«الماس سیاه»؛ روایت یک مبلغ دینی از قلب آفریقا

کتاب «الماس سیاه» از عطیه کشتکاران از پنج سال خاطره‌ها و تجربه‌های حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد ذوالفقاری مبلغ دینی در قلب افریقا می‌گوید و انتشارات این کتاب دفتر نشر معارف است. «الماس سیاه» در سه فصل از جمله دانشگاه: ساختن و آموختن، خانواده: رنج‌ها و گنج‌ها و مردم: بایسته و دانسته نوشته شده است.

در بخشی از کتاب آمده است: «در یکی از سفرهایم به مناطق شمالی کنگو، از شیخ میانسالی که در راه تبلیغ دین و فعالیت‌های اجتماعی عمری گذرانده بود، از چیستی و ابعاد زندگی یک بومی افریقایی پرسیدم و خواستم زندگی یک بومی افریقایی را برایم شرح دهد.

در مسیر مسجد و مدرسه از بازار کوچک و ساده محصولات صنایع دستی و آثار هنری قبایل بومی منطقه عبور می‌کردیم. شیخ موسی اثری هنری از یکی از دکان‌ها خرید و آن را به من هدیه داد. گفت: جواب سوال شما در این اثر است».

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد ذوالفقاری، استاد حوزه و دانشگاه و مؤلف کتاب الماس سیاه که خاطرات وی از زندگی در کشور کنگو است، با اشاره به سبک بکارگیری شده در تألیف این اثر گفت: تجربه‌نگاری به عنوان یکی از مهم‌ترین روش‌های ثبت دانش، امروزه بسیار مورد توجه و تاکید است. ثبت تجارب از اشکال بسیار ساده در قالب خاطره‌نگاری، تاریخ شفاهی و… روز به روز در سطوح مختلف از اشخاص حقیقی گرفته تا سازمان‌ها در حال رشد است.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: یکی از جدیدترین و علمی‌ترین روش‌های ثبت تجارب و خصوصا تجارب زیسته خودمردم‌نگاری است. کتاب «الماس سیاه» خاطرات پنج سال زیست مستمر بنده در کشور کنگو در قلب آفریقاست و کاربستی روان و جذاب از تجربه‌نگاری کنشگری فرهنگی در عرصه آموزش و تبلیغ دینی است که در میان سطر‌های خود به نحوی کاملا نامحسوس از روش خودمردم‌نگاری بهره گرفته است.

این مبلغ عرصه بین‌الملل اظهار کرد: از آنجا که خودمردم‌نگاری بر اساس ثبت تجارب زیسته، تجربه‌نگاری و جستجو در تجارب خاص و نگارش روشمند آن شکل می‌گیرد، جذابیت خاص خود را دارد. در این اثر راوی به عنوان معلم، کنشگر فرهنگی و مبلغ دینی در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ با زیست مستمر در کشور کنگو و حضور میدانی در کشور‌هایی مانند برازاویل و روآندا بر آن است تا با روایت تجربه زیسته و تجربه‌نگاری با استفاده از روش خودمردم نگاری گامی در انتقال تجربه زیسته یک مبلغ بردارد.

حجت الاسلام ذوالفقاری با اشاره به بخش‌های این کتاب، گفت: کتاب الماس سیاه در بخش «دانشگاه ساختن و آموختن»؛ به ماجرای پر فراز و نشیب ساخت دانشگاه اسلامی کنگو می‌پردازد. دانشگاه اسلامی کنگو تنها مرکز علمی دانشگاهی مسلمانان کنگو محسوب می‌شود که در آن دانشجویان مسلمان (شیعه و سنی) و مسیحی تحصیل می‌کنند، «خانواده رنج‌ها و گنج‌ها»؛ نگارنده در این بخش به شادی‌ها، غم‌ها، دلتنگی‌ها، مشکلات و لحظات ناگفته‌ای از زندگی خانوادگی یک مبلغ در عرصه بین‌الملل می‌پردازد و در نهایت «مردم بایسته‌ها و دانسته‌ها»؛ نویسنده در بخش سوم کتاب به خاطرات جذاب و حیرت انگیزی از زندگی در میان بومیان کنگوله و مهاجران آفریقا می‌پردازد که خواننده را با خود به عمق ماجرا‌های واقعی و درس‌آموزی از تبلیغ و فعالیت فرهنگی در هزاران کیلومتر دورتر از وطنش سیر می‌دهد.