اعتراض هواداران محیط زیست به معدنداری در گاوخونی

انجمن دوستداران محیط‌زیست ورزنه با راه‌اندازی کارزاری اینترنت توقف فوری تخریب روزافزون دریاچه نمک تالاب بین المللی گاوخونی معروف به دریاچه نمک خارا و جلوگیری از بسته و محصور شدن آن توسط معدن نمکی به همین نام را خواستار شدند.

در متن این کارزار اینترنتی که از سوم اسفند آغاز شده خطاب به فرماندار جرقویه آمده: همانگونه که مستحضرید تالاب گاوخونی به عنوان موهبتی الهی منبعی از حیات و زیستگاهی منحصر به فرد با مناظری بکر، هزاران سال است که با زندگی و معاش مردم شرق اصفهان پیوندی ناگسستنی دارد. متأسفانه طی سال‌های گذشته با خشکاندن زاینده رود و عدم پرداخت حقابه تالاب، آسیب بسیار شدیدی به این زیست بوم و سلامت و اقتصاد مردم منطقه وارد شده است.

در ادامه آمده است: با توجه به شرایط وخیم محیط زیستی موجود، فعالیت معدن نمک خارا، با شکستن مداوم بستر سنگ نمک دریاچه، سبب تبخیر هرچه بیشتر اندک آب باقیمانده و سرعت بخشیدن بر نابودی تالاب شده که نتایج جبران ناپذیری را به همراه داشته و دارد از جمله فرونشست زمین که در اصفهان شواهد آن مشاهده شده و در صورت برداشت شورآبه‌ها تسریع می‌شود.

در متن نامه این کارزار خاطرنشان شده: انتشار وسیع نمک بر کشتزار‌ها و اراضی حاشیه تالاب، از بین رفتن رطوبت و چسبندگی ماسه‌ها درتپه‌های حاشیه دریاچه و حرکت ماسه‌ها به سمت مناطق مسکونی و کشاورزی، گسترش ریزگرد‌های خطرناک خوابیده بر بستر تالاب و نابودی اندک حیات گیاهی و جانوری باقیمانده، همچنین به لحاظ اقتصادی، منافع مالی حاصل از فعالیت این معدن طی دهه‌های گذشته، نه تنها شامل حال مردم نشده و فقط به گروه کوچک و خاصی اختصاص یافته، بلکه باعث زیان و ضرر مالی کشاورزان و فعالان گردشگری و نیز پرداخت هزینه‌های سنگین درمانی شده است.

در ادامه آمده: همچنین لازم است به مبحث مهم خام فروشی و از دست رفتن منابع و فرصت‌های شغلی و اقتصادی منطقه به این واسطه نیز اشاره کنیم. از دیگر آسیب‌هایی که دست اندر کاران این معدن به چرخه اقتصادی منطقه وارد کرده‌اند، بستن هر گونه راه تردد گردشگران و حتی مردم بومی به بهانه‌های مختلف و در مقاطع متفاوت زمانی بویژه در فصول اوج گردشگری بوده است.
مضاف بر این، محصور کردن و ادعای مالکیت این عرصه طبیعی که تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد توسط شخص یا اشخاص هرگز مورد قبول عموم مردم، فعالان محیط زیست و گردشگران منطقه نیست.

در این کارزار اضافه شده است: لازم است به این مهم اشاره کنیم که طبق مفاد کنوانسیون رامسر که تالاب گاوخونی از سال ۱۳۵۴ در آن به ثبت رسیده، هرگونه بهره‌برداری در زیست بوم تالاب‌ها که باعث برهم خوردن چرخه حیات در آن شود، ممنوع است؛ بنابراین بر اساس اصل پنجاهم قانون اساسی؛ «حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می‌شود»، ما امضاءکنندگان به دلیل وجود مشکلات و نگرانی‌های بسیار، خواستار توقف فعالیت این معدن و حفاظت بیشتر از زیست بوم تالاب گاوخونی و نیز وجود حق تردد عمومی و همیشگی برای همه مردم و گردشگران مانند تمام عرصه‌های طبیعی دیگر کشور هستیم.

در ادامه تاکید شده است: بی توجهی به حفظ و احیای تالاب گاوخونی و توسعه گردشگری به‌عنوان راهی جایگزین برای ایجاد اشتغال پایدار، هر روز بیش از پیش باعث افزایش آسیب‌های اقتصادی، بیکاری جوانان، معضلات زیست محیطی و گسترش انواع بیماری‌ها، نه تنها برای مردم حاشیه تالاب در شهرستان‌های جرقویه و ورزنه، بلکه برای کل استان و ایران و جهان است، چون علاوه بر اینکه تالاب یک اثر طبیعی ملی و ثبت جهانی است، متعلق به جهانیان نیز هست و محروم کردن مردم در استفاده از چشم انداز طبیعی تالاب ظلم به همه مردم ایران است؛ همچنانکه در صورت خشکاندن کامل آن تا شعاع ۴۰۰ کیلومتر مرکز ایران را در بر خواهد گرفت.

پرونده تخلفات گسترده معدن نمک جرقویه در تالاب گاوخونی در مراجع قضایی در حال پیگیری است. سال گذشته سرهنگ علیرضا طاهری فرمانده یگان منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان درباره تخلفات این معدن گفته بود بزرگترین تخلف و زمین خواری استان اصفهان در محدوده تالاب گاوخونی و معدن نمک اتفاق افتاده و در محدوده تالاب برای برداشت نمک بیش از ۲ هزار هکتار تخریب شده است. به گفته او متخلف شرکتی است که مجوز برداشت نمک از معدن دارد، اما به جاده سازی و پیشروی در محدوده معدن در مساحت ۲ هزار هکتار اقدام و این اراضی را تصرف کرده است.

فرمانده یگان منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان تصریح کرد: این محدوده با توجه به اینکه منطقه تالابی است علاوه بر اراضی منابع طبیعی جزو مناطق محیط زیست بود و سال گذشته از اقدامات غیرقانونی این شرکت جلوگیری کردیم.

منبع: مهر