امام حسن عسکری (ع)؛ معلم دوران غیبت امام عصر (عج)

حجت الاسلام والمسلمین سید محمد حسین میرلوحی، کارشناس مذهبی و پژوهشگر دینی، در رابطه با شخصیت امام یازدهم (ع) و نقش ایشان در دوران غیبت امام زمان (عج) بیان کرد: نکته مهمی که درمورد امام حسن عسکری (ع) و ویژگی‌های شخصیتی ایشان باید به آن توجه کرد، این است که حضرت (ع) به عنوان یازدهمین امام در دوران زندگی خود چه نقش مهمی داشته اند؟ و درواقع، محور اصلی شخصیت ایشان چیست؟ زیرا امام حسین (ع)، مظهر حماسه ائمه (ع) و امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع)، مظهر علم هستند و هر یک از اهل بیت (ع) هم بدین صورت هستند و بدنبال آن، باید بدانیم طراحی خداوند متعال و نقشی که امام حسن عسکری (ع) ایفا می‌کنند چه نقشی است؟

به گفته حجت الاسلام میرلوحی، نظر‌ها و دیدگاه‌های مختلفی در خصوص نقش امام حسن عسکری (ع) در دوران زندگیشان وجود دارد و شاید نزدیک‌ترین آن‌ها که می‌توان درمورد ایشان مطرح کرد، این است که امام حسن عسکری (ع) معلم عصر غیبت بوده اند و وظیفه اصلی شان این بوده است که جامعه را برای دوران سخت و طولانی آماده کنند و درحقیقت، این نقش مهمی است که پیش از آن، رسول خدا (ص) در دوران ۲۳ سال رسالت خود و هر یک از ائمه اطهار (ع) نیز در دوران امامتشان به آن عمل کردند.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: امام حسن عسکری (ع) برای دوران غیبت آماده بودند و برای آن، معلمی کردند و به همین دلیل، باید کمی به خود ایراد گرفت که چرا توجه ویژه‌ای به سیره حضرت عسکری (ع) نداشته ایم، در حالی که توصیف یک خطی امام حسن عسکری (ع) از دوران غیبت امام زمان (عج) و دیدگاه ایشان درمورد افرادی که در این دوران زندگی می‌کنند این است که حضرت (ع) می‌فرمایند: «.. أَمَا إِنَّ لِوَلَدِی غَیْبَةً یَرْتَابُ فِیهَا النَّاسُ إِلَّا مَنْ عَصَمَهُ اللَّهُ عزّ وَ جَلَّ» «.. آگاه باشید همانا براى فرزندم غیبتى خواهد بود که در آن مردم شک خواهند کرد، جز کسانى که خداوند عزوجل آن‌ها را حفظ کرده باشد.» یعنی در این دوره، همه مردم دچار شک و تردید و ریزش می‌شوند جز دسته کوچکی که خداوند متعال، آن‌ها را حفظ می‌کنند.

حجت الاسلام میرلوحی افزود: دوران غیبت، سخت است چراکه فقط عنایت خاص خداوند متعال باعث ماندگاری انسان‌ها بر طریق می‌شود و این مفهوم که دوران سخت، تاریک و فتنه هاست باید برای مومنان معتقد جا بیفتد و بنا نیست که به عنوان دوران عادی با یک سری دشواری‌های زودگذر در ذهن آن‌ها ترسیم شود چراکه هر چه به قله نزدیک می‌شوند، دوره غیبت امام زمان (عج) سخت‌تر می‌شود.

این پژوهشگر دینی گفت: سوال دیگری که درمورد زندگی امام حسن عسکری (ع) مطرح می‌شود این است که راهبرد ایشان برای عبور از فتنه‌ها چه بوده است؟ یعنی آموزشی که امام حسن عسکری (ع) برای عصر غیبت به شیعیان خود داده اند، چه بوده است؟ که یکی از دستورات جدی و مهم امام حسن عسکری (ع) و دیگر اهل بیت (ع) این است که نه تنها امیدوارانه، بلکه باید زیاد برای فرج دعا کرد. زیرا بیانات ائمه اطهار (ع) و امام حسن عسکری حاکی از این هستند که اگر کسی در دوران فرج، اهل دعای بسیار نباشد جزء هلاک شدگان است. 

حجت الاسلام میرلوحی ادامه داد: با توجه به این که امام حسن عسکری (ع) در ۲۸سالگی از دنیا رفتند و شرایط حصر سختی داشتند و ارتباط ایشان با شیعیان دشوار بود. از اینرو، ما بیشتر از همه می‌توانیم به سیره امام حسن عسکری (ع) به عنوان مسئله راهبردی برای دوران غیبت توجه کنیم. زیرا در آن زمان، همه جدّ و آباد حضرت (ع) به شهادت رسیدند و بدنبال آن، از لحاظ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نیز، شیعیان در تنگنای بسیار سختی بوده و سخت‌تر از آن، امام حسن عسکری (ع) هم در یک پادگان نظامی تبعید بودند و اگرچه ما در طول تاریخ انقلاب، حتی شخصیت‌های اصلی ضد انقلاب را در چنین شرایطی، محصور نکردیم و نهایتاً، آن‌ها در خانه‌های خود حصر شدند. اما امام حسن عسکری (ع) در دوران حیات خود، در پادگان‌ها حصر شدند و به همین دلیل، عسکری نام گرفتند.

به گفته این کارشناس مذهبی، امام حسن عسکری (ع) در دوران زندگی خود، شرایط سخت و غریبی را سپری کردند؛ به طوری که اطراف ایشان جاسوس‌های زیادی وجود داشت و اگرچه امام حسن عسکری (ع) بدون سلاح و مظلوم و غریب بودند، ولی در عین حال، حضرت (ع) اقتدار زیادی داشتند تا جایی که با وجود انتخاب زندانبان‌های متعدد برای امام حسن عسکری (ع)، ولی هر یک از آن ها، پُست خود را با ترس ترک کرده و سرانجام، یکی از ظالم‌ترین و بی رحم‌ترین نگهبانان را برای حضرت (ع) انتخاب می‌کردند.

حجت الاسلام میرلوحی ادامه داد: گفته شده است که وقتی از یکی از ظالم‌ترین و بی رحم‌ترین نگهبان‌ها درمورد اوضاع امام حسن عسکری (ع) گزارش می‌گیرند، او می‌گوید که من هر دفعه ایشان را می‌بینم، لرزه بر اندامم می‌افتد و از شدت ترس گریه ام می‌گیرد و همچنین، یکی دیگر از نگهبانان درمورد امام حسن عسکری (ع) نقل کرده است که ما اصلاً نمی‌توانیم به چشم‌های ایشان نگاه کنیم به حدی که مقتدر، با عزت و قوی هستند.

این کارشناس مذهبی افزود: سیره کوتاه امام حسن عسکری (ع)، راهبرد اصلی دوران غیبت برای مقدمه سازان دوران ظهور است تا آن‌ها بدانند در عین غربت، مقتدر خواهند بود. یعنی حتی با وجود غربت، اگر نصرت دین خدا را انجام دهند، دشمن از آن‌ها خواهد ترسید و چیزی که این روز‌ها در کشورمان می‌بینیم، این است که نیرو‌های حزب اللهی و انقلابی را غریب گیر می‌آورند و این چنین با آن‌ها روبرو می‌شوند، در حالی که جمهوری اسلامی همچنان اقتدار خود را دارد؛ به طوری که اگر همه ابرقدرت‌های پوشالی هم حامی چنین افرادی باشند باز هم نمی‌توانند این انقلاب را ساقط کنند که این نشان از اقتدار جمهوری اسلامی است.