نگاهی به تغییر توازن در روابط افغانستان با کشورهای منطقه

به گزارش خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان، اوایل هفته جاری رئیس جمهوری افغانستان که برای شرکت در مراسم یادبود کشته شدگان مرکز پلیس پکتیا یه این ولایت سفر کرده بود برای نخستین بار به شکلی غیر مستقیم از روسیه به عنوان حمایت کننده تسلیحاتی و مالی از گروه طالبان نام برد. 

محمد اشرف غنی در آن مراسم گفت که امروز شاهد کمک کشوری به طالبان هستیم که کشته شدن بیش از یک میلیون و 500 هزار نفر افغان را در پرونده خود دارد که این اشاره ای است به لشگر کشی اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان طی سال های 1357 تا 1367 خورشیدی و امروز روسیه باقی مانده آن نماد است.

وزارت امور خارجه روسیه بلافاصله در برابر این سخنان موضع گرفت و آن را برآمده از القای تبلیغات رسانه های غربی خواند و از رئیس جمهور غنی خواست تحت تاثیر این تبلیغات قرار نگیرد.

از سوی دیگر تنش میان افغانستان و پاکستان که به واسطه مشکلات تاریخی و تردد آزادانه تروریست ها در میان مرز دو کشور سابقه ای قدیمی دارد با اعلام راهبرد جدید آمریکا ، تشدید شده است و به نوعی تحولات بعد از این راهبرد نشان می دهد که امید به نقش آفرینی پاکستان در روند گفت وگوهای صلح در عمل به بن بست رسیده است.

پاکستان به عنوان هم پیمان قدیمی آمریکا در راهبرد جدید از سوی آمریکا متهم به حمایت از تروریست در افغانستان شد و این کشور برای رفع این اتهام ضمن کمک به آزادی خانواده 4 نفری امریکایی - کانادایی از دست گروه حقانی یکی از شاخه های طالبان در خاک خود ،در خواست از سرگیری گفت و گوهای چهار جانبه را نیز برای استقرار صلح در افغانستان داد.

موارد پیش گفته را باید با افزایش تنش میان هند و پاکستان کامل کرد؛ از زمانی که راهبرد نظامی جدید آمریکا اعلام شد و در آن به هند نقش بیشتری از پاکستان برای حضور در افغانستان داده شد در عمل دعوای قدیمی هند و پاکستان عمیق تر نیز شده است.

در چنین پیچیدگی اوضاع سیاسی منطقه ؛ همراهی بدون چون و چرای مقامات افغانستان با راهبرد آمریکا باعث نگرانی کارشناسان حوزه سیاسی شده است و آنها از خطر شکل گیری زمینه برای وقوع جنگ های نیابتی سخن می گویند.

«عبدالطیف نظری» استاد دانشگاه و کارشناس روابط حقوق بین الملل از همین نگرانی ها سخن گفت. او به سفر وزیر امور خارجه آمریکا به عربستان برای مهار نفوذ ایران در منطقه اشاره کرد و گفت که سفر غیر منتظره «رکس تیلرسون» به کابل و دیدار «محمد اشرف غنی» رئیس جمهوری با او در پایگاه نظامی بگرام ، بیانگر همراهی کامل دولت افغانستان با سیاست های منطقه ای آمریکاست و از سوی دیگر خود نشانگر ایستادن افغانستان در کنار دشمن اصلی همسایه غربی خود است.

به باور نظری همچنین می توان سفر «محمد اشرف غنی» به هند را اعمال فشار جدید بر پاکستان ارزیابی کرد که این خود همان همراهی کامل با آمریکا و افزایش تنش با همسایه جنوبی است.

این استاد دانشگاه گفت که این نگرانی وجود دارد که افغانستان تا حدی به آمریکا وابسته شود که توازن منطقه ای ارتباطات خود را با دیگر کشورها بر هم زند و مناسبات افغانستان با کشورهای همسایه تیره شود که در این وضعیت افغانستان بسیار آسیب پذیر است.

از طرف دیگر نظری به سفر پنهانی نماینده ویژه روسیه در افغانستان به هند که یک روز قبل از سفر غنی به این کشور انجام شد اشاره دارد ومی گوید طبیعی است که روسیه موفقیت رقیب بین المللی خود یعنی آمریکا را در افغانستان بر نتابد و در برابر وقوع این احتمال هر چند اندک ساکت ننشسند.

به باور این استاد دانشگاه، هند متحد مهم شوروی سابق در دوران جنگ سرد است و در حال حاضر که آمریکا متمایل به هند شده است ، روسیه نخواهد گذاشت هند به آسانی از دست برود.

وی گفت که روسیه تلاش دارد برای مقابله با آمریکا در هر کشوری که روابط اش با آمریکا سرد باشد ، سرمایه گذاری سیاسی کند و از روابط نزدیک با هند، ترکیه، پاکستان در همین راستا یاد آوری کرد و آن را مقابله روسیه با گسترش نفوذ آمریکا در منطقه دانست.

به گفته نظری روسیه پا را فراتر از ناراضیان آمریکا گذاشته و حتی در تلاش گسترش روابط با عربستان سعودی یکی از مهم ترین متحدان آمریکا شده است که می توان آن را در سفر پادشاه عربستان به روسیه تفسیر کرد.

«عبدالقادر زازی وطن دوست» عضو هیأت اداری مجلس نمایندگان افغانستان نیز درهمین ارتباط گفت که خراب شدن روابط مسکو- کابل به نفع این کشور نیست و سیاست خارجی افغانستان در برابر همه کشورها متوازن باید رفتار کند.

زازی افزود که تیره شدن روابط افغانستان و روسیه سبب تشدید جنگ در این کشور می شود که برای آینده افغانستان خطرناک خواهد بود.

برای افغانستان ساده نیست که در شرایطی چنین پیچیده بتواند توازن در روابط خارجی را متناسب با بحران های داخلی ساماندهی کند و بیشتر امید دارد بتواند با استفاده از قدرت آمریکا و حضور ناتو و به استناد فعالیت تروریست ها در کشورشان خود را در خط مقدم مبارزه با این خطر جهان نشان دهند تا روند کمک های اقتصادی دنیا به آنها تداوم یابد و از این گذر به سامانی در داخل برسند.

و از سوی دیگر مقامات افغانستان امید دارند به یاری حضور همین قدرت ها که برای تلف نشدن کمک های مالی شان در افغانستان هستند و تا وصول طلبشان از محل منابع ملی این کشور خارج نخواهند شد، دامنه دخالت سایر کشورها را در امور خود کاهش دهد و حداقل با یک کشور مثل آمریکا طرف باشد تا چندین کشور.

ایرنا نوشت: اما این رویکرد تنها یک اشکال اساسی دارد و آن این است که مشخص نیست بر مبنای چه میزان از اعتماد به آمریکا مستحکم شده است زیرا وجود حقیقی این درصد از اعتماد نشان خواهد داد که افغانستان تا چه اندازه در برابر خطرات پیش رو توان مدیریت صحنه را خواهد داشت.

انتهای پیام/