قرارداد ۱۰۰۰ میلیاردی سازمان فضایی ایران با بخش خصوصی

حسن سالاریه؛ رئیس سازمان فضایی ایران در رویداد ملی فضایی سهیل با اشاره به نقش و جایگاه دانشگاه‌ها در تحولات جامعه، به برنامه ۱۰ ساله فضایی ایران اشاره کرد.

وی در این برنامه، ضمن تاکید بر رویکرد تحولی دولت سیزدهم در توسعه صنعت فضایی، به تشریح دستاورد‌ها و چالش‌های پیش روی این صنعت پرداخت.

رئیس سازمان فضایی ایران با بیان اینکه یکی از رویکرد‌های برنامه ۱۰ ساله فضایی، تقویت بخش خصوصی و ایجاد جذابیت در این صنعت است، اظهار کرد: این سند از سال ۱۴۰۱ با مناقصاتی که برای بخش خصوصی برگزار شد، اجرا شده است.

وی با اشاره به توانمندی بخش خصوصی در اجرای پروژه‌های بزرگ خاطرنشان کرد: در یک سال و سه ماه گذشته حدود هزار میلیارد تومان قرارداد‌های فضایی با بخش خصوصی منعقد شده است.

سالاریه با انتقاد نسبت به وضعیت زیرساخت‌های حوزه فضایی کشور، اظهار کرد: این زیرساخت‌ها تا حد زیادی قدیمی و غیرحرفه‌ای هستند.

 وی در ادامه به اقدامات انجام شده در این زمینه اشاره کرد و از جمله به احداث پایگاه فضایی چابهار پرداخت که پس از ۱۱ سال وقفه، همچنان در حال احداث است.

سالاریه ضمن بیان نظرات مختلفی که در خصوص احداث این پایگاه در منطقه حاره‌ای و توفانی چابهار و همچنین مجاورت آن با مرز مطرح شده بود، اذعان کرد که این چالش‌ها مانع از پیشرفت و توسعه صنعت فضایی کشور شده‌اند.

وی تأکید کرد که ادامه این روند و وجود چنین موانعی غیرقابل قبول است.

رئیس سازمان فضایی ایران در این زمینه به احداث پایگاه فضایی چابهار اشاره کرد و گفت: کلنگ این پایگاه به زمین زده شده و برنامه‌ریزی داریم که اولین پرتاب را از این پایگاه داشته باشیم.

سالاریه همچنین از برنامه‌ریزی برای احداث آزمایشگاه تخصصی فضایی خبر داد که قادر خواهد بود ۱۰۰۰ کیلوگرم ماهواره را تست کند و ابراز امیدواری کرد که بخش خصوصی در این پایگاه حضور فعال داشته باشد.

وی با تاکید بر اهمیت ادامه تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها، اظهار کرد: با عزم و اراده‌ای که در دولت و بخش خصوصی وجود دارد، شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در صنعت فضایی ایران خواهیم بود.

سالاریه با بیان اینکه در حوزه فضایی وارد بخش‌های سخت این صنعت وارد شدیم، یادآور شد: به دلیل مسائل تحریمی، سند فضایی از بخش بالا دست این صنعت یعنی ساخت ماهواره، پرتاب و پرتابگرد شروع کردیم که این بخش‌ها، زمینه‌های سخت و اقتصادی این صنعت است؛ از این رو نیاز به سرمایه‌گذاری‌های و زمان زیادی دارد تا به تثبیت برسیم.

رئیس سازمان فضایی ایران افزود: بسیاری از کشور‌هایی که در این صنعت وارد شدند برعکس این مسیر را رفته‌اند، به عنوان مثال تامین یک ماهواره مخابراتی در ابتدا هزینه‌ای باید پرداخت شود ولی بیش از ۷ تا ۸ برابر قیمت آن در طول عمر آن عایدی به لحاظ اقتصادی خواهد داشت ولی به دلیل شرایط تحریمی چنین زمینه‌ای برای ما فراهم نیست و نبوده لاجرم به سمت بخش سخت این صنعت یعنی توسعه فناوری و رسیدن آن به فناوری بوده رفتیم.

وی اضافه کرد: از سوی دیگر با توجه به توسعه پرسرعت فناوری‌های حوزه پردازشگر‌ها و کوچک شدن اندازه سنسور‌ها و پردازشگر‌ها و توسعه میکروالکترونیک و ورود پردازشگر‌های بسیار با کیفیت و کوچک شدن ماهواره‌ها از ماهواره‌های چند تنی به چند صد تا چند ده کیلوگرمی، به صنعت فضایی ما و کشور‌های نوظهور در این صنعت کرده است که این کشور‌ها با قیمت‌های کمتری به محصولات صنعت فضایی برسند.

