آغاز عرضه گاز روسیه به ازبکستان با توافق پوتین، توکایف و میرضیایف

به نقل از خبرگزاری فرغانه، سه رئیس جمهور  روسیه، ازبکستان و قزاقستان، هفتم اکتبر (شنبه ۱۵ مهر) در مسکو توافق کردند که عرضه گاز روسیه به ازبکستان از طریق قزاقستان آغاز شود.

الکسی میلر، رئیس شرکت گازپروم، و ژورابیک میرزاماخمودوف و الماسادم ساتکالیف وزرای انرژی ازبکستان و قزاقستان در این مورد هماهنگی لازم را انجام دادند و سپس با مجوز همزمان سه رئیس جمهور، ارسال گاز از ایستگاه اندازه گیری گاز «الکساندروف گای» که در مرز قزاقستان و روسیه قرار دارد به ازبکستان آغاز شد.

پیش از راه اندازی، سران کشور‌ها در مورد کار‌های انجام شده برای اجرای پروژه سه جانبه گاز و اهمیت آن صحبت کردند.

پوتین رئیس جمهوری روسیه گفت که متخصصان این سه کشور باید به سرعت تاسیسات سیستم حمل و نقل گاز روسیه، قزاقستان و ازبکستان از جمله مواردی که برای مدت طولانی به بهره برداری نرسیده بودند، تشخیص، تعمیر و از نظر فنی مجدد تجهیز کنند.

او یادآور شد: "در روسیه، ایستگاه اندازه گیری گاز "الکساندروف گای" در منطقه ساراتوف به روزرسانی شده است و در قزاقستان، لوله‌ها تعمیر شده و ظرفیت پمپاژ آزاد شده است. پوتین افزود: یک ایستگاه اندازه گیری گاز و یک بخش جدید از خط لوله بخارا-اورال هم در ازبکستان ساخته شده است.

توکایف رئیس جمهوری قزاقستان هم خاطرنشان کرد که این پروژه تنوع صادرات گاز روسیه را تضمین می‌کند، به توسعه و نوسازی زیرساخت‌های حمل و نقل گاز قزاقستان کمک می‌کند و به تامین نیاز‌های ازبکستان به گاز طبیعی به میزان ۳ میلیارد متر مکعب در سال کمک می‌کند.

او یادآور شد بیش از ۲۰ هزار کیلومتر خط لوله اصلی گاز با ظرفیت انتقال سالانه تا ۲۵۵ میلیارد متر مکعب از خاک قزاقستان عبور می‌کند.

توکایف گفت: قزاقستان علاقه‌مند به استفاده کامل از پتانسیل ترانزیتی خود است و آماده است تا حجم انتقال گاز روسیه را افزایش دهد.

میرضیایف رئیس جمهوری ازبکستان هم آغاز عرضه گاز به کشورش را رویدادی تاریخی خواند و از آمادگی ازبکستان برای همکاری بلندمدت با روسیه و قزاقستان در بخش گاز خبر داد.

وی گفت: به لطف اراده سیاسی و تلاش‌های مشترک، یک کریدور جدید انتقال گاز در حال شکل گیری است.

راه اندازی تدارکات ارسال گاز روسیه به ازبکستان در آخرین روز از سفر رسمی شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان به روسیه صورت گرفت. پس از این مذاکرات، میرضیایف و پوتین "بیانیه مشترکی در مورد تعمیق روابط مشارکت استراتژیک و اتحاد همه جانبه" به تصویب رساندند.

با حضور روسای جمهور دو کشور، ۱۰ سند مصوب بین دولت‌ها و وزارتخانه‌های دو کشور مبادله شد. این‌ها شامل توافق نامه‌های ایجاد کنسولگری فدراسیون روسیه در سمرقند، اجرای پروژه سازماندهی حمل و نقل ریلی سریع السیر"، برنامه همکاری بین وزارتخانه‌های امور خارجه برای سال‌های ۲۰۲۴-۲۰۲۵ و سایر اسناد است..

برنامه روسیه برای صادرات گاز به ازبکستان به صورت ترانزیت از طریق قزاقستان در پایان نوامبر ۲۰۲۲ مشخص شد. سپس ولادیمیر پوتین پیشنهاد تشکیل "اتحاد گازی سه گانه" با جمهوری‌های مذکور را داد.

بعداً شایعاتی منتشر شد مبنی بر اینکه مقامات روسیه به تاشکند پیشنهاد داده اند تا سیستم حمل و نقل گاز ازبکستان را به گازپروم بفروشد و حق صادرات گاز به چین را به آن واگذار کند در ادامه نگرانی‌ها با امضای طرفین برای "نقشه راه" در زمینه همکاری در بخش گاز افزایش یافت.

اما وزارت انرژی ازبکستان اطمینان داد که این سند فقط برای عرضه گاز طبیعی به بازار داخلی در حجم مورد نیاز - با حفظ کامل حقوق مالکیت سیستم حمل و نقل گاز این کشور را فراهم می‌کند.

مسکو اعلام کرد که ایده اتحادیه گاز مستلزم هیچ شرایط سیاسی نیست.

در ماه آوریل، ژورابیک میرزامخمودوف وزیر انرژی ازبکستان اعلام کرد که قرار است تامین گاز روسیه از طریق خط لوله گاز آسیای مرکزی - مرکز انجام شود. طرفین قراردادی را برای تامین، ارائه خدمات برای انتقال گاز روسیه از طریق خاک قزاقستان و نقشه راه آماده سازی سیستم حمل و نقل گاز ازبکستان در ۱۶ ژوئن در مجمع بین المللی اقتصادی سن پترزبورگ امضا کردند.

طبق قرارداد منعقد شده به مدت دو سال، ازبکستان ه میزان ۲.۸ میلیارد متر مکعب گاز در سال از روسیه دریافت خواهد کرد.