مصرف آنتی بیوتیک در مرز هشدار/ فاجعه آنتی بیوتیک در ایران

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان ، در قدیم مردم برای درمان بیماری هایشان انواع گیاهان دارویی و خانگی را می خوردند و حتی کمتر به پزشک مراجعه می کردند و انقدر تحمل داشتند که اجازه می دادند دوره بیماریشان طی شود و بدون احتیاج به داروی شیمیایی خوب شوند اما امروزه صبر و تحمل کم شده و حتی کسانی که به دکتر مراجعه می کنند، برای اینکه زودتر از شر بیماری راحت شوند به دکتر توصیه تجویز آمپول و آنتی بیوتیک می کنند ،در حالی که نمی دانند این راه درمانی سریع در آینده می تواند برایشان مضر و خطرساز باشد.

هنگامی که مردم به خاطر یک عفونت ساده و مختصر بدون تجویز پزشک آنتی بيوتيک مصرف می کنند، مصرف متوالی و نابجای آن موجب توسعه مقاومت گونه ای از باکتری های مولد عفونت ميگردد و این بدان معنی است که در آینده این آنتی بيوتيک در درمان آن عفونت موثر نخواهد بود به علاوه مصرف زیاد از حد آنتی بيوتيک مي تواند موجب مشکلات زیادی شود . عموما این سوال پيش می آید که چطور یک داروئی که برای درمان یک عفونت پيشنهاد ميشود ميتواند خطرناک باشد؟! در پاسخ باید گفت وقتی که آنتی بيوتيک بطور نادرست مصرف شود بسياری از ميکروارگانيسم هائی که قرار بوده توسط آن دارو کشته شوند نسبت به آن مقاوم ميشوند که این خطرناک است و درواقع بيمارانی که به چنين عفونت های باکتریابی مبتلا ميشوند اغلب احتياج به بستری شدن در بيمارستان داشته و باید آنتی بيوتيکهای بسيار قوی از راه وریدی دریافت کنند.

دکتر دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان درخصوص مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک و دارو در کشور گفت: مطالعه در زمینه مصرف دارو در کشور نشان می‌دهد مصرف دارو در ایران از نظر کمی در 10 گروه درمانی از میانگین مصرف دارو در کشورهای غربی کمتر بوده است اما در مصرف آنتی بیوتیک از میانگین مصرف جهانی خیلی فاصله داریم که علت آن وجود بیماری‌های عفونی بسیار در کشور است.

وی افزود: وضعیت بیماری‌های عفونی در کشور ما مثل کشورهای جهان سومی است و مصرف آنتی بیوتیک در کشور غیر منطقی است که این فقط به مصرف مردم مربوط نمی‌شود بلکه به تجویز پزشکان نیز برمی‌گردد.

استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها از آن جهت که میکروبهای مقاوم را در افراد ایجاد می‌کنند خطرناک است.

دکتر لاریجانی معاون آموزشی وزارت بهداشت و رئیس پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت:‌ باید با کار وسیع در برخی قسمت‌ها که مصرف آنتی بیوتیک بیشتراست، این مصرف ها را کاهش دهیم چراکه مصرف آنتی بیوتیک‌ها خصوصا آنتی بیوتیک‌هایی که می‌تواند میکروب‌های مقاوم را ایجاد کند چالش قرن اخیر است.خوشبختانه وزارت بهداشت در برخی از دانشگاه‌ها که در این زمینه تمرکز داشته‌اند یک کار بزرگ را برای راهنماهای بالینی انجام می‌دهد.

دکتر دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو در خصوص برخورد با پزشکانی که بی‌رویه آنتی بیوتیک تجویز می‌کنند گفت: برخورد ما با پزشکانی که بی‌رویه آنتی بیوتیک تجویز می‌کنند به عنوان یک مجرم نخواهد بود بلکه موضوع بیشتر جنبه آموزشی دارد که در برخی استانها در حال انجام است .

دکتر علیرضا زالی رییس سازمان نظام پزشکی ایران بیان کرد: بحث مصرف بی رویه آنتی بیوتیک در کشور ابتدا احتیاج به تعریف فرهنگسازی برای جامعه ارایه خدمت پزشکی دارد که این امر از طریق برنامه های بازآموزی درحال پیگیری است. انجمن عفونی ایران درحال پیگیری یک پروتکل ملی درباره مصرف منطقی آنتی بیوتیک است که اگر در حوزه نظام پزشکی و وزارت بهداشت و حوزه سلامت و بیمه ها مورد توجه واقع شود تا حد زیادی میتواند در مدیریت منطقی آنتی بیوتیک ها موثر واقع شود.

