کشفیات جدید از کتیبه نویافته کوه زنه در مرودشت

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، دشت مرودشت یکی از مناطق مهم به لحاظ تاریخی و باستان‌شناسی است که طی سال‌های اخیر جست‌وجو‌ها و بررسی‌های میدانی در آن گسترش یافته است.

بررسی‌ها نشان از این دارد که این دشت ظرفیت بسیاری در اکتشافات تاریخی دارد که باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد که کتیبه نویافته کوه زنه دشت مرودشت یکی از اکتشافات اخیر است.

حمید فدایی مدیر پایگاه جهانی تخت جمشید، درباره کتیبه نویافته کوه زنه واقع در دشت مرودشت و جزئیات آن گفت: یکی از فعالیت‌های مهم مرکز پژوهش کتیبه‌شناسی بررسی میدانی شواهد نگارش در قالب سنگ نبشته‌ها در پهنه کوهستان رحمت و دشت مرودشت است که این بررسی گاه منجر به کشف‌های تازه می‌شود.

او افزود: این کتیبه نیز توسط مجتبی دورودی متخصص زبان‌های باستان و از همکاران مرکز کتیبه شناسی تخت جمشید طی همین بررسی‌های میدانی کشف شده است.

فدایی گفت: شناسایی، مستندنگاری، آماده‌سازی پرونده ثبتی و توجه به حفاظت ویژه این دسته از آثار مسئولیت بسیار خطیری است که توسط واحد کتیبه‌شناسی پایگاه و به موازات پژوهش و خوانش کتیبه‌ها پیگیری می‌شود و به ویژه مجموعه یگان حفاظت در نگاهداشت این اسناد تکرار ناشدنی تاریخی اهتمام ویژه‌ای دارد.

مجتبی دورودی پژوهشگر و کارشناس واحد کتبیه‌شناسی پایگاه تخت جمشید نیز درباره کشف این سند تاریخی گفت: افراد محلی از وجود یک استودان خبر دادند که پس از بررسی آن متوجه شدیم یک کتبیه دارد.

پژوهشگر کتبیه‌های تاریخی با بیان اینکه کتبیه‌ها دو دسته هستند، افزود: یک دسته کتبیه‌های مربوط به بزرگان، شاهان و رجال روزگار ساسانی است که با سنت مرسوم کتیبه‌ای نوشته شده مانند کتبیه شاهپور، اما دسته دیگر کتیبه‌های کتابی پهلوی است که در اواخر ساسانی رواج داشته است.

درودی با بیان اینکه این کتبیه کشف شده از جنس دسته دوم است، بیان کرد: این کتیبه‌ها دو موضوع اساسی دارند یا متون یادبوی و وقفی هستند یا متونی مربوط به گورنوشته‌ها که کتبیه کوه زنه مرودشت یک گورنوشته است.

او گفت: برخی از افراد که به اصطلاح به دنبال گنج هستند اقدام به تخریب این کتیبه‌ها و استودان‌ها می‌کنند.

درودی گفت: باید به این افراد گفت که اصولا ساسانیان همراه با مردگان خود اموالی دفن نمی‌کردند و این گورنوشته‌ها نیز حاوی آدرس گنج نیستند و تخریب آن‌ها فقط هویت تاریخی آن را از بین می‌برد.

این پژوهشگر کتیبه‌های تاریخی گفت: کتبیه کوه زنه گور نوشته‌ای از سال ۶۰ یزدگردی است همراه با آن یک دخمه نیز ساخته شده است.

او افزود: بررسی تاریخی آن نشان از همزمانی با سال ۷۳ هجری دارد که اوایل دوره اسلامی می‌شود و در این برهه تاریخی به شهر استخر حمله شده و از این جهت این کتبیه حائز اهمیت است.

درودی با بیان اینکه اهمیت دیگر کتبیه به لحاظ زبان شناسی و واژگان شناسی است، گفت: زبان فارسی جزء معدود زبان‌هایی است که پیشینه مکتوب دارد و تحول واژه‌ها در آن دیده می‌شود از این جهت کتیبه‌های کشف شده یک شناسنامه برای زبان فارسی هستند.

او با بیان اینکه کتبیه به خط روزگار ساسانی است، افزود: در این کتیبه واژه‌ای به عنوان آتش بر یا آتشبان ذکر شده که احتمال دارد متعلق به شخصیتی مذهبی بوده است.

این پژوهشگر کتیبه‌های تاریخی گفت: از جهت دیگر در سالی که کتیبه نوشته شده یعنی ۷۳ هجری جنگ‌های پی در پی در شهر استخر شکل گرفته بوده و این شهر رو به سقوط بوده که در تاریخ ثبت شده با سقوط استخر شیراز شکل می‌گیرد به عبارتی به شکل‌گیری شیراز نیز اشاره دارد، چون بسیاری از مردم با سقوط استخر به منطقه شیراز رفتند.

درودی افزود: این کتیبه هم بافت اجتماعی مردم مرودشت، هم از لحاظ تاریخی و وقایع آن روزگار و هم به لحاظ واژه شناسی اهمیت دارد.

او درباره مراحل کشف یک کتیبه تاریخی نیز گفت: شناسایی، خوانش، چاپ در نشریات معتبر و پژوهش روی آن از سوی دانشمندان سراسر جهان مراحلی است که هر کتبیه طی می‌کند و این کتیبه نیز تائید شده و متن آن به زودی منتشر می‌شود و در اختیار پژوهشگران قرار می‌گیرد.

پژوهشگر کتیبه‌های تاریخی با بیان اینکه کار مرحله بعد برای این اثر ثبت ملی و حفاظت از آن است، تصریح کرد: این کتیبه باید در همان مکان مدیریت و حفاظت شود.

او در پایان با اشاره به تلاش و همت مدیریت پایگاه تخت جمشید در کشف وجوه تازه این بخش از تاریخ اشاره کرد.

این پژوهشگر کتیبه‌های تاریخی گفت: تنها تمرکز بر تخت جمشید نیست بلکه با توجه به اینکه آثار زیادی در دشت مرودشت پراکنده است این امر همواره مورد توجه بوده است.

درودی افزود: روند کار‌ها در این محوطه تاریخی به صورت تیمی و مستمر است یعنی ترکیبی از حفاظت، کشف، مستندنگاری و مرمت در فعالیت‌های دشت مرودشت لحاظ می‌شود.

منبع: تسنیم
انتهای پیام/