ممنوعیت مصرف ویتامین‌ها و مولتی ویتامین‌ها بدون تجویز پزشک

 مجید حنیفه با بیان اینکه مصرف بیش از حد برخی ویتامین‌ها برای بدن عوارض دارد گفت: مصرف ویتامین D در صورت مصرف بیش از حد مشکلات عروقی و مصرف بیش از حد کلسیم نیز در کلیه‌ها رسوب ایجاد می‌کند و سنگ کلیه تشکیل می‌شود.

برخی والدین تصور می‌کنند هر چه به کودک ویتامین بیشتری بخورانند مشکل کم اشتهایی و کمبود ویتامین‌های بدن کودک رفع می‌شود، این در حالی است که مصرف ویتامین‌ها دُز مشخص دارد و نباید بیش از حد توصیه شده، مصرف شود.

او گفت: برخی ویتامین‌ها مکمل نیستند و خاصیت دارویی دارند بنابراین باید به مقدار مصرف ویتامین‌ها و دوره زمانی مصرف آن‌ها توجه شود و بهترین روش تقویت بدن و رفع کمبود ویتامین‌ها مراجعه به پزشک است و پزشک معالج با بررسی و معاینات ویتامین و دارو‌های مورد نظر را تجویز خواهد کرد.

این مسئول معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان  گفت: زمانی مصرف یک دارو منطقی است که متناسب با نیاز پزشکی فرد، دارو تجویز شده باشد همچنین دُز مصرفی دارو رعایت شود و بازه زمانی مشخص مصرف دارو رعایت شود.

حنیفه گفت: مصرف خودسرانه دارو بدون تجویز پزشک یکی از مصادیق مصرف غیر منطقی دارو است، زیرا دُز مصرفی، زمان مصرفی، در نظر گرفته نشده است.

اوپاندمی کرونا یکی از دیگر از عوامل افزایش دهنده مصرف خودسرانه دارو‌ها خواند و گفت: در برخی موارد بیماران به دلیل ترس از ابتلا به کرونا از حضور در مطب پزشکان خودداری می‌کنند و اقدام به مصرف خود سرانه دارو در منزل کرده اند.

زمانی که پزشک مصرف یک دارو را تجویز می‌کند، اما بیمار مدت زمان مصرف و فاصله‌های زمانی مصرف را رعایت نکند، از مصرف منطقی دارو خارج می‌شود که طبق آمار بهداشت جهانی فقط ۲۵ درصد افراد دارو‌ها را درست مصرف می‌کنند و از هر چهار نفر فقط یک نفر دارو‌ها را درست مصرف می‌کند.

برخی پزشکان و برخی بیماران به دنبال کاهش علامت بیماری هستند و به هر نحوی به دنبال فروکش کردن علائم بیماری هستنده در حالیکه برخی بیماری‌ها از جمله بیماری‌های ویروسی نیازمند گذشت زمان است. در کشور ما آمار دقیقی از وضعیت مصرف دارو‌ها وجود ندارد، اما به طور میانگین و متوسط هر یک نفر در هر روز یک قرص مصرف می‌کند.

در برخی موارد بیماران برای مصرف دارو و کاهش علامت بیماری اصرار می‌ورزند که گاهی اوقات پزشکان را مجبور به نوشتن دارو‌ها می‌کنند یا در برخی موارد بیماران به طور مستقیم به داروخانه مراجعه و درخواست دارو می‌کنند که این با مصرف منطقی دارو هم خوانی ندارد.

هنگامی که فرد بدون تجویز پزشک اقدام به مصرف دارو می‌کند در واقع بیمار خودش را در معرض برخی عوارض قرار می‌دهد در حالیکه عوارض برخی دارو‌ها در هر فرد متفاوت است به عنوان مثال مصرف پنی سیلین در برخی افراد شوک ایجاد می‌کند در حالیکه در فرد دیگری این گونه نیست، بنابراین افرادی که خودسرانه اقدام به مصرف دارو می‌کنند از عوارض دارو‌ها هیچ گونه آگاهی نداشته و بر این باورند که داروی مورد نظر در فرد دیگری هیچ واکنشی نداشته، بنابراین اقدام به مصرف دارو می‌کند با این تصور که این دارو عوارض ندارد.
عوارض دارو‌ها قابل پیش بینی نیستند و ممکن است یک دارو در فردی بسیار واکنش داشته باشد و همان دارو در فرد دیگری هیچ واکنشی نشان ندهد، بنابراین نباید عدم بروز واکنش دارو در یک فرد را مبنا قرار داد چرا که افراد شبیه یکدیگر نیستند.

چون پزشک هنگام تجویز دارو به بیمار، وی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و از لحاظ سن، جنس، توانایی جسمانی بدن و بیماری‌های زمینه ای، شرایط خاص بارداری و شیردهی را مد نظر قرار می‌دهد وسپس دارو تجویز می‌کند.

یکی از شایع‌ترین دارو‌هایی که خودسرانه مصرف می‌شود، آنتی بیوتیک‌ها هستند، آنتی بیوتیک‌ها در مواردی که حتی پزشک تجویز می‌کند و بیمار دوره زمانی مصرف دارو را رعایت نکند یا بلافاصله بعد از شروع مصرف دارو را قطع می‌کند که همه این موارد موجب ایجاد مقاومت بدن بیمار به آنتی بیوتیک می‌شود و این مقاومت به سایر میکروارگانیسم‌ها منتقل می‌شود، بنابراین بدن بیمار به آنتی بیوتیک‌ها مقاوم می‌شود.

در برخی مواقع افراد علاقمند به استفاده از دارو‌های تزریقی دارند و هنگام مراجعه به پزشک اصرار بر استفاده دارو به شکل تزریقی دارند، عوارض دارو‌ها در فرم‌های تزریقی بیشتر است و هنگامی که فرم خوراکی دارو وجود دارد، تا جایی که امکان دارد باید از داروی تزریقی اجتناب کرد؛ مصرف دارو‌های تزریقی ریسک برخی بیماری‌ها از جمله عفونت‌های هپاتیت و ایدز را افزایش می‌دهد.

هچنین برخی دارو‌ها از جمله دارو‌های آرام بخش با مصرف خودسرانه وابستگی ایجاد می‌کنند، زیرا افزایش میزان دُز و کاهش دُز مصرف دارو‌های آرام بخش مهم است که پزشک معالج همه‌ی موارد را رعایت می‌کند در حالیکه مصرف خودسرانه این دارو‌ها به علت رعایت نکردن میزان دُز مصرفی و زمان مصرف دارو وابستگی ایجاد می‌کند.