حضور فیلم‌های ارگانی در جشنواره فیلم فجر؛ خوب یا بد؟

هفته گذشته لیست آثار راه‌یافته به چهل و دومین دوره جشنواره فیلم فجر اعلام شد، که از میان ۱۰۶ اثر متقاضی در جشنواره ۳۳ اثر انتخاب شد. سال گذشته ۷۵ فیلم متقاضی حضور جشنواره فیلم فجر بودند، که ۲۴ فیلم انتخاب شده بودند.

در این دوره از میان ۳۳ اثر راه‌یافته ۱۴ فیلم از سوی ارگان‌های دولتی، ۱۴ فیلم متعلق به بخش خصوصی و پنج فیلم با مشارکت بخش خصوصی و ارگان دولتی تولید شده است. سال گذشته تعداد حضور فیلم‌های ارگان‌های دولتی ۱۶ تا و بخش خصوصی هشت تا بود.

اخیراً مجتبی امینی، دبیر چهل و دومین دوره جشنواره فیلم فجر در پاسخ به انتقاداتی که پیرامون حضور فیلم‌های ارگانی در جشنواره وجود داشت، گفته بود، لفظ فیلم‌های ارگانی غیر کارشناسی است. اولاً اینکه یک سوم آثار جشنواره فیلم فجر از بخش خصوصی است. اینکه می‌گویند دو سوم آثار ارگانی است باید گفت بخشی از این آثار مشارکت ارگان‌ها با بخش خصوصی است. یعنی من تهیه‌کننده مقداری پول داشتم و به سمت ارگان‌هایی مانند فارابی رفتم و فیلم ساختم. بخش دیگر آثار هم از بخش دولتی است.

امینی از این تعبیر استفاده کرد که ما باید از بخش دولتی سپاسگزار باشیم؛ چراکه کمک کرده چرخه صنعت سینما بچرخد، توضیح داد: خانواده سینما از حجم تولیدات کم رنج می‌برند؛ اینکه چرخ صنعت نمی‌چرخد و امرار معاش خانواده سینما بعد از کرونا ضعیف شده است. آیا وقتی بخش خصوصی امکان ریسک سرمایه‌گذاری در سینما را نمی‌دهد و حجم تولیدات این بخش کم شده و کمک بخش دولتی به سینما غلط است؟ 

حسین سلطان محمدی، منتقد سینما و تلویزیون در پاسخ به این انتقاد که می‌گویند امسال وزنه فیلم‌های ارگانی در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر سنگین‌تر است، گفت: ما با این گزاره غلط مواجه هستیم، که ارگان‌های دولتی از جامعه جدا و تحمیلی هستند؛ پس ارگان‌های دولتی چه ربطی سینما دارند؟ سینما فقط برای بخش خصوصی است. زمانی که بودجه تصویب می‌شود، یکسری از سینماگران شاکی می‌شوند که چرا انقدر بودجه به ارگان‌های دولتی داده می‌شود! مگر آن‌ها چکار می‌کنند؟ 

سلطان محمدی با بیان اینکه بخشی از نهاد‌های فرهنگی بودجه‌ای را که دریافت کردند، به بخشی از سینماگران دادند تا فیلم بسازند، افزود: خب کارگردانی اثر با کیست؟ با فیلمسازی که از نظر حرفه‌ای تایید شده و می‌تواند فیلم بسازد، با بازیگران رسمی عضو صنوف یا غیر صنوف و ... است. مثل روال همیشگی همه فیلم‌ها انتخاب شدند، بودجه تخصیص یافته و اثر تولید شده است. خب بخش‌هایی از این بودجه برای تولید هزینه شده است. 

وی در پاسخ به این سوال که اخباری هم در گوشه و کنار می‌رسید، که آن دسته از سینماگرانی که با ارگان‌های دولتی همکاری کردند، به دنبال به تعویق انداختن پروژه خود بخاطر جشنواره فیلم فجر بودند، تصریح کرد: این صحبت‌ها جو‌سازی‌ها بود، ولی چقدر موثر واقع شد؟ آن‌هایی که جشنواره را تحریم می‌کنند، آیا با تحریم جشنواره ضوابط کار و قوانین در سینمای ایران تغییر می‌کند؟

این منتقد در واکنش به صحبت‌های محمدرضا عباسیان، عضو هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر که گفته بود، ️افرادی مانند رامبد جوان و مهران مدیری چهره‌های تلویزیونی هستند و در سینما حرفی برای گفتن ندارند، گفت: این صحبت ملاک نیست. بالاخره هنرمند می‌تواند در رسانه‌های مختلف کار کند. همانطور که آقای امینی گفته معیار جشنواره‌ای با معیار اکران عمومی متفاوت است، هر اثری نمی‌تواند وارد بخش جشنواره شود.

وی ادامه داد: اگر ملاک انتخاب آثار جشنواره صحبت‌های آقای عباسیان باشد، پس تکلیف افرادی مانند جواد عزتی که اولین فیلم خود را ساخته چه می‌شود؟ جواد عزتی هم در تلویزیون سابقه دارد، هم در سینما و پلتفرم. یکجا جواد عزتی بازیگر سریال دردسر‌های عظیم تلویزیون است و در جای دیگر فیلم‌های کمدی یا جدی بازی می‌کند. ما باید به جشنواره فیلم فجر به عنوان مجموعه ملی فارغ از قطبی‌سازی‌ها نگاه کنیم. نباید القا کنیم که سازمان سینمایی از جامعه سینمایی جداست.