پیام‌نور به تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان نگاه خصوصی‌سازی دارد

حجت الاسلام والمسلمین امین‌الله دادگر رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان،با اشاره به ماجرای نامه دانشگاه پیام نور به کمیسیون علمی و تحقیقاتی و فناوری نهاد ریاست جمهوری مبنی بر تحصیل دانشجومعلمان جدید الورود در این دانشگاه اظهار کرد: این نامه ریشه در دیدگاه‌های مطرح در مورد شیوه پذیرش دانشجو معلم در نظام تربیت معلم کشور دارد البته آموزش و پرورش هم که دستگاه تعلیم و تربیت کشور است مسئولیت دستیابی به شیوه‌های درست تربیت معلم را دارد تا معلم متناسب با تراز جمهوری اسلامی ایران تربیت کند.

او ادامه داد: درباره شیوه پذیرش دانشجو معلم دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد و اختلاف نظر میان صاحب‌نظران این عرصه وجود دارد، برخی معتقدند دانش آموختگان دانشگاه‌های دیگر در رشته‌های مختلف با گذراندن دوره‌های تربیت معلم و ضمن خدمت به عنوان معلم در آموزش و پرورش به خدمت گرفته شوند که البته این دیدگاه طرفداران چندانی هم ندارد.

حجت الاسلام و المسلمین دادگر با اشاره به اینکه البته در شرایط کنونی و اضطرار نیاز آموزش و پرورش بخشی از این دیدگاه ذیل ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان تامین می‌شود، گفت: هرچند آنچه اکنون ذیل اساسنامه ماده ۲۸ عمل می‌شود با آنچه در واقعیت وجود دارد با تفاوت‌هایی همراه است؛ بر اساس این اساسنامه در رشته‌هایی که دانشگاه فرهنگیان امکان تربیت دانشجویان دارد نباید دانش آموختگانی از دیگر دانشگاه‌ها به خدمت گرفته شوند، اما اکنون دانش آموختگان رشته‌های مختلف سایر دانشگاه‌ها با شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش با آموزش مهارت‌های معلمی در دوره‌های یکساله از طریق دانشگاه فرهنگیان مشغول فعالیت معلمی می‌شوند.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان با اشاره به اینکه این دیدگاه در برخی مسئولان مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری و وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش وجود دارد که در واقع به اساسنامه دانشگاه فرهنگیان اعتقاد چندانی ندارند، بیان کرد: این دیدگاه ناقص است و تامین کننده تربیت معلم در تراز جمهوری اسلامی نیست.

حجت الاسلام والمسلمین دادگر اضافه کرد: علاوه بر آن، دیدگاهی دیگر وجود دارد که معتقدند تربیت معلم در قالب دوره چهار ساله اتفاق می‌افتد که هم تربیت علمی و هم تربیت مهارتی و هم تربیت ارزشی مورد توجه قرار می‌گیرد؛ بنابراین وجود دانشگاه فرهنگیان یا مراکز تربیت معلم ضرورت دارد تا افراد دارای شایستگی‌های مناسب و با گزینش وارد این فضا‌های آموزشی شده و به ادامه تحصیل و آمادگی برای معلمی بپردازند.

رویکرد‌های دوگانه برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان

او تصریح کرد: هر کدام از این دیدگاه‌ها رویکرد‌های متفاوتی دارند در واقع دو رویکرد متفاوت برای پذیرش دانشجو معلم در این دانشگاه وجود دارد یکی از جانب طرفداران پذیرش از طریق دیپلم و دیگری طرفداران پذیرش از دانش آموختگان کارشناسی دیگر دانشگاه هاست که می‌گویند مهارت‌های معلمی را در قالب دوره یکساله یا دو ساله بگذرانند.

حجت الاسلام و المسلمین دادگر اظهار کرد: البته برای کسی که دوره کارشناسی را طی کرده است ابعاد ارزشی که ریشه در هویت دارد شکل گرفته است و چندان قابل تغییر نیست بنابراین ممکن است این روش در کوتاه مدت موثر باشد و نیاز‌های اضطراری کوتاه مدت آموزش و پرورش را جواب دهد البته آن هم به شرطی است که نواقص آن برطرف شود، ولی در طولانی مدت جوابگو نیست.

