ماجرای قطع درختان سومین انارستان بزرگ جهان در یزد چه بود؟

برخی کانال های خبری مدعی شدند بخشی از درختان این مجموعه به علت شیوع آفت و کرم زدگی، قطع شده است؛ مجموعه‌ای بی‌نظیر در جوار فرودگاه یزد در سطح حدود ۱۱ هکتار با ۷۶۲ رقم انار از ارقام مختلف جهان؛ که همین نام بزرگ، ما را مجاب کرد تا سری به این انارستان بزنیم و از صحت و سقم قطع درختان آگاه شویم.

 پس از هماهنگی لازم، وارد مرکز تحقیقات یاد شده شدیم و مستقیم به سمت انارستان حرکت کردیم و آنچه در وحله اول دیدیم درختان و بی‌برگ و محصولی بود که فعلا در آخرین روزهای آخرین فصل سال در این مجموعه خودنمایی می کرد و طبیعی بود.

به بررسی میدانی ماجرا پرداختیم، آنچه مشخص بود اینکه عکس لخت و خالی از درخت اناری که بعنوان بخشی از مجموعه این انارستان در شبکه های اجتماعی منتشر شده بود هیچ ربطی به این مجموعه نداشت و اصلا درخت اناری در آنجا کشت نشده بود!

تمام قسمت های انارستان را بازدید و بررسی کردیم؛ درختان بخشی از این مجموعه قطع و بریده شده بود که دکتر وظیفه شناس، علت آن را شیوع بالای آفات، بیماری ها و سن بالای این درختان اعلام کرد که دقیقا میشد با چشم معمولی، آفت را در دل درختان بریده مشاهده کرد.

اما درصد اندکی از تنه های به ظاهر سالم هم قطع شده بود که بررسی ها نشان داد اولا بسیاری از این تنه ها آلوده هستند و کانون آلودگی می‌شوند؛ همچنین وقتی پایه هایی از درختان دچار آلودگی شده، ممکن است پایه های دیگر همان درختان، نیز دچار آلودگی بعدی شود و موجب گسترش آلودگی شده و به کل درختان کلکسیون و محصول آسیب و خسارت بزند و لذا باید اصلاح و تربیت شوند.

معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد و پژوهشگر مروج ارشد انار کشور   گفت: مجموعه انارستان یزد با ۷۶۲ رقم از سال ۱۳۶۶ و بعد از مجموعه انارستان ترکمنستان و روسیه، بزرگترین مجموعه انارستان‌های جهان است که مجموعه ای از ارقام انار در خود جای داده است و علیرغم نداشتن ردیف اعتباری و بودجه لازم توسط این مرکز حفظ و نگهداری می‌شود.

دکتر "محمدرضا وظیفه شناس" با بیان اینکه از هر رقم انار، چهار درخت در این مجموعه وجود دارد، اظهار کرد: در سال ۱۳۶۶ به همت آقای "حبیب بهزادی" و گروهی از همکاران مرکز تحقیقات در بخش های خاک و آب ، باغبانی و زارعت، ارقام انار این مجموعه از مناطق مختلف کشور جمع آوری شد.

وی گفت: وسعت این مجموعه حدود ۱۰ تا ۱۱ هکتار است و ارقام انار آن عمدتا غیرتجاری است و از مشخصه های برخی ارقام آن پاکوتاهی یا مقاومت به تنش ها می باشد.

وی به اهمیت انارستان یزد بعنوان منبع میراثی کشور و پیگیری آن اشاره کرد و یادآور شد: به دنبال ثبت ملی این کلکسیون با همکاری اداره کل میراث فرهنگی استان هستیم و ضمن درخواست و پیگیری نامگذاری خیابان نهالستان به نام پدر انار ایران، سال آینده ۲ رقم انار برای اولین بار در کشور و دنیا از این کلکسیون معرفی و جشنواره انار کشور در مهر ماه ۱۴۰۳ در این ایستگاه برگزار می‌شود.

پژوهشگر مروج ارشد انار کشور، به جوان سازی درختان در سال های ۹۲ ، ۹۵ و ۹۸ اشاره کرد و افزود: این جوان سازی امسال هم برای درختانی که سن بالا و پیرتری داشتند نیز انجام شده که بر اساس آن تنه های درختانی که مشکل دارند یا عمدتا آسیب دیدند و به نظر می رسد مشکل ساز خواهند شد از پایین آن حذف می شوند تا افت ساز نشوند.

وی حمایت دولت و استان از مجموعه انارستان را خواستار شد و گفت: در هفته گذشته جلسه ای با نمایندگان سازمان جهاد کشاورزی و استاندار برای حفظ ذخایر و دورنمایی این مکان داشتیم که نگاه مثبت به اهمیت حفظ ذخائر ژنتیکی وجود دارد.

وی با انتقاد از درج برخی مطالب نسنجیده در شبکه های اجتماعی یادآور شد: وقتی مجموعه ای همچنان قطاری در مسیر پیشرفت حرکت می کند حتما به آن سنگ می زنند؛ مطمئن هستیم کسانی که دلسوز این مجموعه هستند از قطع کامل یا حذف درختان، سخن نمی گویند، یک شاخه یا تنه ای دچار آفت شده بود که آن را حذف کردیم و این روشی برای نگهداری است.

وظیفه شناس افزود: عکسی که بعنوان محل قطع درختان در برخی شکبه های اجتماعی منتشر شده از یک نمای دور بوده و اصلا ربطی به مجموعه انارستان یزد نداشته و در حقیقت منطقه "خارشتر" بوده است.

وی اضافه کرد: در ماه‌های اردیبهشت و خرداد، همین درختان بریده و تربیت شده، طراوت، شادابی و زینت خاصی خواهد داشت که می تواند مورد بازدید گردشگران قرار گیرد و از کلیه علاقمندان جهت بازدید از این مجموعه دعوت به عمل می آید.

 استان یزد از مناطق عمده تولید انار کشور است و سالانه حدود ۱۲۰ هزار تن انار در این استان برداشت می شود.