برطرف شدن اضطراب ریاضی در کنکور با روش الگوریتمی

نتایج یک پژوهش نشان داد که اضطراب دانش‌آموزان در آزمون ورود به دانشگاه (کنکور) ریاضی به برخی کلیدواژه‌ها مربوط است؛ اما در بقیه مباحث شاهد واکنش اضطرابی نیستیم. بر اساس نتایج همین پژوهش روش الگوریتمی بهترین روش برای برطرف شدن اضطراب ریاضی در کنکور است.

توانایی درک ریاضی در آموزش نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب و صلاحیت شغلی آینده دانش‌آموزان بازی می‌کند. به‌ویژه در دنیایی که هر روز بیشتر به تکنولوژی وابسته می‌شویم و یافته‌های تکنولوژیک جدیدی وارد بازار می‌شوند. در چنین زمانی داشتن توانایی بالای درک ریاضی می‌تواند بیش از پیش مزیت رقابتی برای ورود به بازار کار به حساب آید.

وقتی طبق آمار بیش از نیمی از جمعیت کشور پیشرفته انگلیس در ساده‌ترین محاسبات ریاضی مشکل دارند، این پرسش به ذهن خطور می‌کند که اگر مشکل در مواد درسی نیست پس مشکل کجا است؟ تحقیقات انجام شده بیشتر این مشکل را به‌علت اضطراب ریاضی می‌دانند. اضطراب ریاضی نظیر اضطراب در هر حیطه دیگری سبب پایین آمدن سطح عملکرد در حیطه مربوطه می‌شود.

محمد صالح سلامیان در پژوهشی عوامل اضطراب درس ریاضی در کنکور و راهکار‌های حل آن را بررسی کرد. پژوهش با آزمایش های مکرر بر روی ۴۰ دانش‌آموز که به‌صورت خوشه‌ای از مدارس شهر تهران انتخاب شده بودند، انجام شد و داده‌های جمع‌آوری شده به روش کواریانس تحلیل شدند.

سلامیان در این‌باره گفت: همه درصدی از اضطراب ریاضی را در دوره ابتدایی زمانی که درس ریاضی پرسیده می‌شد، تجربه کرده‌ایم. ممکن است یک اضطراب ریاضی در حد بسیار پایین باعث اضطراب فلج‌کننده‌ای در دوره‌های بعدی تحصیل شود؛ چون وقتی اضطراب ریاضی در سطح پایین برطرف نمی‌شود به‌علت سخت شدن تدریجی دروس ریاضی تحت‌تأثیر اثر گلوله برفی، به مرور زمان بزرگتر می‌شود. پس اضطراب ریاضی به محض این‌که نشان داده می‌شود باید در جهت تشخیص و درمان آن اقدام کرد.

وی افزود: اضطراب ریاضی عموماً سبب احساس اضطراب در دروس دیگر نمی‌شود؛ یعنی ممکن است دانش‌آموزی در تمام دروس عملکرد خوبی داشته باشند، اما در حل مسائل ریاضی به اضطراب زیادی دچار شود. پس عملکرد در ریاضی فقط از اضطراب ریاضی تأثیر می‌پذیرد و عملکرد در دروس دیگر تحت‌تأثیر اضطراب ریاضی نیست.

سلامیان ادامه داد: یکی از نشانه‌هایی که می‌توان در مورد توانمندی شناختی به آن استناد کرد، همین مورد است که دانش‌آموزان فقط و فقط در ریاضی عملکرد پایینی دارند و اگر عملکرد پایین در تمام دروس وجود داشت، احتمال تشخیص اضطراب ریاضی تقریباً منفی است.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: اضطراب‌های طبقه‌بندی شده تحت‌عنوان اضطراب سبب بروز نشانه‌های فیزیولوژیک نظیر افزایش ضربان قلب، تعریق و لکنت زبان می‌شوند. همین‌طور در این دسته از اضطراب‌ها رفتار‌های اجتماعی و خطا‌های شناختی بسیار رایج هستند.

وی تصریح کرد: هنوز دلایل قطعی ایجاد اضطراب ریاضی مشخص نشده اند، اما از شایع‌ترین علل پیدایش اضطراب تجربیات منفی دوره ابتدایی تحصیل و تأثیر ژنتیک است. در تداوم و تشدید این اضطراب معلمان، والدین و هم‌کلاسی‌ها نقش دارند.

این مدرس تخصص ریاضی و پژوهشگر با توجه به سوابق تدریس ۲۵ ساله خود برای برطرف شدن اضطراب ریاضی روش الگوریتمی را پیشنهاد می‌دهد؛ به این معنی که از تکالیف ساده در محیطی خارج از کلاس شروع شود و مرحله به مرحله پیش برود تا اضطراب کاملاً برطرف شود.

وی ادامه داد: در این روش می‌توان از تکنیک‌هایی مثل تجزیه با بازسازی مسائل ریاضی استفاده کرد. در تکنیک تجزیه یک مسأله به اجزای کوچکتر تقسیم و هر بخش جداگانه حل و در تکنیک بازسازی مسأله مورد نظر ساده‌سازی می‌شود و حل مسأله از نسخه ساده‌سازی شده شروع می‌شود. در مواردی که اضطراب ناشی از دیدن کلید واژه‌ها است می‌توان از روش بازسازی استفاده کرد.

نتایج این پژوهش در دومین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، مشاوره تعلیم و تربیت گزارش شده است.