نمایندگان مجلس خودسرانه طرح ساماندهی به اشیا و عتیقه جات را ارائه دادند

بازار فروش عتیقه‌جات در فضای مجازی گرم است؛ به طوری که در چندین اپلیکیشن و سایت فروش عتیقه‌جاتی حتی با قدمت ۳۵۰۰ سال دیده می‌شود. عتیقه‌هایی که یا از دل خاک به تازگی کشف شده و یا از گذشته دست به دست شده اند تا به موزه نرسند. این در حالی ست که جمعی از نمایندگان مجلس برای استفاده بهینه از اشیای باستانی و عتیقه‌جات به منظور سر و سامان دادن به اشیای زیرخاکی طرحی را به هیئت رئیسه ارائه دادند.

در این طرح که ۲۱ ماده در آن لحاظ شده بود، جمعی از نمایندگان مجلس، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری را به لزوم استفاده بهینه از اشیای زیرخاکی و عتیقه جات موظف کرد؛ طرحی که مخالفت‌های زیادی در پی داشت.

احمد راستینه هفشجانی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس می‌گوید: آثار باستانی و عتیقه‌جات، میراث فرهنگی و میراث تمدنی یک کشور هستند. این‌که می‌گویند طرحی مطرح است که نمایندگان به‌دنبال ارائه این آثار و عتیقه‌جات توسط وزارت متبوع در سامانه‌ای هستند که برای انظار عمومی و احتمالاً خریدوفروش گذاشته شود، نکته قابل‌قبولی نیست.

به گفته او تا کلیات طرح تصویب یا رد شود زمان‌بر است و اعضای کمیسیون فرهنگی با بحث ارائه آثار باستانی در یک  بازار برای تبدیل بهینه  مخالف هستند و معتقدند آثار باستانی و عتیقه‌جات، میراث فرهنگی و تمدن کشورند و باید نگهداری و صیانت شوند.

نماینده دیگر مجلس هم  طرحی که ساماندهی اشیای عتیقه را در کشور مورد توجه قرار داده بود، خامی دانست.

محبی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس می‌گوید: یکی از مسائلی که در کشور ما اکنون به‌صورت جدی مورد توجه قرار گرفته، بحث شفاف‌سازی است.، متأسفانه ما حفاری‌های غیرمجاز در کشور داریم و غیرشفاف عده‌ای دائماً مشغول این هستند که اشیای عتیقه را در کشور شناسایی کنند و این اشیاء را به‌صورت قاچاق به خارج از کشور منتقل می‌کنند.

به گفته او  طرح  ساماندهی به اشیا و عتیقه جات قدیمی پرمسئله است و حتما آمادگی وجود دارد همه کارشناسان نظر خود را بدهند. هدف اصلی طرح این بوده که شفاف‌سازی صورت بگیرد تا دقیقاً اشیای عتیقه شناسایی شوند.

«اشتغال‌زایی فراوان برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با تاریخ، گوهرشناسی و باستان‌شناسی، حفظ گنجینه تمدنی و میراث باستانی از تخریب‌ها و کاوش‌های غیرکارشناسی، حفظ گنجینه تمدنی و میراث باستانی از فروش به ثمن بخس به دلالان و قاچاقچیان.» از جمله اهداف مورد نظری بوده که برای این طرح مطرح شده است.

این در حالی است که کارشناسان نگران‌اند دقیقا همین طرح به قاچاق آثار باستانی دامن زند و به حفاری غیرمجاز گنجینه‌های تمدنی ایران جنبه قانونی دهد.

ضرغامی وزیر میراث فرهنگی و گردشگری درباره طرح ارائه‌شده از سوی جمعی از نمایندگان مجلس می‌گوید: «هیچ اطلاعی از جزئیات این طرح ندارم و من نیز از سوی اخبار این اطلاعات را شنیدم.»

علی دارابی معاون وزیر میراث فرهنگی و گردشگری نیز با اظهار بی اطلاعی از این طرح به خبرنگار ما گفت: همانگونه که وزیر میراث فرهنگی گفته بود، در مشورت جمعی از نمایندگان مجلس برای ارائه طرح قرار نگرفتیم. اطلاعی نیز از طرح نداشتیم و این خبر را از رسانه‌ها مطلع شدیم. 

به گفته او بعد از گفت‌وگو با جمعی از نمایندگان، یکی پس‌ از دیگری امضاهایشان را پس گرفتند و بعد از این ماجرا بیانیه‌ دادند که چون قانون شرح وظایف وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در دولت در دستور کار است و بعد به مجلس می‌آید، منتظر می‌مانیم ببینیم آن لایحه تکلیف این بحث‌ها را چگونه مشخص می‌کند.

گفتنی است؛ طرح ارائه شده از سوی نمایندگان مجلس با اعتراض جمعی از باستان شناسان نیز روبرو شد. اردشیر اروجی، مدیرکل سابق آمار و برنامه‌ریزی سازمان وقت میراث فرهنگی و گردشگری طرح «استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنج‌ها» را ناپخته و آسیب‌زا دانست و تاکید کرد که این طرح از یک سو به میراث آیندگان و از طرف دیگر بر گردشگری ضربه می‌زند.

به گفته او طرح مطرح شده در مجلس شورای اسلامی ناپخته بوده و اگر قرار بر مطرح کردن چنین طرحی بود باید ابتدا با کارشناسان میراث فرهنگی مشورت و آسیب‌های طرح شناسایی می‌شد. وقتی طرح تخصصی مربوط به یک دستگاه بدون اطلاع و مشورت آن دستگاه طرح می‌شود به طور طبیعی باید انتظار ناپختگی را نیز داشت.