او بیان کرد: برخی افراد درباره پذیرش دانشجو معلمان از دوره دیپلم معتقدند که این سن برای شکل‌گیری هویت معلمی مناسب‌تر است و این افراد می‌توانند بعد از اخذ دوره کارشناسی مقطع کارشناسی ارشد را هم در همین دانشگاه و یا سایر دانشگاه‌ها ادامه دهند همچنین معتقدند به دلیل سن حساسی که برای کار تربیت معلم وجود دارد باید دانشگاهی اختصاصی و تخصصی و ماموریت گرا در نظر گرفته شود و سیاست وزارت علوم هم مبتنی بر ماموریت گرا شدن دانشگاه هاست.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان اظهار کرد: نکته قابل توجه دیگر در نظام تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان ارتباط دقیق میان فعالیت‌های علمی و پرورشی و تربیتی در این مجموعه است که در فرایند تربیت معلم اهمیت بسزایی دارد و برنامه ریزی‌های فرهنگی و تربیتی دانشگاه فرهنگیان به گونه‌ای ترتیب داده شده است تا چه در قالب برنامه درسی رسمی و چه در قالب برنامه درسی غیر رسمی به این مهم دست پیدا کند و نمی‌توانیم دانشگاه‌های دیگر را از این حیث با دانشگاه فرهنگیان مقایسه کنیم چرا که سایر دانشگاه‌ها به این پیوستگی توجه چندانی ندارند و صرفاً افرادی را تربیت می‌کنند که از نظر بعد دانشی توانایی لازم را داشته باشند.

عده‌ای تربیت حرفه‌ای و علمی را تفکیک شده می‌دانند

او با اشاره به دیدگاه پذیرش مهارت آموز از میان دانش آموختگان سایر دانشگاه‌ها گفت: در این دیدگاه صاحب نظران معتقدند که مهارت آموزان از طریق تحصیل در دوره تحصیلات تکمیلی این دانشگاه می‌توانند به فعالیت معلمی مشغول شوند و مهم‌ترین دلیل این است که این افراد معتقدند هویت حرفه‌ای در تربیت این افراد مهم است، اما بین تربیت حرفه‌ای و تربیت علمی تمایز قائل می‌شوند و در این صورت برای تربیت علمی گذراندن یک دوره چهارساله را کافی می‌دانند و برای تربیت حرفه‌ای دوره یک یا دو ساله را توصیه می‌کنند.

حجت‌الاسلام و المسلمین دادگر تصریح کرد: در این دیدگاه دوم معتقدند تربیت معلم امری فرابخشی و ملی است لذا نهاد‌ها و دانشگاه‌های مختلف باید مشارکت کنند، زیرا در تربیت معلم همکاری وزارت علوم و آموزش و پرورش بسیار ضروری است که با توجه به تمایز هویت حرفه‌ای و علمی، مسئولیت تکوین هویت علمی دانشجو معلمان را به سایر دانشگاه‌ها و تکوین هویت حرفه‌ای را به دانشگاه فرهنگیان واگذار می‌کنند.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان با بیان این که این نگاه با تعریف هویت از منظر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش سازگاری ندارد، گفت: هویت امری یکپارچه است و نمی‌توان آن را چند قسمت تقسیم کرد علاوه بر آن طرفداران این دیدگاه معتقدند کیفیت آموزشی سایر دانشگاه‌ها نسبت به دانشگاه فرهنگیان برتری دارد بنابراین تربیت معلم به سایر دانشگاه‌ها انتقال و یا مشارکت پیدا کند.

او افزود: همچنین آن‌ها معتقدند با افزایش سن دانشجو معلمان امکان انتخاب درست برای افراد بیشتر می‌شود علاوه بر آن پذیرش دانشجو معلمان صرفاً از دوره دیپلم باعث می‌شود تا همه افراد علاقه‌مند و با استعداد در این عرصه نتوانند وارد دانشگاه شوند همچنین به مطالعات تطبیقی با این رویکرد هم اشاره دارند.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان به نقد این دیدگاه‌ها پرداخت و گفت: در همه این دیدگاه‌ها نکته‌ای مشترک وجود دارد و آن هم اهمیت تربیت معلم در نظام آموزش و پرورش کشور است که امری ضروری محسوب می‌شود هر چند ممکن است در این دیدگاه‌ها ادله نامتناسبی وجود داشته باشد، ولی معتقدیم آنچه در شرایط فعلی در اساسنامه دانشگاه فرهنگیان آمده است شرایط مطلوبی است.

حجت الاسلام و المسلمین دادگر بیان کرد: در مورد دیدگاه ورود دانشجو معلمان از دوره دیپلم بررسی‌های انجام شده است که نشان می‌دهد پذیرش از این دوره موجب کاهش هدر رفت ظرفیت نیروی انسانی می‌شود چرا که با آمادگی و تربیت جامع‌تری وارد حرفه معلمی می‌شوند، همانطور که سایر دستگاه‌ها و نهاد‌های؛ نظامی، انتظامی، بهداشتی و حتی حوزه‌های علمیه هم برای جذب نیرو بخش عمده‌ای را از دوره دیپلم جذب می‌کنند و البته این شیوه اینگونه نیست که افرادی با سطح توانایی علمی مناسب و علاقه‌مند را نادیده گرفته باشد چرا که مدعای ما ظرفیت ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان است.