سالاریه با بیان اینکه این زمینه موجب انگیزه در کشور شده است، گفت: قرارداد‌هایی که با بخش خصوصی منعقد می‌کنیم ماهواره‌هایی با وزن بالایی نیستند و می‌تواند بسیار خوب با توسعه فناوری که رخ می‌دهد، نیاز‌های کشور را مرتفع کند و حتی وارد تجاری‌سازی شود.

به گفته وی، با توسعه تکنولوژی که در دنیا رخ داده است، اگر توسعه ماهواره در زمانی با چند میلیون دلار محقق می‌شد، امروز با یک میلیون دلار به ماهواره‌هایی با قابلیت‌های بالا دست یابیم و این یک قابلیت جدی در این حوزه است.

رئیس سازمان فضایی ایران تاکید کرد: در چنین شرایطی برنامه ۱۰ ساله صنعت فضایی در سال ۱۴۰۱ مصوب شد و اکنون در دستور اجرا قرار دارد و بسیاری از پروژه‌ها بر اساس این برنامه برون‌سپاری شده است، چون اعتقاد داریم که ورود بخش خصوصی و دانشگاهی به توسعه حوزه فضایی کمک خواهد کرد.

وی با بیان اینکه صنعت فضایی همانند سایز حوزه‌های فناوری برای موفق شدن در درجه اول نیاز به بازار درد، با تاکید بر اینکه بازار صنعت فضایی هنوز در کشور ما شکل نگرفته است، ادامه داد: این در حالی است که در آینده نزدیک اگر کشوری اقتصادی مبتنی بر داده‌های فضایی نداشته باشد یک کشور عقب‌مانده تلقی می‌شود.

رئیس سازمان فضایی ایران نمونه خدمات فضایی را پایش بخش کشاورزی، معادن و مدیریت خشکسالی و منابع آبی دانست و گفت: از طریق یک ماهواره ۵۰۰ کیلوگرمی حدود ۹۰ تا ۱۰۰ دقیقه یک دور زمین می‌چرخد و به راحتی می‌تواند در مدت ۴ تا ۵ روز می‌تواند از هر نقطه‌ای تصویربرداری و به زمین ارسال کند حال اگر این یک ماهواره تبدیل به منظومه‌ای از ماهواره‌ها شود، دسترسی ما به داده‌های فضایی را بلادرنگ می‌کند.

سالاریه گفت: این امر می‌تواند قدرت ما را در مدیریت منابع و تصمیم‌گیری بیشتر کند و هیچ پهپادی با آن قابل رقابت نیست.

وی با اشاره به دقت تصویربرداری ماهواره‌ها خاطرنشان کرد: در سال ۸۵ پروژه‌هایی برای دوربین‌های ماهواره در کشور تعریف می‌شد در حد چند صدمتر بود و اکنون محدود ۴ تا ۵ متر است و خیلی از محققان بر روی دوربین‌های تا یک متر نیز مطالعاتی را اجرایی کردند و آماده دارند.

سالاریه ادامه داد: از آنجایی که در کشور بازار صنعت فضایی شکل نگرفته و این یک چالش جدی است و هم‌اکنون تیم‌هایی هستند که دستاوردی دارند ولی به بازار نرسیده‌اند و سرمایه و عمر زیادی در این مسیر گذاشته‌اند ولی حرکت ما برای ایجاد بازار، یک الزام و باید است، چون در آینده تعداد ماهواره‌های ساخته شده روند افزایشی دارد.

وی تاکید کرد: ما برای تسریع در این روند طبق برنامه ۱۰ ساله فضایی، طرح خرید تضمینی از تصاویر ماهواره‌ای را داریم که در این زمینه بازارسازی در کشور خواهد شد. 

رئیس سازمان فضایی ایران ادامه داد: از سوی دیگر با برخی از صندوق‌های خطرپذیر وارد مذاکره شدیم و بسیاری از شرکت‌های که با ما همکاری دارند، ضمانت‌نامه‌های خود را از این صندوق‌های خطر دریافت می‌کنند.

سالاریه از مذاکرات با صنعت بیمه در حوزه صنعت فضایی خبر داد و گفت: برای نخستین بار با یکی از شرکت‌های بیمه‌ای وارد مذاکرات شدیم و برای نخستین بار پرتاب و حرکت یک ماهواره را در مدار بیمه کرد. این امر موجب کاهش ریسک و در نهایت ایجاد بازار خواهد شد.

منبع: تسنیم