رییس سازمان نظام پزشکی اظهار داشت: رسانه ها باید برای مردم فرهنگسازی کنند چراکه خیلی از مردم وقتی به پزشک مراجعه می کنند خودشان درخواست آنتی بیوتیک یا یک داروی تزریقی را در نسخه هایشان دارند . باید گفته شود اساسا آنتی بیوتیک روی بیماری هایی که منشا ویروسی دارند بخصوص بیماری های سرماخوردگی ، دستگاه تنفس فوقانی و.. اثرگذار نیست و تجویز آنتی بیوتیک نه تنها اثر ندارد بلکه دوره بیماری را هم کم نمی کند .

دکتر آقاجانی معاون درمان وزارت بهداشت نیز بیان کرد: مردم باید بدانند که اکثر سرماخوردگی ها یک بیماری ویروسی هستند که نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ندارند مگر در شرایط خاص که پزشک مصرف آنتی بیوتیک را مصلحت می داند ما باید بپذیریم که هم به علت فرهنگ عمومی و هم نوع روش های طبابت در کشو مصرف آنتی بیوتیک بالا رفته است که این باعث سوش های مقاوم شده است و مجبور به مصرف آنتی بیوتیک های قوی تر و مقاوم تر میشویم.

  

دام هایی که با آنتی بیوتیک تغذیه و رشد می کنند 

دیناروند در خصوص مصرف آنتی بیوتیک در دامداری‌ها عنوان کرد: استفاده بیش از حد آنتی بیوتیک در دامداری‌ها برای دام و طیور موجب افزایش مقاومت میکروبی برای افراد می‌گردد. درواقع داروهای آنتی بیوتیک‌ بیشتر در دامداری‌ها و کمتر در مرغداری‌ها درحال استفاده است و با مصرف فرآورده‌های گوشت دام بدون اینکه اطلاع داشته باشیم وارد چرخه خوراک‌ ما می‌شوند، درست است که اینها غلظت پایینی دارند اما متاسفانه همین غلظت پایین هم به افزایش مقاومت میکروبی کمک می کند.

رییس سازمان نظام پزشکی ایران گفت :مصرف بی رویه آنتی بیوتیک یک خطر ملی است چون می تواند سوش های بیماری زا را مقاوم کند،درنتیجه مقاومت در برابر آنتی بیوتیک افزایش پیدا میکند که این مساله بار مالی جدی ایجاد میکند (چون وقتی قبلا میکروبی با یک آنتی بیوتیک ارزان و ساده تر درمان می شد حال باید با آنتی بیوتیکی قوی تر به سراغش برویم) و شانس عفونت های بیمارستانی را افزایش میدهد بنابراین آثار اقتصادی بسیار پیچیده ای دارد و می تواند مشکلات فراوانی را ایجاد کند.

معاون درمان وزارت بهداشت همچنین اظهار داشت : مصرف بالای آنتی بیوتیک می تواند به پیکره سلامت (افزایش هزینه های خانوار و نظام سلامت و ..) آسیب جدی بزند و هزینه های زیادی را به ما تحمیل کند مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک بدون تجویز پزشک و مصرف آن برای یک دوره ناکافی درمانی میتواند برای بدن فرد ایجاد مقاومت درمقابل  باکتری را در پی داشته باشد درنتیجه درمان آن بسیار دشوار می گردد که متاسفانه عوارض بالایی را برای فرد درپی خواهد داشت.

دکتر لاریجانی در پایان خاطر نشان کرد: در چند هفته آینده با مشورت با انجمن های تخصصی و یک گروه صاحب نظری که در وزارت بهداشت مسئول این کار شده است و با همکاری حوزه درمان و با نظر وزیر بهداشت ، چارچوبی را به بیمارستان ها و دانشگاه‌های مختلف می فرستند تا دانشگاه ها خودشان را آماده کنند تا در حوزه کیفیت ارائه خدمات و توجه به راهنماهای بالینی ، هم در ارائه خدماتشان و هم در مصرف مواد دارویی توجه ویژه‌تری راداشته باشند . در واقع این کار هم می تواند مدیریت صحیح را بر منابع ، گسترش دهد و هم می تواند باعث سلامت مردم شود.

 بحث کاهش مصرف آنتی بیوتیک نیاز به یک عزم ملی دارد که نقش فرهنگ سازی ،رسانه ها ، کمک و ارتقای سطح اطلاعات مردم ، بحث آموزش های پزشکی و بازآموزی چه در دوران قبل از فارغ التحصیلی و چه بعد از دوره های پسا تکمیلی می تواند درآن اثر گذار باشد.به هرحال در کشور ما درباره مصرف آنتی بیوتیک باید تجدید نظر شود و با پروتکلی که اعضای محترم انجمن عفونی ایران بانگاه به مقاومت آنتی بیوتیکی تهیه کردند بسیار مفید خواهد بود.

 امید است این پروتکل در نظام سلامت بخصوص در وزارت بهداشت به مرحله عملی نزدیکتر شود.

گزارش از محیامعصومی

برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید.

انتهای پیام/