سفره هفت سین ایرانیان، با ارزشی منحصر به فرد

 

برای دریافت نظرات مردم درباره ی سفره ی هفت سین به میان مردم رفتیم.

 

در موزه ی بانو بی بی حیاتی که سفره های هفت سین به نمایش گذاشته شده بودند، پسر بچه ای سفره ی هفت سین را نماد کشور معرفی کرد. در یکی از خیابان های کرمان، پسر جوانی سفره ی هفت سین را یک نوستالژی می دانست.

 

در کنار ماهی های قرمز عید و سبزه های سفره ی هفت سین، خانم میانسالی هفت سین را رسمی می دانست که از پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها به ارث رسیده است. در بازار کرمان فروشنده ی میانسالی از گشودن این سفره ی هفت سین تا روز 13 فروردین سخن می گفت.

 

خانم میانسالی که در کنار سفره ی هفت سین زیبایش در خانه پذیرای ما بود، هدف از انداختن سفره در خانه اش را در کنار هم بودن اعضای خانواده اش می دانست.

 

محمود مدبری دکترای زبان و ادبیات فارسی و رئیس دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان گفت: سفره ی هفت سین، سفره ی برکت است. در عین حال همه ی بزرگان و کوچکان دور همدیگر می نشینند و روبوسی می کنند؛ اگر، قهری وجود داشته باشد، آن را به آشتی بدل می کنند.

 

اما بهتر است در ابتدا به این موضوع بپردازیم که این سفره ی سراسر مهر و صفا و صمیمیت در گذر تاریخ، میزبان هفت های مختلفی بود.

 

مدبری در این باره می گوید: درباره ی هفت سین، بحث هایی کردند، اینکه این هفت شین یا چیزهای دیگر یوده است و به هفت سین تبدیل شده است.

 

بهترین چیزی که من دیدم، این هفت چین بوده است. چین، یعنی: گیاهایی که چیده می شدند. هفت گیاه اصلی که زندگی مردم به آن هفت گیاه وابسته است، از همه مهم تر گندم. آن ها را می چیدند و در ظرف هایی قرار می دادند و در روز اول فروردین و ساعات اولیه که دعا می کردند، در حقیقت از خداوند می خواستند که این هفت چین، هفت چیدنی ها همواره در طول سال باشد و افزایش و وسعت پیدا کند و مردم دچار برکت شوند.

 

فاطمه شیبانی فرد دکترای فرهنگ و زبان های باستانی و مدرس دانشگاه ولی عصر رفسنجان نیز معتقد است، این سفره ی نوروزی در طول تاریخ میزبان هفت شین و هفت سینی بوده است و می افزاید: بعضی ها می گویند: این هفت سین در ابتدا هفت شین بوده است، یعنی: به جای اینکه در سفره ی نوروزی از خوراکی هایی استفاده کنند که با حرف سین شروع شده باشد، از خوراکی هایی استفاده می کردند که با حرف شین شروع می شده است، مثل شیر، شیرینی، شهد، شمشاد، شکر و بعداً تبدیل به هفت سینی شد، یعنی: هفت سینی آماده می کردند و در آن از دانه های مختلفی که برای آن ها نماد برکت بود، استفاده می کردند و در این سینی ها می کاشتند وآن را در سفره های نوروزی خود قرار می دادند.

به مرور زمان این هفت سینی تبدیل به هفت سین شد، یعنی: این ظرف ها جای خودشان را به خوراکی ها و گیاهان و میوه هایی دادند که با سین شروع می شده است.

 

اما، سین های سفره ی هفت سین، با چه هدفی بر سر این سفره قرار داده می شوند؟

 

شیبانی فرد با اشاره به اینکه هر کدام از هفت سین ها نمادی برای ایرانیان بوده است، می گوید: سبزه نماد سرسبزی، سمنو چون از جوانه های گندمی که به تازگی جوانه زده بودند، درست می شد، نماد زایش، سنجد نماد عشق و محبت و دلباختگی، سرکه نمادی از شادابی و تحرک، سیب نماد تندرستی و سیر چون در قدیم نمادی برای درمان بوده است و از آن برای درمان استفاده می کردند، نشانی از تندرستی و شادابی و سلامتی بود.

 

وی افزود: ممکن است هر کدام از اجزاء با اجزای دیگر جایگزین شوند. برای مثال سکه را که نماد برکت و رزق و روزی است یا سپند یا اسپند را که برای دور کردن بلاست یا سنبل را که نمادی از خوشبویی و زیبایی است، قرار بدهند.

 

اما، چرا این سفره با نام هفت همراه شد؟

 

شیبانی فرد درباره ی هفت گفت: تعداد اصلی سفره ی هفت سین همان جور که از اسمش پیداست هفت است و این به خاطر این است که عدد هفت برای ایرانیان از گذشته، بسیار مقدس بوده است و چون برای آن ها فرخنده و خجسته بوده است، بسیار از این عدد هفت استفاده می کردند.

 

اما تنگ ماهی خوش رنگ قرمز ، تخم مرغ های رنگی، آیینه و شمعدان با چه باوری بر سر این سفره قرار داده می شوند؟

 

شیبانی فرد می گوید: از دیگر اجزای این سفره آیینه است که نماد روشنایی و پاکی، شمعدان، نماد روشنایی، تخم مرغ، نماد باروری و نژاد، تنگ ماهی، سنبلی توأمان اززلالی آب و تحرک ماهی است.

 

اما ایرانیان موحد از تقرب به خداوند در لحظات تحویل سال غافل نبودند و نیستند و بهترین لحظاتشان را با معبود یگانه پیوند می دهند تا زیبایی و شیرینی واقعی زندگی را از دریای بیکران الهی تمنا کنند.

 

مدبری می گوید: ایرانیان در کنار سفره، پیش از اسلام دعاهای خاصه ی خودشان را می خواندند و بعد از اسلام قرآن خوانده می شود و امروز سفره ی هفت سین با دعاهای اسلامی، خواندن قرآن و گذاشتن قرآن بر سر آن تلفیق شده است و به این شکل، خودش را حفظ می کند.

 

شیبانی فرد نیز می گوید: بعد از اسلام جزء اصلی سفره ی هفت سین، قرآن کریم بود و قرار دادن کلام وحی بر سر این سفره برای ایرانیان بر هر چیز ارجحیت داشت، برای اینکه در سال جدید از خداوند یک سال پر برکت و پر از اتفاقات خوب و سلامتی در خواست کنند.

 

هفت سین بهانه ای است برای جمع شدن خانواده ها، دور سفره ای پر از مهر وصفا و صمیمت و درخواستی جمعی از آن معبود بی منتهی. هفت سینتان پر از برکت و رزق و روزی.

گزارش ازیحیا زاده

انتهای پیام/ح