله آب شرب مردم خط قرمز ماست. ۷۲ درصد مخازن سد‌های استان خالی است.

 او  با اشاره به وضعیت بارش‌های سال آبی ۹۹-۱۴۰۰ می‌ افزاید: حجم کل بارش‌های استان از ابتدای پاییز سال گذشته تاکنون حدود ۹۹ میلی‌متر و وضعیت بارندگی استان در ۱۰۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

مدیر عامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی ادامه می دهد: از سویی هم اکنون بیش از ۷۲ درصد ظرفیت سد‌های استان خالی از آب و تنها ۲۸ درصد مخازن سد‌های استان دارای آب است. این در حالی است که بنا بر پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی امسال پاییز خشکی خواهیم داشت و این شرایط ممکن است در زمستان امسال و سال آینده هم ادامه داشته باشد که به همین دلیل برنامه‌های جدی برای مدیریت مصارف آب استان و شهر مشهد خواهیم داشت که طی جلساتی که با وزیر نیرو داشته‌ایم برخی از این برنامه‌ها مصوب شده است و اجرایی خواهد شد.

علایی با اشاره به کاهش سطح زیر کشت علایی بیان می‌کند:بخش کشاورزی استان ۸۵ درصد مصارف آبی استان را به خود اختصاص می‌دهد و امسال باید برنامه‌های جدی در این بخش اجرایی شود. یکی از برنامه‌های امسال، اجرای طرح کم کاشت در فصل پاییز است یعنی از کشاورزان استان می‌خواهیم سطح زیر کشت محصولات کشاورزی خود را کاهش دهند.

او تصریح می کند: با وجود این‌که می‌دانیم کاهش تولیدات کشاورزی تأثیرات منفی خواهد داشت، اما چاره‌ای جز این کار و حرکت به سمت کشت‌های نوین نخواهیم داشت. کشاورزان توجه داشته باشند امسال به هیچ عنوان شارژ مازاد نخواهیم داشت.

مدیر عامل آب منطقه‌ای استان تأکید می کند: به‌طور مثال در دشت مشهد حدود ۶۳۰ میلیون متر مکعب از مصارف به بخش کشاورزی مربوط می‌شود که بخش عمده آن سنتی است و برنامه داریم که با اجرای سیاست‌های کشت نوین با همکاری کشاورزان و حمایت وزارت نیرو، کشت و کار‌ها را در این دشت به کشت نوین گرایش دهیم.

علایی  اظهار می کند:  ۱۵ هزار باغ در دشت مشهد داریم که بخش اصلی آبیاری آن‌ها به‌صورت سنتی است و این وضعیت باید تغییر کند. در حوزه سد دوستی، امسال به‌هیچ‌عنوان تخصیص آب کشاورزی نخواهیم داشت، زیرا شرایط اجازه چنین کاری را به ما نمی‌دهد و این موضوع را با کشاورزان مطرح کردیم.

او می‌افزاید: در حوزه صنعت نیز با موافقت وزیر نیرو، برنامه‌ای تدوین شد که تا سال ۱۴۰۲ تمامی واحد‌های صنعتی باید مصارف آبی خود را از طریق پساب تأمین کنند و از آب چاه‌ها استفاده نکنند. مثلاً نیروگاه توس چهار حلقه چاه در اختیار دارد که جزو منابع آبی خوب ما هستند، مذاکراتی انجام دادیم که تا سال ۱۴۰۲ تنها از پساب استفاده شود و دیگر واحد‌های صنعتی نیز موظف خواهند بود این برنامه را اجرایی کنند.

مدیر عامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی شروط مجوز حفر چاه به هتل‌ها علایی یکی دیگر از طرح‌های پیش رو برای کاهش مصارف آبی مشهد را جداسازی مصارف آب شرب از بهداشت حوزه خدمات می‌داند و ادامه می دهد: هتل‌ها و مراکز تجاری بزرگ جزو عمده مصرف‌کنندگان ما در شهر مشهد هستند که بخشی از این آب صرف مصارف غیر شرب می‌شود و باید جلوی این وضعیت گرفته شود. طرحی که بناست اجرا شود و خود هتل‌ها پیشگام آن بوده‌اند این است که برای مصرف هتل‌ها مثلاً هتل‌های پنج ستاره اجازه حفر یک حلقه چاه برای مصارف بهداشتی بدهیم.

بیشتر بخوانید

• مهار خشکسالی با اجرای طرح های آبخیزداری

علایی بیان می‌کند: این مجوز دارای شروطی است. ابتدا این که با همکاری آبفا میزان مصارف این مجتمع‌ها و مراکز مشخص خواهد شد و سپس تعیین می‌شود که چه میزان از این مصارف به‌صورت شرب استفاده و چه میزان صرف خدمات دیگر مانند استخرها، شست وشو‌ها و امثال آن می‌شود. سپس بر اساس میزان مصارف بهداشتی پروانه حفر چاه خواهیم داد و این سهمیه از منابع آبی که تاکنون به آن‌ها داده می‌شد کاسته خواهد شد. علاوه بر این، تمامی این چاه‌ها دارای کنتور است و بر آن ها نظارت می‌شود که مازاد برداشتی صورت نگیرد.

