با «ذهن آگاهی گروهی» فشار خون خود را پایین بیاورید

پرفشـاری خـون یا هایپرتنشن، بیمـاری مزمنـی اسـت کـه بـر اثــر بالا بودن فشــار جریان خــون در شریان‌ها یا همان سرخرگ‌ها بــه وجــود می‌آید. پرفشــاری خــون بــا فشــار بیــش از حــد ۹۰/۱۴۰ میلی متر جیوه یا در اصطلاح عام، بالاتر از ۱۴ روی ۹ مشـخص می‌شود. این اختلال بـا توجـه بـه ایـن کـه دلیــل پزشــکی بــرای آن وجــود داشته یا نداشته باشد، بــه ۲ دســته پرفشـاری اولیـه و ثانویـه تقسـیم می‌شود و حـدود ۹۰ درصـد از مـوارد در دسـته پرفشـاری خـون اولیـه قـرار می‌گیرند. تقریباً ۵۰ درصـد افـراد مبتـلا به پرفشاری خون از بیمـاری خـود مطلـع نیسـتند و بسـیاری از بیمـاران بـه صـورت تصادفـی از این مشکل جدی سلامت بــا خبــر می‌شوند و بســیاری از بیمــاران مبتــلا بــه آن نیز بیمـاری خـود را کنتـرل نمی‌کنند.

پرفشـاری خـون به گفته صاحب نظران یــک علامــت مهــم کارکــرد سیســتم قلبــی عروقــی، کلیــوی و مغـزی و پایـه بسـیاری از تصمیمـات مهـم پزشـکی اسـت. درواقع انـدازه گیـری فشـار خـون، شـاخص مهمـی بـرای آگاهـی از وضعیـت سـلامتی علـی رغـم سـن، نـژاد و جنـس بیمـار اسـت و پاییـن یــا بــالا بــودن بیــش از حــد آن می‌تواند مشــکلات خطرناکـی ماننـد بیماری‌های قلبـی- عروقـی، کلیـوی، مغـزی و حتــی مــرگ را موجب شود. فشــار خــون بــالا بــه علــت عــوارض و مـرگ و میر بـالا به عنوان یـک مشـکل عمـده بهداشـتی محسـوب می‌شود کـه کیفیـت زندگـی افـراد را تحـت تأثیر قـرار می‌دهد. کیفیـت زندگـی، درک فـرد از موقعیـت زندگـی شـخصی، فرهنـگ و نظــام ارزشــی اســت کــه در آن زندگــی می‌کند.

در یک مطالعه پژوهشی که توسط گروهی از محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است، تاثیرات نوعی درمان روان شناختی به نام «درمان گروهی ذهن آگاهی» بر مسائلی، چون تاب‌آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پرفشاری خون بررسی شده است.

این پژوهش نیمه تجربی با مشارکت ۳۰ تن از زنان و مردان مراجعه کننده به بیمارستان آتیه تهران با شکایت پرفشاری خون در فصل پاییز و زمستان سال ۱۴۰۱ انجام شده است. این افراد در ابتدا مورد سنجش فشار خون قرار گرفتند و سپس برای نیمی از آن ها، ۱۰ جلسه درمان گروهی ذهن آگاهی اجرا شد. پس از این دوره، فشار خون افراد فوق مجددا سنجیده شد و وضعیت آن با افرادی که تحت این مداخله قرار نگرفته بودند، مقایسه گردید.

بر اساس نتایج این تحقیق، روش درمان گروهی ذهن آگاهی بر تاب‌آوری، کیفیت زندگی و کاهش پرفشاری خون افراد تاثیرگذار بود.

در این باره، فرحناز مسچی، پژوهشگر گروه روانشناسی سلامت دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و همکارانش می‌گویند: «با توجه به نتایجی که ما از تحقیق خود به دست آورده ایم، پیشنهاد می‌شود که در جهت افزایش تاب‌آوری و کیفیت زندگی و کاهش فشار خون بیماران مبتلا به پرفشاری خون، دوره‌های درمان گروهی ذهن آگاهی برای بیماران در کنار درمان‌های دارویی برگزار شود».

آن‌ها اضافه می‌کنند: «روان شناســی مثبــت گــرا، بــه ایــن نتیجــه رســیده کــه عوامــل متعـددی در افزایـش تـاب آوری و کیفیت زندگی افـراد در برابـر عوامل تنـش زا مؤثـر هستند. در این میان، ذهـن آگاهـی در رشــد توانمندی‌های مثبتــی چــون تــاب آوری می‌تواند مؤثــر واقــع شــود».

بر اساس این تحقیق، ذهــن آگاهــی، آگاهــی از لحظــه حاضــر و بــدون قضـاوت اسـت. روان شناسـی بالینـی و روانپزشـکی از دهـه ۱۹۷۰ چندیــن روش درمــان گروهــی ذهــن آگاهــی را بــرای کمــک بــه افــرادی کــه شــرایط مختلــف روانــی را تجربــه می‌کنند، ارائـه داده اسـت.

در انتها بایستی اشاره کرد نتایج این پژوهش جالب، در نشریه‌ای علمی پژوهشی به نام «مدیریت ارتقای سلامت» منتشر شده اند. این نشریه در قالب فصل نامه توسط انجمن علمی پرستاری ایران انتشار می‌یابد.