فیلم شهری یک ژانر نیست

به گزارش حوزه سینمای باشگاه خبرنگاران؛ به نقل از روابط عمومی پنجمین جشنواره بین المللی فیلم شهر؛ وی با بیان اینکه فیلم شهری یک ژانر نیست که تعریف مشخص داشته باشد؛ افزود: فیلم شهری اثری است که لوکیشن های اصلیش در شهر می گذرد و شهر در آن شناسنامه و هویت دارد. مثلا «سرگیجه» اثر هیچکاک در شهر نیویورک ساخته شده و ویژگی های شهری نیویورک در آن بارز است. پس یک بار دیگر می گویم که فیلم شهری ژانر نیست، شما یک فیلم در ژانر پلیسی یا عشقی می توانید داشته باشید که در شهر اتفاق افتاده باشد و با توجه به این موضوع، فیلم شهری بیشتر یک تعریف فرمول نابردار است.

وی ادامه داد:  اگر بخواهیم برای فیلم شهری نمونه مشخصی بیاوریم، بسیاری از آثار زنده یاد «علی حاتمی» را می توان نام برد که در آن شهر اهمیت بسیاری دارد، خیابان لاله زار، میدان سپاه و بناهای ساخته شده دوران قدیم تهران در فیلم های «علی حاتمی» بسیار دیده می شود. فیلم هایی مثل «طهران تهران» ساخته «داریوش مهرجویی» و «مهدی کرم پور» نیز که در سال های گذشته ساخته شد، همین ویژگی را دارد و یا در آثار جدیدتر «در دنیای تو ساعت چنده» ساخته «صفی یزدانیان» چنین ویژگی دارد و درباره شهر رشت است و رشت به عنوان یک شخصیت در آن حضور دارد.

وی خاطرنشان ساخت: متاسفانه بسیاری از فیلم سازان تمرکز زیادی روی لوکیشن صرف دارند، مثلا بسیاری بی دلیل یا با دلیل از لوکیشن «کافی شاپ» استفاده می‌کنند که فضای شیکی دارد و نورپردازی های آن مورد توجه قرار می‌گیرد در صورتی که این صحنه‌ها در هر محل دیگری نیز می تواند اتفاق بیافتد. یا در بسیاری از فیلم ها همین طور بی دلیل نمایی از میدان آزادی دیده می شود و این به اعتقاد من سوءاستفاده از لوکیشن شهری است در حالی که شهر در لوکیشن خلاصه نمی شود بلکه شامل زبان، معیشت مردم، فرهنگ و آداب و رسوم و هم جنبه های زندگی مردمش می شود که در اغلب فیلم ها کمتر مورد توجه قرار می گیرد. با این وجود چون لوکیشن ها و نماهایی از شهر جذاب است همه بی دلیل از آن استفاه می کنند و  حتما وقتی فیلمی مثلا در اصفهان ساخته می شود بی دلیل یا با دلیل تصویری از «نقش جهان» هم در آن می بینم.

طالبی نژاد با اشاره به فیلم سینمایی پری ساخته داریوش مهرجویییادآور شد: در حالی که در فیلم «پری»اصفهان یک شخصیت است و در جایی نمایی از «نقش جهان» را می‌بینیم، هم زمان با نمایش این تصویر گفت و گویی شکل گرفته و نگاه دختر داستان به میدان است که به او حس خاصی می‌دهد.

به اعتقاد وی در این فیلم هر جا از معماری‌های اصفهان استفاده شده، درست بوده است. و به صورت کلی می توانم بگویم داریوش مهرجویی از فیلم سازانی است که از عناصر شهری به درستی استفاده می‌کند. مثال دیگری می زنم، در فیلم «سارا» که یکی از فیلم های درخشان اوست، یک سکانس در میدان «حسن آباد» تهران فیلم برداری شده و معماری این میدان در سکانس نقش دراماتیک دارد و کارکردش مشخص است.

طالبی نژاد در ادامه صحبتش به فیلم هایی که دارای ویژگی های شهری هستند اشاره کرد و گفت: به نظر من از جنبه اجتماعی فیلم های رخشان بنی اعتماد فیلم های شهری هستند و ویژگی‌های شهری در آن ها بارز است. از اولین فیلم او یعنی «خارج از محدوده» تا بقیه فیلم هایی که درباره آسیب های اجتماعی ساخته است، درباره شهر هستند. یا مثلا آثار مسعود کیمیایی از فیلم های اجتماعی هستند که به شهر توجه دارند، فیلمی مثل «گوزن ها» یا «قیصر» و «رضا موتوری». «رضا موتوری» به اعتقاد من یک فیلم کاملا شهری است.

 امیر نادری نیز در فیلم‌های «خداحافظ رفیق» و «تنگنا» به آسیب‌های اجتماعی می پردازند و شخصیتشان بیشتر لمپن ها هستند که در شهر زندگی می‌کنند. فریدون گله هم فیلم های شهری می ساخت که از آن جمله می‌توان به «کندو» و «زیر پوست شب» نگاه ویژه‌ای به تهران دارد.

این منتقد پیشکسوت سینما بر این عقیده است که به صورت کلی موضوع شهر تا حدی در فیلم فیلمسازان نسل گذشته و همچنین نسل امروز مورد توجه قرار گرفته است. از فیلم سازان نسل امروز هم می توان به کارهای اصغر فرهادی و پرویز شهبازی اشاره کرد که تا حدودی به شهر پرداخته اند.

وی معتقد است هر موضوعی به همان اندازه که کار شده به همان اندازه هم جای کار دارد. انواع و اقسام مشکلات روحی و اجتماعی در شهرها وجود دارند که باید در آثار سینمایی به آن پرداخت. برای مثال کمتر فیلمی دیده ام که به موضوع آلودگی اشاره کند و فقط نادر ابراهیمی یک کار به نام «روزی که هوا ایستاد» در سال های گذشته ساخته بود، اما حتی درباره امواج سرطان زا نیز کاری صورت نگرفته است.

انتهای پیام/