تاکید بر همراهی جنبه علمی - تربیتی تربیت معلم

او تاکید کرد: آنچه مورد توجه ما قرار می‌گیرد همراهی جنبه علمی - تربیتی با یکدیگر است و باید توجه داشته باشیم در سایر دانشگاه‌ها تلاش‌های بسیاری برای ارتقای سطح علمی وجود دارد، اما تفاوت معناداری با برنامه‌های دانشگاه فرهنگیان و آنچه در اساسنامه آمده است می‌بینیم بنابراین ایده پذیرش دانشجو معلم صرفاً از دوره کارشناسی و حذف پذیرش از دوره دیپلم مطلوب به نظر نمی‌رسد البته باید روند شایستگی‌های بدو ورود و گزینش دانشجو معلمان را دقیق‌تر کنیم.

حجت الاسلام و المسلمین دادگر با بیان اینکه طرفداران هر کدام از این دیدگاه‌ها برای تربیت معلم معمولا حسن نیت دارند، گفت: در دیدگاه پذیرش دانشجو معلم از میان دانش آموختگان سایر دانشگاه‌ها تفکیک نگاه علمی و حرفه‌ای از یکدیگر چندان مطلوب نیست و اساس کار دانشگاه فرهنگیان را زیر سوال می‌برد که اگر اینطور شرایط پیش برود، دیگر لزومی به وجود این دانشگاه نیست.

او با اشاره به تفاوت ماموریت دانشگاه فرهنگیان و دیگر دانشگاه‌های موجود در کشور تصریح کرد: در سایر دانشگاه‌ها بیشتر تربیت دانشی مورد توجه قرار می‌گیرد در حالیکه برنامه نظام تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان است که می‌تواند با ارتقاء منجر به تربیت حرفه‌ای معلمان و تربیت دینی و انقلابی را مناسب‌تر پیش ببرد.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان اظهار کرد: مدعیان طرفدار نحوه پذیرش از میان دانش آموختگان سایر دانشگاه‌ها اشکالاتی به ضعف علمی دانشگاه فرهنگیان می‌گیرند و بر همین اساس چنین دیدگاهی را مطرح می‌کنند، اما راه حل بهتر آن است که به تقویت علمی این دانشگاه پرداخته شود از جمله؛ توسعه جذب هیات علمی این دانشگاه را سرعت ببخشند و مراکز و پردیس‌های دانشگاه را تجهیز کنند.
او اظهار کرد:، چون این دیدگاه نه تنها دردی از دانشگاه دوا نمی‌کند بلکه موجب تضعیف آن هم می‌شود، اما اگر به تقویت این مجموعه بپردازیم افراد مستعد و علاقمند هم ترغیب شده و از همان دوران دیپلم برای تحصیل در این دانشگاه اقدام می‌کنند، همچنین باید توجه داشته باشیم مدل شایستگی‌های علمی در دانشگاه فرهنگیان با دیگر دانشگاه‌ها متفاوت است به عنوان مثال محتوا و شایستگی علمی یک دبیر ریاضی در رشته آموزش ریاضی در دانشگاه فرهنگیان با یک کارشناس ریاضی در دیگر دانشگاه‌ها کاملاً متفاوت است.
رتبه سیزدهم دانشگاه فرهنگیان در بین دانشگاه‌های کشور

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان به گزارش سازمان بازرسی کل کشور و وزارت علوم مبنی بر کیفیت عملکرد این دانشگاه اشاره کرد و گفت: بر این اساس دانشگاه فرهنگیان در میان کل دانشگاه‌های کشور رتبه سیزدهم را کسب کرده است پس اگر این دانشگاه مجموعه ضعیفی است چطور است که بخش نظارت وزارت علوم و سازمان بازرسی این رتبه را برای دانشگاه اعلام نموده اند هرچند متاسفانه کوتاهی‌هایی نسبت به این دانشگاه صورت گرفته و می‌گیرد که موجب تضعیف آن می‌شود.

