خانه‌هایی که دیگر طاقت ایستادن ندارند

به محلات قدیمی و بومی تهران که سر بزنید، کوچه پس‌کوچه‌هایی با حال و هوای گذشته و خاطرات چندین ساله مانند چراغ چشمک زن علامت می دهند. داخل این خیابان ها و کوچه های کهنسال اما خانه هایی بسیار سن بالا و کهن و کاه گلی وجود دارد که انگار نفسشان به شماره افتاده و دیگر طاقت ایستادن بر روی پای خود را ندارند.

موضوع نگران کننده تر هم که می دانید چیست! بله دقیقا سکونت برخی شهروندان در این خانه ها که کار را بسیار سخت کرده و خودشان هم از وضعیتی که دارند، نگران هستند! طی سال های اخیر مسئولان متعددی بر صندلی شهرداری و شورای شهر نشسته اند اما دردی دوا نشده و بی توجهی ها نسبت به بافت فرسوده ادامه داشته است.

موضوع مهم این است که تاب آوری خانه های موجود در بافت فرسوده در برابر حوادث طبیعی از جمله زلزله بسیار پایین است و طبیعتا یکی از سیاست های مهم باید منتخب تهران احیای بافت فرسوده شهر باشد. 

اما با روی کار آمدن مدیریت شهری دوره ششم، مدیران مربوطه وعده های خوش آب و رنگی برای نوسازی این بافت ها می دادند و مدعی بودند که تسهیلاتی جهت انجام کار به ساکنان داده می شود؛ بازگرداندن مشوق‌های نوسازی مهمترین اقدام مدیریت شهری برای نوسازی بافت فرسوده در دوره جدید مدیریت شهری پایتخت پس از ۱۰ سال است. اما شبکه بانکی در چند ماه گذشته به تکلیف خود برای پرداخت تسهیلات نوسازی عمل نکرده است.

طبق آمار اخیر در شهر تهران در مجموع حدود ۲۷۸‌هزار پلاک فرسوده وجود داشته که تا به امروز ۱۲۲‌هزار پلاک از این تعداد نوسازی شده است، همچنین ۱۳هزار و ۵۰۰ پلاک در نوار یکصد متری همجوار حریم خطوط راه‌آهن، ۱۲هزار و ۵۰۰ پلاک در محدوده بافت تاریخی و ۳‌هزار و ۸۰۰ پلاک در حریم خطوط برق قرار گرفته‌‌‌اند. مدیران شهری معتقدند که برای این دسته از پلاک‌‌‌ها که معادل ۴۵‌درصد از کل پلاک‌‌‌های فرسوده است، مدیریت شهری عملا نمی‌تواند اقدامی در راستای نوسازی انجام دهد و این موضوع مستلزم تعیین‌تکلیف شرایط خاص ساختمان‌‌‌های مذکور است.

در این میان اما بانک ها برای پرداخت تسهبلات بافت فرسوده به قول خود عمل نکردند و این موضوع گلایه های زیادی را همواره از سوی شهروندان داشته است، سیدمهدی هدایت مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران می گوید: از بانک‌ها تقاصا می‌کنیم به تعهدات خود در بحث پرداخت تسهیلات به بافت فرسوده عمل کنند، زیرا چندین ماه است که به تعهدات خود عمل نکرده اند و بیشترین تعهد را در این باره بانک مسکن دارد.

اگر مرکز پایتخت را رتبه بندی کنیم منطقه ۱۰، ۱۲ و ۱۱ تهران رتبه یکم تا سوم بافت فرسوده را از آن خود کرده اند که جمعیت ۸۰۰ هزار نفری را شامل می‌شود. پس از آن از رتبه چهارم تا ۲۲ مناطق ۱۷، ۱۴، ۷، ۸، ۱۶، ۱۵، ۹، ۲۰، ۱۳، ۱۸، ۱، ۱۹، ۳، ۲، ۶، ۴، ۲۱، ۵ و ۲۲ هستند. جالب اینکه در منطقه ۲۲ تهران فقط ۲۱۸ نفر در بافت فرسوده ساکن هستند در حالی که این عدد در منطقه ۱۰ تهران ۱۸۶ هزار نفر است. با این حال باید گفت که معضل فرسودگی این قدرت را دارد که یک شبه پایتخت را به چالش بکشاند و مشکلات زیادی را به وجود آورد. برای مثال اگر زلزله ای در شهر تهران روی دهد وجود بافت فرسوده می تواند آسیب های جبران ناپذیری را در این کلانشهر ایجاد کند.

بدون تعارف اگر بخواهیم مطرح کنیم، باید بگوییم که بسیاری از وعده های دوره های گذشته به نتیجه نرسیده و دقیقا مدیران جدید با تحقق آنها وارد میدان شدند اما در حال حاضر که مدیریت شهری برای بافت فرسوده چنین برنامه ایی دارد باید بانک ها دست به کار شوند و به نوعی کار مردم بر روی زمین نماند، زیرا این بافت های فرسوده تهدیدی برای پایتخت محسوب می شوند و همچون یک بیماری به جان شهر افتاده است؛ باید طی روزهای آتی ببینیم که عملکرد بانک ها در این حوزه تغییر می کند یا خیر؟ و اصلا چرا این موضوع باید ادامه دار می شده است؟ آیا متولی ندارد؟ به نظرتان از جان مردم و تهدید جان انها مسئله مهمتر هم وجود دارد؟