او تصریح می کند: امروز در برخی مناطق شهر مشهد که بعضاً هتل‌های بزرگ یا مراکز تجاری در آن جا مستقر است با پدیده بالاآمدگی آب روبه رو هستیم. مثلاً در منطقه سپاد سطح آب زیرزمینی به ۸ متر رسیده که این وضعیت به ضرر مراکز است که طبقات تحتانی هم دارند؛ بنابراین حفر چاه برای این مراکز مثبت خواهد بود ضمن این که سهمیه آبی که تاکنون از شبکه آب شرب مصرف می‌کردند کسر خواهد شد.

سایه «خشکسالی بسیار شدید» بر سر مشهد و ۶ شهر استان، اما همان طور که اشاره شد سایه «خشکسالی بسیار شدید» بر سر مشهد و شش شهر استان سنگینی می‌کند؛ آن طور که مدیر کل هواشناسی خراسان رضوی بر اساس آمار سال زراعی گذشته یعنی از اول مهر ۹۹ تا اول مهر ۱۴۰۰ اعلام کرده، وضعیت خشکسالی بسیار شدید در شهرستان‌های مشهد، خواف، رشتخوار، کلات، داورزن، جوین و تایباد مشهودتر از دیگر شهرستان‌های استان بوده است که این روند ادامه دارد.

محسن عراقی زاده، مدیر کل هواشناسی خراسان رضوی  می‌گوید: طبق بررسی‌های انجام شده بیشتر شهرستان‌های استان در سال زراعی گذشته با خشکسالی بسیار شدید مواجه بودند که این روند ادامه دارد.

فقط ۳ شهرستان خراسان رضوی  در وضعیت بهتر بارندگی

 او با اشاره به وضعیت بارندگی در شهر‌های مختلف خراسان رضوی می افزاید: از اول مهر سال گذشته تا اول مهر امسال فقط شهرستان‌های تربت‌جام، تربت‌حیدریه و بردسکن از نظر بارندگی بهتر از بقیه شهرستان‌ها بوده است.

عراقی زاده بیان می کند:خشکسالی بسیار شدید در شهرستان‌های مشهد، خواف، رشتخوار، کلات، داورزن، جوین و تایباد مشهودتر از بقیه شهرستان‌ها بوده است.

او تصریح می کند: تابستان امسال غیر از بخش‌هایی از مرکز استان که شرایط خشکسالی متوسط تا نرمال داشته است، بقیه مناطق استان خشکسالی بسیار شدید را تجربه کردند.

مدیر کل هواشناسی خراسان رضوی تأکید می‌کند: این در حالی است که پهنه بندی شش ماهه خراسان رضوی شرایط بهتری دارد به طوری که غیر از بخش‌هایی از شرق، جنوب و جنوب غرب استان که خشکسالی بسیار شدید تا خشکسالی متوسط داشته، بقیه استان شرایط خشکسالی شدید تا نرمال را تجربه کرده است.

عراقی زاده میانگین بارندگی استان در سال زراعی گذشته را بیشتر از آن چه علایی اعلام کرده است، ذکر می‌کند و با برآورد ۱۲۰ میلی متر اظهار می کند: این میزان نسبت به سال زراعی قبل از آن ۶۰ درصد و نسبت به دوره آماری بلند مدت ۴۱ درصد کاهش دارد.

او می افزاید: در این مدت تمامی شهرستان‌های استان نسبت به سال گذشته و دوره آماری بلند مدت کاهش بارندگی داشته‌اند که بیشترین کاهش نسبت به دوره بلند مدت مربوط به کلات با ۶۵ درصد و کمترین کاهش مربوط به ریوش با ۴ درصد بوده است. تجربه کم بارش‌ترین سال زراعی در مشهد طی ۶۰ سال اخیر وی خاطر نشان می‌کند: طی سال زراعی گذشته در مشهد ۹۵ میلی متر باران بارید که کم بارش‌ترین سال زراعی طی ۶۰ سال گذشته بود و این میزان نسبت به سال زراعی قبل از آن ۶۷ درصد و نسبت به دوره آماری بلند مدت ۶۲ درصد کاهش داشت. شایان ذکر است خراسان رضوی طی دو دهه گذشته با خشکسالی مواجه بوده و فقط دو سال در سال‌های اخیر ترسالی را تجربه کرده است.

منبع: خراسان

انتهای پیام//م.م