حجت الاسلام و المسلمین دادگر بیان کرد: اگر بخواهیم مبانی نظری سند تحول بنیادین و سند تحول را تحقق ببخشیم بر اساس مفروضه‌های الگوی پذیرش دانشجومعلم که در شرایط فعلی وجود دارد باید موضوع هویت را امری یکپارچه بدانیم و نمی‌توان آن را به انواع مختلف تفکیک کرد علاوه بر آن تکوین هویت معلم نیازمند شایستگی‌های دانشی، ارزشی و مهارتی بوده که بخشی از آن اکتسابی است همچنین برای هر فرد باید فرصت فراهم شود تا بر اساس عقلانیت رشته مورد علاقه خود را انتخاب کند.

تربیت معلم امری بسیار تخصصی است

او تربیت معلم را امری بسیار تخصصی دانست و گفت: بر این اساس دانشگاه فرهنگیان یک دانشگاه ماموریت گرای تخصصی است که گاهی بخشی از اعضای جامعه دانشگاهیی از آن غافل هستند همچنین برخی دانش آموختگان سایر دانشگاه‌ها قابلیت معلم شدن را دارند، اما اگر علاقه بسیاری به این حرفه وجود دارد در آزمون‌های استخدامی و یا تحصیلات تکمیلی شرکت کرده و از این طریق وارد این حرفه شوند.

حجت‌الاسلام و المسلمین دادگر با اشاره به اینکه ارتقای سطح نظام تعلیم و تربیت و ایجاد تحول در آموزش و پرورش نیازمند افراد مستعد، با دغدغه و توانمند است، بیان کرد: طی سال‌های اخیر مشاهده کردیم که جمعیت قابل توجهی از رتبه‌های برتر زیر ۱۰۰۰ به دانشگاه فرهنگیان آمده اند و اکنون بیش از ۲۰۰۰ نفر با رتبه زیر ۱۰۰۰ وارد این دانشگاه شده اند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان به موضوع هدایت تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان هم اشاره و اظهار کرد: در نظام هدایت تحصیلی و شغلی فعلی دانش آموزان ممکن است نتوانند به درستی بر اساس علایق و توانمندی هدایت شوند که باید روی این موضوع کار تکمیلی و اصلاحی شود چرا که به موجب آن انتخاب شغل هم اصلاح می‌شود و این اختصاص به دانشگاه فرهنگیان ندارد.

دانش آموختگان دانشکده‌های علوم تربیتی نمی‌توانند لزوما جایگزین خوبی برای دانشجومعلمان باشند

حجت الاسلام والمسلمین دادگر با اشاره به اینکه فعلا شیوه‌های پذیرش دانشجومعلمان بدلیل ضرورت نیاز آموزش و پرورش تا حدی متنوع است و کسی جلوی آن را نگرفته، اظهار کرد: دانش آموختگان سایر دانشگاه‌ها حتی در دانشکده‌های علوم تربیتی تمام ویژگی‌های حرفه‌ای را برای معلمی کسب نمی‌کنند و صرفاً بعد دانشی را به دست می‌آورند و این در حالی است که تربیت معلم باید به شایستگی‌های دانشی، بینشی و ارزشی به طور توأمان بپردازد تا هویت یکپارچه معلمی تکمیل شود.

او بیان کرد: در شرایط فعلی و با توجه به نیاز اضطراری آموزش و پرورش روش‌های متنوع برای جذب معلم وجود دارد حال آنکه برخی مانند دانشگاه پیام نور موضوعی را پیشنهاد کرده است که صرفاً به لحاظ آنکه ساختمان‌های آن دانشگاه خالی مانده و امکانات بدون استفاده است از طرفی دیگر بخشی از اعضای هیئت علمی فراغتی به دلیل کمبود اقبال دانشجویان یا کاهش آن فراغت پیدا کرده اند، وارد عمل شدند و این در حالی است که استقبال از دانشگاه فرهنگیان و ظرفیت جذب بالا رفته و علی الظاهر وسوسه انگیز شده است و برخی خواسته یا ناخواسته دارند مسیر این دانشگاه را از اهداف پیش بینی شده منحرف می‌کنند که از نظر بنده کار درستی نیست.

حجت الاسلام و المسلمین دادگر تاکید کرد: اگر واقعاً دانشگاه پیام نور دغدغه کمک به دولت، آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان را دارد ساختمان‌های بدون استفاده را در یک توافق نامه یا به این دانشگاه واگذار کنند یا امانی به این مجموعه آموزشی تحویل دهند تا نیاز اضطراری وزارت آموزش و پرورش را دانشگاه فرهنگیان تامین و تربیت نماید برطرف یا آنکه اگر کارکنان بلاتکلیف مانده اند با توجه به نیاز جدی دانشگاه فرهنگیان به اعضای هیئت علمی و غیر هیات علمی با بررسی شرایط افراد در دانشگاه فرهنگیان دعوت به خدمت شده یا منتقل شوند.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری تصریح کرد: دانشگاه فرهنگیان صرفاً به تربیت معلم نمی‌پردازد بلکه در زمینه تربیت مدیر برای مدارس و آموزش و پرورش و نیز بهسازی معلمان و ضمن خدمت آن‌ها هم وظیفه دارد چراکه دانشگاهی تخصصی است که به لحاظ محدودیت‌ها و کمبود‌های موجود هنوز وارد این ماموریت‌ها نشده است.

