شناسایی 1 هزار اثر باستانی عصر پارینه‌ سنگی

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛فرهاد زارعی‌کردشولی سرپرست هیئت بررسی شهرستان پاسارگاد، امروز گفت: در ادامه بررسی‌های باستان‌شناختی شهرستان پاسارگاد، در دشت‌های پاسارگاد، دشت سعادت‌شهر (دشت کمین)، تنگ بلاغی، دهستان سرپنیران، منطقه گودبنه و رشته‌کوه‌های موسوم به کوه سیاه و چاه پهن، منطقه چاه بید و ارتفاعات موسوم به گردنه خرسی، تنگ قدرت و رشته‌کوه‌های موسوم به کوچکک و ارتفاعات موسوم به فلات اکبرآباد نزدیک به هزار اثر باستانی شناسایی و بررسی شدند.  

 

وی افزود: در این بررسی‌ها به ‌تفکیک در دشت پاسارگاد حدود 300 اثر، دشت سعادت‌شهر حدود 230 اثر، دهستان سرپنیران حدود 180 اثر، تنگ بلاغی حدود 150 اثر و در ارتفاعات موسوم به کوچکک، گردنه خرسی، کوه موسی‌خانی و کوه سیاه حدود 110 اثر به‌دست آمد که بر اساس آخرین مطالعات باستان‌شناختی، مربوط به دوره میانی پارینه‌سنگی جدید تا عصر حاضر هستند. 

 

این باستان‌شناس از قدیمی‌ترین آثار این دوره به شناسایی تعدادی محوطه باز اشاره کرد که دارای قدمتی بین 28هزار تا 12هزار سال قبل بودند. 

 

 

به‌گفته این باستان‌شناس، بعد از این دوره انسان‌ها آرام‌آرام غارها و پناهگاه‌ها را ترک کرده و در دشت‌ها اولین روستاها را ساخته‌اند.

وی از این دوره به فرهنگ‌های جری و مُشکی (مربوط به هزاره هشتم و هفتم قبل‌ازمیلاد)، فرهنگ باکون  A و  B مربوط به هزاره ششم تا چهارم میلادی و تعدادی دیگر تا دوره لپویی (هزاره سوم قبل‌ازمیلاد) اشاره کرد و گفت: از این دوره نیز تعداد زیادی تپه و محوطه استقراری شناسایی شدند که در باستان‌شناسی پیش‌ازتاریخ ایران و بویژه فارس بسیار مهم هستند.

این باستان‌شناس در ادامه از شناسایی تعدادی محوطه ارزشمند همانند تل بزرگ قصردشت (تپه وکیل‌آباد) متعلق به عصر آهن 1 و 2 و 3 خبر داد.

وی با بیان اینکه دوره‌های تاریخی بویژه دوره هخامنشی در شهرستان پاسارگاد بسیار قوی است ادامه داد: از این دوره، علاوه ‌بر مجموعه بسیار ارزشمند میراث جهانی پاسارگاد، آثار بسیار فاخر و ارزشمندی از جمله تعدادی سد (بند خاکی)، معدن، کانال‌های دستکند در دل صخره‌ها موسوم به دختربُر، کانال‌های تعبیه‌ شده در دامنه تپه ماهوری‌های خاکی (موسوم به جوی دختر)، پل، دیوارهای سنگچین، کارگاه‌های استحصال مواد غذایی و محوطه‌های استقراری و اقماری بسیار ارزشمند نظیر محوطه میان‌جاده‌ای شناسایی شد.

وی اظهار کرد: با شناسایی این تعداد آثار ارزشمند مشخص شد که پاسارگاد دوره هخامنشی به ‌عنوان یکی از پایتخت‌های هخامنشیان تنها معطوف به مجموعه میراث جهانی پاسارگاد نبوده بلکه بخش نسبتاً وسیعی از شهرستان پاسارگاد و شهرستان خرمبید را دربر می‌گرفته است؛ چرا که بخشی از زیرساخت‌های مهم حکومتی هخامنشیان را در پاسارگاد در گستره‌ای به‌ طول حدود 80 کیلومتر از چمیان یا شهیدآباد در شمال تا تنگ خشک سیوند در جنوب شامل می‌شد.

محوطه‌های دوره‌های فراهخامنشی

حمیدرضا کرمی، کارشناس ارشد باستان‌شناسی پایگاه میراث جهانی پاسارگاد، در ادامه از شناسایی تعداد زیادی گورستان (توده‌سنگی، خرسنگی) و تعدادی محوطه استقراری متعلق به دوره‌های فراهخامنشی تا پایان دوره اشکانی خبر داد و گفت: تعداد زیادی تپه و محوطه گسترده، کارگاه‌های استحصال مواد غذایی، کارگاه‌های ذوب فلز، استودان‌های کتیبه‌دار و ساده، دخمه و دخمک‌های افقی و عمودی مربوط به دوره ساسانی شناسایی شد.

وی افزود: از دوره اسلامی که بخش زیادی از محوطه‌ها و آثار را دربر می‌گیرد نیز می‌توان به شناسایی بقاع متبرکه، قلعه‌های روستاها، قبرستان‌هایی با سنگ قبرهای نفیس، کاروانسرا، تعداد نسبتا زیادی قنات، آسیاب، عمارت، درختان کهن‌سال و تعدادی محوطه استقراری اشاره کرد که بیشتر مربوط به قرون میانه اسلامی تا عصر حاضر هستند.

به‌ گفته این باستان‌شناس، در ادامه تمام اطلاعات محوطه‌ها در فرم‌های مورد تأیید پژوهشکده باستان‌شناسی (فرم‌های عمومی و تخصصی) ثبت خواهد شد و اطلاعات مواد فرهنگی (که اغلب قطعه سفال هستند) پس از طراحی، مقایسه، تحلیل و عکاسی در فرم‌های مخصوص در ضمیمه گزارش هر محوطه آورده و سپس گزارش نهایی به پژوهشکده باستان‌شناسی ارسال خواهد شد.

وی تصریح کرد: پس از پایان کار تمام اطلاعات برای تهیه نقشه باستان‌شناختی شهرستان در نرم‌افزار جی آی اس گنجانده خواهد شد.

بررسی شناسایی شهرستان پاسارگاد و مشهد مرغاب با مجوز رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری انجام شد.