ماموریت‌های روی زمین مانده دانشگاه فرهنگیان

او با اشاره به اینکه کار‌های بر زمین مانده آموزش و پرورش در حیطه ماموریت دانشگاه فرهنگیان وجود دارد تاکید کرد: با توجه به محدودیت‌های موجود، این دانشگاه هنوز نتوانسته تمام این فعالیت‌ها را انجام دهد بنابراین نیاز به حمایت و تقویت و ارتقاء دانشگاه داریم.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان با تاکید بر مخالفت با محتوای نامه دانشگاه پیام نور و رویکرد آن اظهار کرد: معتقدم این نامه تا حدی ریشه در خصوص سازی آموزش دارد، عده‌ای به آموزش نگاه خصوصی سازی و به معلمی نگاه خرید خدمات دارند و علی الظاهر دست‌هایی در کار است تا این موضوع خصوصی سازی را به تربیت معلم هم تسری دهند که بسیار کار خطرناکی است حال آن که دانشگاه‌های دیگر به جای کمک به دانشگاه فرهنگیان نباید باعث انحراف ریل‌های دانشگاه شوند.

او تاکید کرد: دولت هم باید اعتقاد به تربیت معلم را با جدیت بیشتری دنبال کند، علاوه بر آن برنامه ششم توسعه به طور کامل انحصار تربیت معلم را به دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی اختصاص داده است پس چرا به آن توجه نمی‌شود.

حجت الاسلام والمسلمین دادگر افزود: از طرفی اساسنامه دانشگاه فرهنگیان را شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرده است پس اگر پیشنهادی وجود دارد چرا آقایان راه‌های فرعی و انحرافی یا رابطه‌ای را طی می‌کند علاوه بر آن مجلس شورای اسلامی قانون متعهدین خدمت را تصویب کرده است و هر گونه تغییر در این قانون باید از طریق مجلس باشد.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان با تاکید بر این که نامه دانشگاه‌پیام‌نور مخالف مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی آموزش و پرورش، اساسنامه دانشگاه فرهنگیان و قانون متعهدین خدمت است، بیان کرد: در واقع نباید نگاه اقتصادی و فروش خدمات به این دانشگاه وجود داشته باشد آن هم در دانشگاهی که ماموریت‌های اساسی و مهمی برای تعلیم و تربیت کشور دارد.
نامه فعلی دانشگاه پیام نور بر خلاف منویات مقام معظم رهبری است

حجت الاسلام والمسلمین دادگر بیان کرد: به نظر می‌رسد دانشگاه پیام نور نگاه اقتصادی به این قضیه دارد البته ممکن است در ظاهر به عنوان حسن نیت این کار مطرح شود، اما در باطن، کار خلاف اسناد بالادستی است علاوه بر آن به نظر می‌رسد برخی آقایان از فرصت ارتباط یکی از اعضای محترم هیئت دولت که عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور است دارند سوء استفاده می‌کنند و این روال برخلاف روند‌ها و فرایند‌های قانونی کشور است.

او با بیان اینکه نظام تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان نباید با تهدید مواجه شود، گفت: نباید نگاه اقتصادی به تعلیم و تربیت، آموزش و پرورش و تربیت معلم وجود داشته باشد از طرفی دانشگاه فرهنگیان جزو مهم‌ترین راهکار‌های سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و مرکز ثقل اصلی نظام آموزش و پرورش و در حقیقت قلب تحول در آموزش و پرورش است در نتیجه باید مسئولین و مدیران آموزش عالی و آموزش و پرورش نگاه مدبرانه‌ای به این مجموعه مهم داشته باشند.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان به حضور مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان اشاره کرد و گفت: این حضور حضور معناداری بود و آنچه از رهنمود‌ها و منویات مقام معظم رهبری بر می‌آمد ناظر به اهمیت این دانشگاه است و توجه دادن مسئولان کشور به حمایت از این دانشگاه و رفع مشکلات آن است و از نظر بنده کاری که تاکنون دانشگاه پیام نور آغاز کرده است برخلاف منویات مقام معظم رهبری است.

انتهای پیام/